گشته دبیره چیست؟

گشته دبیره، که به نام‌های «گشتاد دبیره» و «خط گشتاد» نیز شناخته می‌شود، یکی از هفت خطی است که در دوره ساسانیان برای نوشتن زبان‌های مختلف به کار می‌رفته است.

نام «گشته دبیره» به معنی «خط گشتاد» یا «خط پیمان» است. گشتاد نام یکی از ایزدان در دین زرتشت و نگهبان پیمان‌ها و قراردادها است. به همین دلیل، از این خط برای نوشتن پیمان‌ها و قراردادهای مهم استفاده می‌شده است.

• گشته دبیره از 28 حرف تشکیل شده است.
• این خط از راست به چپ نوشته می‌شده است.
• حروف گشته دبیره از اشکال هندسی ساده‌ای تشکیل شده‌اند.
• این خط شباهت‌هایی به خط پهلوی دارد، اما از نظم و ظرافت بیشتری برخوردار است.

• گشته دبیره برای نوشتن پیمان‌ها و قراردادهای مهم، مانند پیمان‌های صلح و قراردادهای تجاری به کار می‌رفته است.
• از این خط برای نگارش کتیبه‌ها و سنگ‌نبشته‌های مربوط به پیمان‌ها و قراردادها نیز استفاده می‌شده است.

• گشته دبیره به عنوان یکی از خطوط رسمی و معتبر دوره ساسانیان شناخته می‌شد.
• این خط نقش مهمی در حفظ و انتقال نظم و قانون در جامعه ساسانی داشته است.
• گشته دبیره از نظر زبان‌شناسی و تاریخ خطوط از اهمیت بالایی برخوردار است.

• متون و کتیبه‌های متعددی به خط گشته دبیره از دوره ساسانیان باقی مانده است.
• برخی از این متون، مانند «پیمان صلح بین ایران و روم» و «قرارداد تجاری بین ایران و چین» از منابع مهم برای شناخت تاریخ و روابط خارجی ایران در دوره ساسانیان هستند.