[ویکی فقه] کتاب الشکوک للرازی (کتاب). «کتاب الشکوک للرازی» که نام کامل آن، «کتاب الشکوک للرازی علی کلام فاضل الاطباء جالینوس» است، تالیف ابوبکر محمد بن زکریای رازی ، طبیب مشهور ایرانی است و به زبان عربی نگاشته شده است.
رازی، در این کتاب، بسیاری از آراء فلسفی و پزشکی جالینوس را مورد نقد و بررسی قرار می دهد. البته باید توجه داشت که نقد افکار و آراء طبیب مشهوری همانند جالینوس، از عهده هرکسی ساخته نیست و چه بسا ادعای اشکال بر او باعث هجمه بر منتقد شود. رازی خود به این مطلب واقف بوده است؛ ازاین رو، در اوایل کتاب، در عین اعتراف به عظمت و جلالت شان جالینوس، خاطرنشان می کند که صناعت طب و فلسفه ، تسلیم محض در برابر بزرگان و تقلید از آنان را برنمی تابد؛ چنان که جالینوس خود در کتابی که راجع به منافع اعضاء نگاشته، کسانی را که پیروان و رهروان خود را به پذیرش بدون دلیل از خویش وامی دارند، سرزنش نموده است.
ساختار
رازی، نقد آراء جالینوس را از کتاب البرهان شروع می کند و این کتاب را چنین معرفی می نماید: «انه کان اجل الکتب عندی و انفعها بعد کتب الله المنزلة. وی بیش از ۲۰ رای از آراء جالینوس را به نقل از سی و چند کتاب او نقل و آن گاه نقد می کند.
گزارش محتوا
طب اسلامی ، ازجمله علومی است که بعضی از مستشرقان ، آن را ترجمه و یا شرح طب یونانی می دانند و کسانی مثل رازی و ابن سینا را مترجم و حداکثر شارح آثار بقراط و جالینوس می خوانند؛ درحالی که تالیفاتی همانند « الشکوک »، نشان گر بطلان این گمان است. «الشکوک» تنها نقد آراء طبی جالینوس نیست، بلکه آراء فلسفی او را نیز نقد و بررسی کرده است. علاوه بر این، رازی آراء بعضی دیگر از حکمای یونان، همانند ارسطو ، اقلیدس ، ابرقلس و... را نیز نقد و کنکاش کرده است. نکته دیگر اینکه تمام نقدهایی که رازی بر جالینوس وارد می داند، در این کتاب نیامده است، بلکه رازی خود تصریح می کند که قصد ندارد با ذکر شکوک و نقدهای فراوان این کتاب را مفصل و حجیم کند. در پایان، ذکر یک نکته خالی از فایده نیست که علی رغم خبرویت رازی در علم پزشکی و فلسفه، بسیاری از اطباء و حکمایی که پس از او آمده اند، شکوک و انتقادات او را بر جالینوس وارد ندانسته اند و این کنکاش ها را پاسخ داده اند؛ از جمله این اطباء، می توان به علی بن رضوان مصری مشهور به ابن رضوان (متوفای ۴۵۳ ق) اشاره کرد. همچنین ابوالقاسم عبد الرحمن بن ابی صادق نیشابوری ( قرن پنجم هجری) و نیز ابوعلاء بن زهر (متوفای ۵۲۵ ق) در کتاب « البیان و التبیین فی الانتصار لجالینوس »، از جمله این افراد بوده اند.
وضعیت کتاب
...
رازی، در این کتاب، بسیاری از آراء فلسفی و پزشکی جالینوس را مورد نقد و بررسی قرار می دهد. البته باید توجه داشت که نقد افکار و آراء طبیب مشهوری همانند جالینوس، از عهده هرکسی ساخته نیست و چه بسا ادعای اشکال بر او باعث هجمه بر منتقد شود. رازی خود به این مطلب واقف بوده است؛ ازاین رو، در اوایل کتاب، در عین اعتراف به عظمت و جلالت شان جالینوس، خاطرنشان می کند که صناعت طب و فلسفه ، تسلیم محض در برابر بزرگان و تقلید از آنان را برنمی تابد؛ چنان که جالینوس خود در کتابی که راجع به منافع اعضاء نگاشته، کسانی را که پیروان و رهروان خود را به پذیرش بدون دلیل از خویش وامی دارند، سرزنش نموده است.
ساختار
رازی، نقد آراء جالینوس را از کتاب البرهان شروع می کند و این کتاب را چنین معرفی می نماید: «انه کان اجل الکتب عندی و انفعها بعد کتب الله المنزلة. وی بیش از ۲۰ رای از آراء جالینوس را به نقل از سی و چند کتاب او نقل و آن گاه نقد می کند.
گزارش محتوا
طب اسلامی ، ازجمله علومی است که بعضی از مستشرقان ، آن را ترجمه و یا شرح طب یونانی می دانند و کسانی مثل رازی و ابن سینا را مترجم و حداکثر شارح آثار بقراط و جالینوس می خوانند؛ درحالی که تالیفاتی همانند « الشکوک »، نشان گر بطلان این گمان است. «الشکوک» تنها نقد آراء طبی جالینوس نیست، بلکه آراء فلسفی او را نیز نقد و بررسی کرده است. علاوه بر این، رازی آراء بعضی دیگر از حکمای یونان، همانند ارسطو ، اقلیدس ، ابرقلس و... را نیز نقد و کنکاش کرده است. نکته دیگر اینکه تمام نقدهایی که رازی بر جالینوس وارد می داند، در این کتاب نیامده است، بلکه رازی خود تصریح می کند که قصد ندارد با ذکر شکوک و نقدهای فراوان این کتاب را مفصل و حجیم کند. در پایان، ذکر یک نکته خالی از فایده نیست که علی رغم خبرویت رازی در علم پزشکی و فلسفه، بسیاری از اطباء و حکمایی که پس از او آمده اند، شکوک و انتقادات او را بر جالینوس وارد ندانسته اند و این کنکاش ها را پاسخ داده اند؛ از جمله این اطباء، می توان به علی بن رضوان مصری مشهور به ابن رضوان (متوفای ۴۵۳ ق) اشاره کرد. همچنین ابوالقاسم عبد الرحمن بن ابی صادق نیشابوری ( قرن پنجم هجری) و نیز ابوعلاء بن زهر (متوفای ۵۲۵ ق) در کتاب « البیان و التبیین فی الانتصار لجالینوس »، از جمله این افراد بوده اند.
وضعیت کتاب
...
wikifeqh: کتاب_الشکوک_للرازی _(کتاب)