تفاوت فتحه و کسره در واژه زندیق

واژه زَندیق طی تطور زبانیِ حاصله بخاطر تاثیر زبان و فرهنگ عربی در دوران خلافت اسلامی، معنایی دگر با معنایِ ابتدایی و اولیه خودش پیدا کرده، دقیقن همون نوع تطوری که در رابطه با واژه مجوس در دوران اسلامی برای معنا و مفهوم این واژه پیش اومد. واژه زَندیق در دوران خلافت عباسی معنای عام و جا افتاده ی خودش رو نزد مسلمین به عنوان کافر و منافق تا حد زیادی از دست داد و به پیروان اندک آیین مانی و مانویان که اکثرن در خراسان زندگی میکردند تعمیم داده شد.

این واژه در اصل با فتحه بوده (زَندیک) و معنی مقدس داشته ولی پس از حمله تازیان به ایران این واژه در معنای معکوس خودش مورد استفاده میگیره یعنی کافر و با کسره نوشته میشه (زِندیق)

بخش ۱ هر دو یکی هستند واژه زَندیک به عربی رفته و زِندیق معرب آن است جمع مکسر زَنادیق یا زَنادِقة هست معنی آن در فرهنگ واژگان "معجم اللغة العربیة المعاصرة" این گونه آمده: من یُظهر الإیمان ویُبطن الکفر یعنی کسی که ایمان را نشان می دهد و کفر را پنهان می دارد

بخش ۲ مذهب مَن یقول بأزلیّة العالم، وأطلق على الزّرادشتیّة والمانویّة وغیرهم من الثَّنَویة، وتُوُسِّع فیه فأطلق على کل شاکّ أو ضالّ أو ملحد مذهبی که می گوید جهان ابدی است و به زردشتی و مانوی و دیگر ثنویت گرایان اطلاق میشود و ( این اطلاق ) به هر شک کننده و گمراه و آتئیستی نیز بسط پیدا می کند این که از فتحه پرسیدید این واژه به شکل زًندَقة نیز به کار می رود که هیچ تفاوتی ندارد. همان جمع را داراست

در وازه نامه مختار الصحاح به فارسی بودن این واژه اشاره شده است أنا در زبان عربی علاوه بر اطلاق به زردشتیان و مانویان به معنی کسی که بُخل زیادی دارد نیز اطلاق میشود. شدید البخل معنی دوم این واژه است

زِندیق معرب زَندیک است یعنی "زندخوان" و "خواننده تفسیر اَوِستا"