کدام "رَب" هست؟
يا أَيُّهَا الْإِنْسانُ إِنَّکَ کادِحٌ إِلي رَبِّکَ کَدْحاً فَمُلاقيهِ6
" رَبِّکَ" در این آیه مقصود به کدام مالک هست؟
پول؟
خود؟
شهوت؟
فرزند؟
همسر؟
میهن؟
...
البته مقصود به "الله" نیست چون مفهوم " انسان" در قرآن به کسانیکه هنوز ایمان وبندگی نکرد.
حَتَّي إِذا جاءَنا قالَ يا لَيْتَ بَيْني وَ بَيْنَکَ بُعْدَ الْمَشْرِقَيْنِ فَبِئْسَ الْقَرينُ38
١ پاسخ
سلام، برای بررسی سوال شما باید به دو کلمه انسان و رب پرداخت.
حرف «ال» در «الإنسان»، براى جنس است. بنابراین «یاأیّها الإنسان» خطاب به یکایک انسان ها است، نه فقط به کسانی که هنوز ایمان نیاوردهاند یا بندگی نکردهاند. در قرآن، کلمه "انسان" به عنوان یک موجود خاص با ویژگیهای منحصر به فرد و مسئولیتهای خاص مورد اشاره قرار میگیرد. به عنوان مثال، در سوره مبارکه انسان (دهر)، آیات 1 تا 3، به خلقت انسان و هدایت او اشاره شده است. «إِنَّا خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ مِن نُطْفَةٍ أَمْشَاجٍ نَبْتَلِيهِ فَجَعَلْنَاهُ سَمِيعًا بَصِيرًا» «ما انسان را از نطفهای آمیخته آفریدیم تا او را بیازماییم، پس او را شنوا و بینا قرار دادیم.» همچنین در آیات دیگر، به ضعفها، تواناییها و مسئولیتهای انسان پرداخته شده است. بنابراین، "انسان" در قرآن به همه انسانها اشاره دارد، چه مؤمن و چه غیر مؤمن، و به ویژگیها و مسئولیتهای کلی انسانها پرداخته میشود.
کلمه "رب" در قرآن به معنای "پروردگار" و "خالق" به کار رفته است و به طور عمده به خداوند (الله جل جلاله) اشاره دارد. اما مواردی در قران کریم وجود دارد که بر غیرخدا دلالت کرده است. در بعضی از آیات ربّ بر غیر خدا اطلاق گردیده است مثل یوسف/سوره۱۲، آیه۴۲، (وَ قالَ لِلَّذِی ظَنَّ اَنَّهُ ناجٍ مِنْهُمَا اذْکُرْنِی عِنْدَ رَبِّکَ) (یوسف به یکی از آن دو که گمان میکرد نجات خواهد یافت گفت: مرا نزد سرور یا رئیس خود یاد کن) همچنین است عبارت (فَاَنْساهُ الشَّیْطانُ ذِکْرَ رَبِّهِ) (ولی شیطان یاد کردنِ از یوسف را نزد سرورش از یاد او برد) و ظاهرا مراد از رب در این آیات ملک و رئیس است. و ارباب یا جمع کلمه رب (اَ اَرْبابٌ مُتَفَرِّقُونَ خَیْرٌ اَمِ اللَّهُ...) (آيا خدايان متعدد و پراكنده بهترند، يا خداوند يگانه ...) ارباب جمع ربّ و مراد از آن معبودهای دروغین و ملائکه و بزرگان قوماند که قرآن از اتخاذ ارباب در مقابل خداوند نهی فرموده است. من در حدی نیستم که نظر شما را تایید یا رد کنم، یافته های بنده اینقدر بود.