[ویکی فقه] کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی. کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی واقع در شهر قم که بنیانگذار آن آیت الله مرعشی نجفی می باشد، از بزرگترین کتابخانه های ایران است. این کتابخانه به لحاظ مجموعه نسخه های خطی اسلامی نخستین کتابخانه در کشور و سومین کتابخانه در جهان اسلام به شمار می رود. در حال حاضر تعداد نسخه های خطی کتابخانه شصت هزار عنوان، مشتمل بر بیش از ٣١٠٠٠ جلد است.مرقد آیت الله مرعشی نجفی در کنار درِ ورودی این کتابخانه قرار دارد.
هسته اولیه این کتابخانه هنگامی که آیت الله مرعشی نجفی در نجف به تحصیل اشتغال داشت شکل گرفت. عدم تمکن مالی و رقیبان قدرتمندی که میراث فرهنگی اسلامی را از کشورهای اسلامی خارج می ساختند، دو مشکل اساسی بر سر راه وی بود. حتی آیت الله مرعشی نجفی روزی بر سر خرید یک نسخه خطی با نماینده کنسول انگلیس در عراق درگیر شد و شبی را در زندان سپری نمود. وی با انجام نماز و روزه استیجاری، حذف یک وعده غذای روزانه، کاستن بخشی از مخارج زندگی و کار شبانه در کارگاههای برنج کوبی در نجف اشرف ـ پس از فراغت از درس و بحث به جمع آوری میراث و ذخایر اسلامی پرداخت و سرانجام به مجموعه ای نفیس از نسخه های خطی و کتابهای چاپی نایاب دست یافت.با مهاجرت آیت الله مرعشی نجفی از عراق به ایران در سال ١٣٤٢ق، مجموعه های فراهم شده نیز به ایران انتقال یافت و در منزل شخصی خویش به نگهداری از آنها پرداخت و به جمع آوری دیگر نسخه های نفیس همّت گمارد. در همان دوران استادان مشهور دانشگاه به قم می آمدند و از نسخه های نفیس موجود در منزل وی ـ که در هیچ کتابخانه ای یافت نمی شد ـ بهره می گرفتند. آقا بزرگ تهرانی در تألیف الذریعة، از کتابخانه او بیشترین بهره را برده و در جای جای این اثر از کتابخانه آیت الله مرعشی یاد می کند.آیت الله مرعشی پس از تأسیس مدرسه مرعشیه، در سال ١٣٨٥ق/١٩٦٥م نخست کتابخانه کوچکی در دو اتاق مدرسه مزبور پی افکند. آن گاه در سوم شعبان همان سال، مطابق ١٣٤٤ خورشیدی، با انتقال مجموعه ای از کتاب های چاپی و بخشی از نسخه های خطی به طبقه سوم مدرسه مرعشیه، با حضور وی و بسیاری از علما و مدرسان حوزه علمیه قم ـ کتابخانه جدید گشایش یافت.چهار سال بعد، زمینی به مساحت هزار مترمربع، روبه روی مدرسه مرعشیه که کتابخانه در طبقه سوم آن قرار داشت ـ خریداری گردید. در سال ١٣٩٠ق/١٩٧٠م به دست آیت الله مرعشی کلنگ بنای کتابخانه ای بزرگ بر زمین زده شد. آن گاه در پانزدهم شعبان ١٣٩٤/دوازدهم شهریور١٣٥٣/سوم سپتامبر١٩٧٤ به نام کتابخانه عمومی آیت الله العظمی مرعشی نجفی با بیش از شانزده هزار جلد کتاب خطی و چاپی افتتاح گردید. در سال ١٣٥٨ش/١٩٧٩م پانصد مترمربع دیگر از زمین های سمت غربی کتابخانه خریداری و به آن ضمیمه شد. به این ترتیب، مجموع زیربنای کتابخانه در پنج طبقه بالغ بر ٤٥٠٠ مترمربع گردید.امام خمینی(ره) طی حکمی در تاریخ ٢٤/١٢/١٣٦٧ دولت وقت را موظف نمود که سریعاً کتابخانه را گسترش دهند. در پی این حکم، ساختمان قدیمی شرکت بیمه ایران از سوی دولت به کتابخانه اهدا شد و تولیت کتابخانه نیز تعدادی از خانه های پیرامون کتابخانه را خریداری کرد؛ در مجموع، غیر از ساختمان قدیمی کتابخانه، زمین آن بالغ بر ٢٤٠٠ متر گردید. سپس بررسی و مطالعات لازم برای آماده سازی نقشه های اجرایی ساختمان جدید آغاز گشت. بدین منظور، کارشناسان ایرانی با سفر به کشورهای مختلف جهان، از ساختمان کتابخانه های مهم آنها بازدید کردند و پس از بررسی، نهایی آماده و آنگاه طی مراسمی (٢٠ذی حجه ٢٢/١٤١٠ تیر ١٣/١٣٦٩ژوئیه١٩٩٠) در پی گزارش مشروح تولیت کتابخانه مرحوم آیت الله مرعشی نجفی (ره) نخستین کلنگ ساختمان جدید را به زمین زدند.
واحدهای کتابخانه
کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی برای تحقق بخشیدن به اهداف بنیانگذار آن، از بخش های مختلفی تشکیل شده است، که زیر نظر مستقیم تولیت و ریاست کتابخانه انجام وظیفه می نمایند. واحدهای کتابخانه به شرح ذیل است:
← حوزه متولی و ریاست
کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، از بزرگترین کتابخانه های کشور ایران و در ردیف کتابخانه مجلس شورای اسلامی و کتابخانه آستانه قدس رضوی است. این کتابخانه بسیاری از کتب خطی اسلامی جهان را دارا است. این کتابخانه در حال حاضر به لحاظ مجموعه نسخه های خطی اسلامی نخستین کتابخانه در کشور و سومین کتابخانه در جهان اسلام به شمار می رود. • در حال حاضر تعداد نسخه های خطی کتابخانه شصت هزار عنوان، مشتمل بر بیش از ٣١٠٠٠ مجلد است، که ٦٥ درصد آن به عربی و بقیه به فارسی و اندکی ترکی، اردو، تاتاری، حبشی، پهلوی و لاتین است. این تعداد نسخه خطی هیچ گاه ثابت نیست و به طور متوسط هر سال بیش از ٧٥٠ تا ١٠٠٠ نسخه خطی نفیس گزینش شده خریداری و یا اهدایی به این گنجینه افزوده می شود. این نسخه ها در موضوعات مختلفی است؛ از جمله: فقه و اصول، کلام و عقاید، منطق و فلسفه، عرفان و تصوف، حدیث، تفسیر و علوم قرآن، ادبیات، اخلاق، طبیعیات، تراجم و رجال و درایه، انساب، علوم غریبه و اعداد، فیزیک، شیمی، ریاضی، جغرافی، هیئت، و نجوم، طب، موسیقی. در میان این ذخایر نسخه های منحصر به فرد بسیاری به خطوط مؤلفان مشهور اسلامی و یا با اجازات آنان مزین است؛ کهن ترین نسخه بدون تاریخ این گنجینه در حال حاضر بخشی از قرآن کریم به خط کوفی از اواخر سده دوم و سوم هجری است و نیز قدیمی ترین نسخه های تاریخ دار دو جزء از قرآن کریم به خط کوفی علی بن هلال، مشهور به ابن بوّاب، است که در بغداد به سال ٣٩٢ق/١٠٠٢م کتابت نموده است. همچنین دو جلد تفسیر تبیان شیخ طوسی که بر خود او خوانده شده مورخ ٤٥٥ ق / ١٠٧٦ م، نهج البلاغه شریف رضی سال ٤٦٩ق اصلی ترین و کهن ترین نسخه موجود در جهان. • گنجینه نسخه های عکسی (تصویری) مشتمل بر بیش از چهار هزار مجلّد که از نسخه که از نسخه های خطی نفیس موجود در کتابخانه های خارجی، و اندکی از کتابخا نه های داخلی، تهیه شده است. تاکنون دو مجلد از فهرست نسخه های عکسی این گنجینه شامل هزار نسخه عکسی چاپ و منتشر گردیده است.• گنجینه میکروفیلم و میکروفیش از دو بخش تشکیل شده است: نخستین بخش میکروفیلم هایی است که از بیش از چهارهزار نسخه خطی نفیس موجود در کتابخانه های بزرگ خارجی و اندکی از داخل کشور تهیه شده؛ و بخش دیگر نسخه های خطی نفیس موجود در گنجینه این کتابخانه است، که تا امروز تعداد آنها ١٢٢٠٠ است. این آمار با ارائه فهرست نسخه های خطی در هر سال افزایش می یابد. مجموعه عظیمی از میکروفیش های فهرست کتب چاپ شده در جهان به زبان های مختلف وجود دارد که فهرست نخستین کتابهای چاپ شده تا پایان سال ١٩٩٥م را شامل و بالغ بر پنجاه میلیون عنوان کتاب به زبان های مختلف جهان است.• در گنجینه اسناد مکتوب بیش از صد هزار سند دست نویس از پنج سده قبل تاکنون وجود دارد که شامل احکام شاهان و امیران و حاکمان، اجازات حدیث به خطوط علمای بزرگ، عقدنامه ها، اسناد تملیکی و غیر آنهاست. نیز نامه هایی به خطوط علما و مراجع بزرگ، از جمله ده ها نامه از حضرت امام خمینی(ره) و دیگر رهبران مذهبی جهان اسلام، در میان آنها موجود است که از سالهای ١٣٣٨ق تا زمان حیات مؤسس و بنیانگذار کتابخانه به ایشان نوشته اند.• در گنجینه نسخه های چاپی بسیارکهن، نمونه هایی از نسخه های چاپی بسیار کهن و نفیس قرار دارد که مشتمل بر نسخه هایی به عربی، فارسی، ترکی، لاتین و ارمنی است، که در سده های دهم و یازدهم هجری چاپ شده اند.• در گنجینه نسخه های چاپ سنگی نادرو کمیاب، نسخه های چاپ سنگی نادر و کمیاب به زبانهای فارسی، عربی، ترکی، اردو، ازبکی، تاتاری و... وجود دارد که اوایل سده سیزدهم به بعد در ایران و چند کشور دیگر چاپ شده است و تعداد آنها به بیش از سی هزار جلد می رسد.• گنجینه های مرکزی کتاب های چاپی فارسی، عربی، ترکی،اردو و غیرلاتین: این گنجینه ها به علت گستردگی و حجم بالای کتابهای آن، در حال حاضر صدها هزار مجلد است و در سه طبقه از ساختمان جدید قرار داده شده است. بخش نخست در گنجینه شماره یک و در طبقه دوم ساختمان؛ بخش دوم در گنجینه شماره دو و در طبقه سوم کتابخانه؛ و بخش سوم در گنجینه شماره سوم در طبقه چهار کتابخانه قرار گرفته است. گنجایش کتاب در این گنجینه ها در مرحله نخست یک و نیم میلیون جلد و در مراحل بعدی با استقرار قفسه های ریلی بالغ بر پنج میلیون جلد است.• در گنجینه روزنامه ها و مجلات ادواری تاکنون بیش از ٢٥٠٠ عنوان مجله و روزنامه به زبانهای فارسی و عربی و ترکی و اردو (غیرلاتین) وجود دارد که در میان آنها تعدادی از مجلات و روزنامه های چاپ سنگی از عصر قاجار و نیز مجلاتی قدیمی به زبان عربی چاپ کشورهای اسلامی از صد سال قبل به چشم می خورد.• در گنجینه فهارس نسخه های خطی اسلامی کتابخانه های جهان، فهارس نسخه های خطی اسلامی بیش از شصت کتابخانه در جهان، از جمله ایران، به زبان های مختلف وجود دارد که یکی از گنجینه های تخصصی کتابخانه است و در نوع خود از کامل ترین و کم نظیرترین آرشیوها به شمار می آید.• در گنجینه کتاب های چاپی و مجلات و روزنامه های لاتین، دهها هزار جلد کتاب چاپی به بیش از چهل زبان خارجی چاپ کشورهای مختلف جهان و نیز بخشی از روزنامه ها و مجلات لاتین وجود دارد که تعداد آنها روبه افزایش است. برخی از عناوین موجود در این گنجینه از کتب نفیس و کهن به شمار می آیند که سابقه چاپ آنها به صدوپنجاه تا دویست سال قبل برمی گردد.
هسته اولیه این کتابخانه هنگامی که آیت الله مرعشی نجفی در نجف به تحصیل اشتغال داشت شکل گرفت. عدم تمکن مالی و رقیبان قدرتمندی که میراث فرهنگی اسلامی را از کشورهای اسلامی خارج می ساختند، دو مشکل اساسی بر سر راه وی بود. حتی آیت الله مرعشی نجفی روزی بر سر خرید یک نسخه خطی با نماینده کنسول انگلیس در عراق درگیر شد و شبی را در زندان سپری نمود. وی با انجام نماز و روزه استیجاری، حذف یک وعده غذای روزانه، کاستن بخشی از مخارج زندگی و کار شبانه در کارگاههای برنج کوبی در نجف اشرف ـ پس از فراغت از درس و بحث به جمع آوری میراث و ذخایر اسلامی پرداخت و سرانجام به مجموعه ای نفیس از نسخه های خطی و کتابهای چاپی نایاب دست یافت.با مهاجرت آیت الله مرعشی نجفی از عراق به ایران در سال ١٣٤٢ق، مجموعه های فراهم شده نیز به ایران انتقال یافت و در منزل شخصی خویش به نگهداری از آنها پرداخت و به جمع آوری دیگر نسخه های نفیس همّت گمارد. در همان دوران استادان مشهور دانشگاه به قم می آمدند و از نسخه های نفیس موجود در منزل وی ـ که در هیچ کتابخانه ای یافت نمی شد ـ بهره می گرفتند. آقا بزرگ تهرانی در تألیف الذریعة، از کتابخانه او بیشترین بهره را برده و در جای جای این اثر از کتابخانه آیت الله مرعشی یاد می کند.آیت الله مرعشی پس از تأسیس مدرسه مرعشیه، در سال ١٣٨٥ق/١٩٦٥م نخست کتابخانه کوچکی در دو اتاق مدرسه مزبور پی افکند. آن گاه در سوم شعبان همان سال، مطابق ١٣٤٤ خورشیدی، با انتقال مجموعه ای از کتاب های چاپی و بخشی از نسخه های خطی به طبقه سوم مدرسه مرعشیه، با حضور وی و بسیاری از علما و مدرسان حوزه علمیه قم ـ کتابخانه جدید گشایش یافت.چهار سال بعد، زمینی به مساحت هزار مترمربع، روبه روی مدرسه مرعشیه که کتابخانه در طبقه سوم آن قرار داشت ـ خریداری گردید. در سال ١٣٩٠ق/١٩٧٠م به دست آیت الله مرعشی کلنگ بنای کتابخانه ای بزرگ بر زمین زده شد. آن گاه در پانزدهم شعبان ١٣٩٤/دوازدهم شهریور١٣٥٣/سوم سپتامبر١٩٧٤ به نام کتابخانه عمومی آیت الله العظمی مرعشی نجفی با بیش از شانزده هزار جلد کتاب خطی و چاپی افتتاح گردید. در سال ١٣٥٨ش/١٩٧٩م پانصد مترمربع دیگر از زمین های سمت غربی کتابخانه خریداری و به آن ضمیمه شد. به این ترتیب، مجموع زیربنای کتابخانه در پنج طبقه بالغ بر ٤٥٠٠ مترمربع گردید.امام خمینی(ره) طی حکمی در تاریخ ٢٤/١٢/١٣٦٧ دولت وقت را موظف نمود که سریعاً کتابخانه را گسترش دهند. در پی این حکم، ساختمان قدیمی شرکت بیمه ایران از سوی دولت به کتابخانه اهدا شد و تولیت کتابخانه نیز تعدادی از خانه های پیرامون کتابخانه را خریداری کرد؛ در مجموع، غیر از ساختمان قدیمی کتابخانه، زمین آن بالغ بر ٢٤٠٠ متر گردید. سپس بررسی و مطالعات لازم برای آماده سازی نقشه های اجرایی ساختمان جدید آغاز گشت. بدین منظور، کارشناسان ایرانی با سفر به کشورهای مختلف جهان، از ساختمان کتابخانه های مهم آنها بازدید کردند و پس از بررسی، نهایی آماده و آنگاه طی مراسمی (٢٠ذی حجه ٢٢/١٤١٠ تیر ١٣/١٣٦٩ژوئیه١٩٩٠) در پی گزارش مشروح تولیت کتابخانه مرحوم آیت الله مرعشی نجفی (ره) نخستین کلنگ ساختمان جدید را به زمین زدند.
واحدهای کتابخانه
کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی برای تحقق بخشیدن به اهداف بنیانگذار آن، از بخش های مختلفی تشکیل شده است، که زیر نظر مستقیم تولیت و ریاست کتابخانه انجام وظیفه می نمایند. واحدهای کتابخانه به شرح ذیل است:
← حوزه متولی و ریاست
کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، از بزرگترین کتابخانه های کشور ایران و در ردیف کتابخانه مجلس شورای اسلامی و کتابخانه آستانه قدس رضوی است. این کتابخانه بسیاری از کتب خطی اسلامی جهان را دارا است. این کتابخانه در حال حاضر به لحاظ مجموعه نسخه های خطی اسلامی نخستین کتابخانه در کشور و سومین کتابخانه در جهان اسلام به شمار می رود. • در حال حاضر تعداد نسخه های خطی کتابخانه شصت هزار عنوان، مشتمل بر بیش از ٣١٠٠٠ مجلد است، که ٦٥ درصد آن به عربی و بقیه به فارسی و اندکی ترکی، اردو، تاتاری، حبشی، پهلوی و لاتین است. این تعداد نسخه خطی هیچ گاه ثابت نیست و به طور متوسط هر سال بیش از ٧٥٠ تا ١٠٠٠ نسخه خطی نفیس گزینش شده خریداری و یا اهدایی به این گنجینه افزوده می شود. این نسخه ها در موضوعات مختلفی است؛ از جمله: فقه و اصول، کلام و عقاید، منطق و فلسفه، عرفان و تصوف، حدیث، تفسیر و علوم قرآن، ادبیات، اخلاق، طبیعیات، تراجم و رجال و درایه، انساب، علوم غریبه و اعداد، فیزیک، شیمی، ریاضی، جغرافی، هیئت، و نجوم، طب، موسیقی. در میان این ذخایر نسخه های منحصر به فرد بسیاری به خطوط مؤلفان مشهور اسلامی و یا با اجازات آنان مزین است؛ کهن ترین نسخه بدون تاریخ این گنجینه در حال حاضر بخشی از قرآن کریم به خط کوفی از اواخر سده دوم و سوم هجری است و نیز قدیمی ترین نسخه های تاریخ دار دو جزء از قرآن کریم به خط کوفی علی بن هلال، مشهور به ابن بوّاب، است که در بغداد به سال ٣٩٢ق/١٠٠٢م کتابت نموده است. همچنین دو جلد تفسیر تبیان شیخ طوسی که بر خود او خوانده شده مورخ ٤٥٥ ق / ١٠٧٦ م، نهج البلاغه شریف رضی سال ٤٦٩ق اصلی ترین و کهن ترین نسخه موجود در جهان. • گنجینه نسخه های عکسی (تصویری) مشتمل بر بیش از چهار هزار مجلّد که از نسخه که از نسخه های خطی نفیس موجود در کتابخانه های خارجی، و اندکی از کتابخا نه های داخلی، تهیه شده است. تاکنون دو مجلد از فهرست نسخه های عکسی این گنجینه شامل هزار نسخه عکسی چاپ و منتشر گردیده است.• گنجینه میکروفیلم و میکروفیش از دو بخش تشکیل شده است: نخستین بخش میکروفیلم هایی است که از بیش از چهارهزار نسخه خطی نفیس موجود در کتابخانه های بزرگ خارجی و اندکی از داخل کشور تهیه شده؛ و بخش دیگر نسخه های خطی نفیس موجود در گنجینه این کتابخانه است، که تا امروز تعداد آنها ١٢٢٠٠ است. این آمار با ارائه فهرست نسخه های خطی در هر سال افزایش می یابد. مجموعه عظیمی از میکروفیش های فهرست کتب چاپ شده در جهان به زبان های مختلف وجود دارد که فهرست نخستین کتابهای چاپ شده تا پایان سال ١٩٩٥م را شامل و بالغ بر پنجاه میلیون عنوان کتاب به زبان های مختلف جهان است.• در گنجینه اسناد مکتوب بیش از صد هزار سند دست نویس از پنج سده قبل تاکنون وجود دارد که شامل احکام شاهان و امیران و حاکمان، اجازات حدیث به خطوط علمای بزرگ، عقدنامه ها، اسناد تملیکی و غیر آنهاست. نیز نامه هایی به خطوط علما و مراجع بزرگ، از جمله ده ها نامه از حضرت امام خمینی(ره) و دیگر رهبران مذهبی جهان اسلام، در میان آنها موجود است که از سالهای ١٣٣٨ق تا زمان حیات مؤسس و بنیانگذار کتابخانه به ایشان نوشته اند.• در گنجینه نسخه های چاپی بسیارکهن، نمونه هایی از نسخه های چاپی بسیار کهن و نفیس قرار دارد که مشتمل بر نسخه هایی به عربی، فارسی، ترکی، لاتین و ارمنی است، که در سده های دهم و یازدهم هجری چاپ شده اند.• در گنجینه نسخه های چاپ سنگی نادرو کمیاب، نسخه های چاپ سنگی نادر و کمیاب به زبانهای فارسی، عربی، ترکی، اردو، ازبکی، تاتاری و... وجود دارد که اوایل سده سیزدهم به بعد در ایران و چند کشور دیگر چاپ شده است و تعداد آنها به بیش از سی هزار جلد می رسد.• گنجینه های مرکزی کتاب های چاپی فارسی، عربی، ترکی،اردو و غیرلاتین: این گنجینه ها به علت گستردگی و حجم بالای کتابهای آن، در حال حاضر صدها هزار مجلد است و در سه طبقه از ساختمان جدید قرار داده شده است. بخش نخست در گنجینه شماره یک و در طبقه دوم ساختمان؛ بخش دوم در گنجینه شماره دو و در طبقه سوم کتابخانه؛ و بخش سوم در گنجینه شماره سوم در طبقه چهار کتابخانه قرار گرفته است. گنجایش کتاب در این گنجینه ها در مرحله نخست یک و نیم میلیون جلد و در مراحل بعدی با استقرار قفسه های ریلی بالغ بر پنج میلیون جلد است.• در گنجینه روزنامه ها و مجلات ادواری تاکنون بیش از ٢٥٠٠ عنوان مجله و روزنامه به زبانهای فارسی و عربی و ترکی و اردو (غیرلاتین) وجود دارد که در میان آنها تعدادی از مجلات و روزنامه های چاپ سنگی از عصر قاجار و نیز مجلاتی قدیمی به زبان عربی چاپ کشورهای اسلامی از صد سال قبل به چشم می خورد.• در گنجینه فهارس نسخه های خطی اسلامی کتابخانه های جهان، فهارس نسخه های خطی اسلامی بیش از شصت کتابخانه در جهان، از جمله ایران، به زبان های مختلف وجود دارد که یکی از گنجینه های تخصصی کتابخانه است و در نوع خود از کامل ترین و کم نظیرترین آرشیوها به شمار می آید.• در گنجینه کتاب های چاپی و مجلات و روزنامه های لاتین، دهها هزار جلد کتاب چاپی به بیش از چهل زبان خارجی چاپ کشورهای مختلف جهان و نیز بخشی از روزنامه ها و مجلات لاتین وجود دارد که تعداد آنها روبه افزایش است. برخی از عناوین موجود در این گنجینه از کتب نفیس و کهن به شمار می آیند که سابقه چاپ آنها به صدوپنجاه تا دویست سال قبل برمی گردد.
wikifeqh: کتابخانه_نجفی_مرعشی
[ویکی شیعه] کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی. کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی،در شهر قم، بزرگترین کتابخانه نسخه های خطی ایران و سومین مجموعه نسخه های خطی در جهان اسلام به شمار می رود. تعداد نسخه های خطی این کتابخانه در سال ۱۳۹۳ش، ۳۱۰۰۰ عنوان، مشتمل بر بیش از ۶۰۰۰۰ جلد بوده است. مرقد آیت الله مرعشی نجفی در قسمت ورودی این کتابخانه قرار دارد.
هسته اولیه این کتابخانه هنگامی که آیت الله مرعشی نجفی در حوزه علمیه نجف به تحصیل اشتغال داشت شکل گرفت. عدم تمکن مالی و رقیبان قدرتمندی که میراث فرهنگی اسلامی را از کشورهای اسلامی خارج می ساختند، دو مشکل اساسی بر سر راه وی بود. حتی آیت الله مرعشی نجفی روزی بر سر خرید یک نسخه خطی با نماینده کنسول انگلیس در عراق درگیر شد و شبی را در زندان سپری نمود. وی با انجام نماز و روزه استیجاری، حذف یک وعده غذای روزانه، کاستن بخشی از مخارج زندگی و کار شبانه در کارگاه های برنج کوبی در نجف اشرف پس از فراغت از درس و بحث به جمع آوری میراث و ذخایر اسلامی پرداخت و سرانجام به مجموعه ای نفیس از نسخه های خطی و کتاب های چاپی نایاب دست یافت.
با مهاجرت آیت الله مرعشی نجفی از عراق به ایران در سال ۱۳۴۲ق، مجموعه های فراهم شده نیز به ایران انتقال یافت و در منزل شخصی خویش به نگهداری از آنها پرداخت و به جمع آوری دیگر نسخه های نفیس همّت گمارد. در همان دوران استادان مشهور دانشگاه به قم می آمدند و از نسخه های نفیس موجود در منزل وی که در هیچ کتابخانه ای یافت نمی شد بهره می گرفتند. آقا بزرگ تهرانی در تألیف الذریعة، از کتابخانه او بیشترین بهره را برده و در جای جای این اثر از کتابخانه آیت الله مرعشی یاد می کند.
هسته اولیه این کتابخانه هنگامی که آیت الله مرعشی نجفی در حوزه علمیه نجف به تحصیل اشتغال داشت شکل گرفت. عدم تمکن مالی و رقیبان قدرتمندی که میراث فرهنگی اسلامی را از کشورهای اسلامی خارج می ساختند، دو مشکل اساسی بر سر راه وی بود. حتی آیت الله مرعشی نجفی روزی بر سر خرید یک نسخه خطی با نماینده کنسول انگلیس در عراق درگیر شد و شبی را در زندان سپری نمود. وی با انجام نماز و روزه استیجاری، حذف یک وعده غذای روزانه، کاستن بخشی از مخارج زندگی و کار شبانه در کارگاه های برنج کوبی در نجف اشرف پس از فراغت از درس و بحث به جمع آوری میراث و ذخایر اسلامی پرداخت و سرانجام به مجموعه ای نفیس از نسخه های خطی و کتاب های چاپی نایاب دست یافت.
با مهاجرت آیت الله مرعشی نجفی از عراق به ایران در سال ۱۳۴۲ق، مجموعه های فراهم شده نیز به ایران انتقال یافت و در منزل شخصی خویش به نگهداری از آنها پرداخت و به جمع آوری دیگر نسخه های نفیس همّت گمارد. در همان دوران استادان مشهور دانشگاه به قم می آمدند و از نسخه های نفیس موجود در منزل وی که در هیچ کتابخانه ای یافت نمی شد بهره می گرفتند. آقا بزرگ تهرانی در تألیف الذریعة، از کتابخانه او بیشترین بهره را برده و در جای جای این اثر از کتابخانه آیت الله مرعشی یاد می کند.
wikishia: کتابخانه_آیت الله_مرعشی_نجفی