کل النغم

فرهنگ فارسی

قسم پنجم از اقسام چهارده گانه اصناف تصانیف [[ و آن بر دو نوع است یکی آ نکه ۱۲ مقام و ۶ آواز و ۲۴ شعب دارد . یک تصنیف مندرج کنند و اگر خواهند کل دوایر را در آن جمع کنند و آن را جمع الجمع خوانند و اگر خواهند کل دوایر در آن جمع کنند و آن را جمع الجمع خوانند و اگر در بعض دوایر تنافر باشد بحسن تلطف در انتقال ملایم سازند . اما نوع ثانی آن باشد که نغمات هفده گانه را که مدار الحال بر آنست در یک قطعه جمع کنند و از سابق معلوم است که انتقال برنسبت بقایا متنافر است اما بر هفده نغمه چنان انتقال توان کردن و در عمل آوردن که در غایت ملایمت باشد و آن چنان باشد که دو بعد ذوالکل مقسوم دو بعد بقیه در آوریم تا ده نغمه باشد بنوع ملایم .

دانشنامه آزاد فارسی

کُلّ النَّغَم
از اقسام هفده گانه لحنِ موزون در موسیقی قدیم ایران. چنان که از نام آن برمی آید در آن از اغلب پرده ها و شعبه ها یا از بیشتر آن ها استفاده می شد، و بر دو نوع بوده است: نوع اول آن که دوازده پرده و شش آوازه و بیست و چهار شعبه را در یک تصنیف جمع کنند چنان که به توالی شنیده شوند و نوع دوم آن بوده که نغمه های هفده گانه را در یک آهنگ جمع کنند، به صورتی که در یک بُعْدِ ذو الکل (یک اکتاو)، دو بُعْد (فاصله) بَقیّه (نیم پرده) هم بیاورند، تا ده نغمه (صدا یا نُت) به دست بیاید و هفت نغمه باقی، به دو مقامِ نوروز، از مقام های قدیم، تمام شود؛ یکی نوروز عرب و دیگر نوروز اصل. بنایی در رساله در موسیقی دربارۀ کل النغم آورده است: «... کُلّ النَغَم آن است که مُتِضَّمِنِ جمیع دورهای مشهوره بود.»
wikijoo: کل_النغم

پیشنهاد کاربران

بپرس