جوهر اول و نام های آن
منظور از جوهر اول در کتب فلسفی و عرفانی چیست و نام های دیگر آن چیست ؟ آیا جوهر اول مخلوق است ؟
١ پاسخ
احتمالا منظور شما جوهر اولی است و نه اول:
جوهر در علوم فلسفه به معنی ذات است و در برخی متون با عنوان جوهره وجود یاد شده است. در فلسفه غرب و فلسفه اسلامی، جوهر بهعنوان موجودی یاد میشود که قائم به خود است؛ برخلاف عرض که به موجود دیگری نیازمند است. تفاوت مفهوم جوهر در فلسفه غرب و فلسفه اسلامی آن است که در غرب جوهر و عرض از مقولات وجودند و در فلسفه اسلامی از مقولات ماهیت.
با قید "ماهیت"، واجب الوجود از حیطۀ تعریف خارج میشود. واجب الوجود بالذات به موجودی گفته میشود که نیاز به علت ندارد و در مقابل، واجب الوجود بالغیر که به وسیلۀ علت، وجود برایش ضروری میشود؛ مانند: موجودهای ممکن. از آنجا که واجب الوجود بالذّات وجود صرف است حد و ماهیت ندارد.
قید "اگر در خارج یافت شود" بر این مطلب دلالت میکند که مراد از جوهر، جوهر به حمل شایع میباشد نه جوهر به حمل اولی. مراد از جوهر به حمل شایع همان حقیقت عینی و خارجی جوهر است؛ درحالیکه مراد از جوهر به حمل اولی، مفهوم ذهنی جوهر است. از آنجا که جوهر درصورتیکه تحقق خارجی پیدا نکند، ماهیت حقیقی نخواهد داشت تا آثار خارجی متناسب با حقیقت خود داشته باشد؛ پس جواهر ذهنی (یعنی همان جوهر به حمل اوّلی) از محدوده تعریف خارج است.
* باز نشر از سایت: 👇