کوه بارز

[ویکی فقه] بارِز، کوه یا جبال و قوم. جبال بارز رشته کوهی در جنوب شرقی استان کرمان، با جهت شمال غربی ـ جنوب شرقی، مابین شهرستان های بم (در شمال) و جیرفت (در جنوب) واقع است.
جبال بارز از شمال غرب به کوه های ساردویه و از جنوب شرق به کوه های شاهسواران و نَمْداد پیوسته است. ارتفاع بلندترین قله آن نسبت به سطح دریای آزاد ۷۴۱، ۳ متر است. راه اصلی کرمان ـ دارزین ـ جیرفت از مغرب آن می گذرد و مناطق سردسیر راین و ساردویه را از مناطق گرمسیری جیرفت جدا می کند، و راه قدیم نرماشیر ـ (فهرج) به جنوب از مشرق آن، از گردنه زورناک یا زُرناق، می گذرد.
گونه های گیاهی کوهستان بارز
کوهستان بارز پوشیده از بوته های بَنِه و بادام وحشی و کُنار است، و مراتع و شکارگاه های آن در منطقه شهرت دارد دهستان های اَمْجَز (یا اَمْگز) و گاوکان و مسکون (که بخش جبال بارز را تشکیل می دهد) در دره ها و دامنه های جنوبی کوه بارز قرار دارد و با رودهای رود آب و سَقْدَر مشروب می شود. رود نسا در قسمت شرقی کوه های بارز از دره نسا به طرف نرماشیر جریان دارد. دهستان امجز در بخش جبال بارز دارای آبشاری به ارتفاع ۱۴۰ متر است.
جبال بارز یکی از مناطق عشایری ایران
جبال بارز با مراتع فراوانی که دارد از دیرباز از مناطق عشایری ایران بوده است و اراضی آن، به سبب وفور آب زیرزمینی، با چندین رشته قنات آبیاری می شود. در دوره قاجاریه، مواد لبنی بارز، بازاری در شهر کرمان داشت. صنعتِ گلیم بافی و شال آن مشهور بود. کرک و پشم و زیره آن در دوره ناصرالدین شاه به هندوستان صادر می شد امروزه طایفه کوچکی به نام بارچی در همان منطقه سکونت دارند. ظاهراً کوه بارجان در جیرفت، که در کتاب مسالک و ممالک مفقود شده جیهانی از آن یاد شده است، با کوه بارز امروزی مطابقت می کند. به نوشته جیهانی، در قرن سوم، هنگام ورود یعقوبِلیث به کرمان، مردم جیرفت عصیان کردند و شوکت مردم جیرفت به ناحیه کوه بارجان بود که کوفج (قفص، کُوفچ، کوچ) ها در آن زندگی می کردند. در ۳۷۲، صاحب حدودالعالم نیز از کوه بارجان در منطقه جیرفت نام برده است.