کتاب الزکاه

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] کتاب الزکاة (للآشتیانی). «کتاب الزکاة» تقریرات درس فقه فقیه بزرگ شیخ مرتضی انصاری است که توسط شاگردش میرزا محمد حسن آشتیانی (۱۲۴۸- ۱۳۱۹ ق) به نگارش درآمده است. مؤلف، مباحث مربوط به زکات را از دیدگاه فقه شیعه به تفصیل در ضمن دو مجلد بررسی می کند.
کتاب، سال ها ناشناخته بود؛ سپس یکی از محققان، علی اکبر زمانی نژاد، ضمن تحقیقات خود به نسخه خطی آن در کتابخانه شیخ فضل الله نوری دست پیدا می کند. (البته طبق نوشته این محقق، نسخه مذکور بعدا به کتابخانه محدث ارموی انتقال داده می شود). وی با جست وجو و دقت در اسناد و منابع موجود و نیز ارجاعاتی که در خود کتاب وجود داشت، دریافت که از آثار میرزای آشتیانی است. لذا تصمیم به تصحیح و چاپ آن با همکاری سید علی غضنفری گرفت. محققان، علاوه بر تصحیح کتاب، به استخراج آیات و روایات و اقوال و آرای مختلف پرداخته اند.

[ویکی فقه] کتاب الزکاة (للشیخ الانصاری). مؤلف این کتاب، شیخ مرتضی انصاری از فقهای بزرگ شیعه و متوفای سال ۱۲۸۱ هجری قمری می باشد.
شیخ انصاری در این کتاب به شیوه مخصوص خود در مباحث علمی به بررسی دقیق مباحث زکات پرداخته و با مراجعه به معانی لغوی، اصطلاحی، آیات، روایات اسناد روایات، دیدگاه فقهای شیعه و ادله آنها پرداخته است. این کتاب از گنجینه های فقه شیعه و منابع آشنایی با شیوه های استدلالی شیخ انصاری می باشد.

[ویکی فقه] کتاب الزکاة (للمنتظری). « کتاب الزکاة» اثر فقهی آیة الله حسینعلی منتظری است که در چهار جلد، به زبان عربی و در شرح کتاب الزکاة عروة الوثقای مرحوم آیة الله جناب آقا سید محمد کاظم یزدی تألیف شده است.
در جلد اول کتاب به مواردی مانند تعریف زکات، وجوب زکات، حکم منکر زکات و مانع زکات، شروط وجوب زکات و... تبیین شد است.در جلد دوم هم راجع به مستحبات زکات و اصناف مستحقین زکات بحث شده است.جلد سوم کتاب هم مشتمل بر فصلی در اوصاف مستحقین زکات می باشد.جلد چهارم راجع به زمان وجوب اخراج زکات و اعتبار قصد قربت در دادن زکات و چند مسئله متفرقه راجع به زکات می باشد.

[ویکی نور] کتاب الزکاه (آشتیانی). کتاب الزکاة تقریرات درس فقه فقیه بزرگ شیخ مرتضی انصاری است که توسط شاگردش [[آشتیانی، محمدحسن بن جعفر|میرزا محمد حسن آشتیانی (1248-1319ق) به نگارش درآمده است.
مؤلف، مباحث مربوط به زکات را از دیدگاه فقه شیعه به تفصیل در ضمن دو مجلد بررسی می کند.
کتاب، سال ها ناشناخته بود؛ سپس یکی از محققان، علی اکبر زمانی نژاد، ضمن تحقیقات خود به نسخه خطی آن در کتاب خانه شیخ فضل الله نوری دست پیدا می کند.
(البته طبق نوشته این محقق، نسخه مذکور بعدا به کتاب خانه محدث ارموی انتقال داده می شود).
وی با جست وجو و دقت در اسناد و منابع موجود و نیز ارجاعاتی که در خود کتاب وجود داشت، دریافت که از آثار میرزای آشتیانی است. لذا تصمیم به تصحیح و چاپ آن با همکاری سید علی غضنفری گرفت.

[ویکی فقه] کتاب الزکاه (للآشتیانی). «کتاب الزکاة» تقریرات درس فقه فقیه بزرگ شیخ مرتضی انصاری است که توسط شاگردش میرزا محمد حسن آشتیانی (۱۲۴۸- ۱۳۱۹ ق) به نگارش درآمده است. مؤلف، مباحث مربوط به زکات را از دیدگاه فقه شیعه به تفصیل در ضمن دو مجلد بررسی می کند.
کتاب، سال ها ناشناخته بود؛ سپس یکی از محققان، علی اکبر زمانی نژاد، ضمن تحقیقات خود به نسخه خطی آن در کتابخانه شیخ فضل الله نوری دست پیدا می کند. (البته طبق نوشته این محقق، نسخه مذکور بعدا به کتابخانه محدث ارموی انتقال داده می شود). وی با جست وجو و دقت در اسناد و منابع موجود و نیز ارجاعاتی که در خود کتاب وجود داشت، دریافت که از آثار میرزای آشتیانی است. لذا تصمیم به تصحیح و چاپ آن با همکاری سید علی غضنفری گرفت. محققان، علاوه بر تصحیح کتاب، به استخراج آیات و روایات و اقوال و آرای مختلف پرداخته اند.
ساختار کتاب
این تقریر در حقیقت شرح و حاشیه بر کتاب شرائع الاسلام محقق حلی است. مؤلف، قبل از شروع مباحث خود، قول محقق را با عنوان «قوله» آورده و سپس با «اقول» مباحث خود را که در واقع تقریرات درس استادش شیخ انصاری است می آورد. کتاب، از سه قسمت عمده تشکیل شده است: نظر اول: کسانی که زکات بر آنان واجب است؛ نظر دوم: مواردی که زکات به آن تعلق می گیرد و نظر سوم: مستحقان مصرف زکات.
گزارش محتوا
نویسنده، پس از تعریف اصل زکات، به بحث درباره کسانی می پردازد که زکات بر آنان واجب است. وی علاوه بر آیات و روایات، از اقوال دیگر فقها نیز به وفور استفاده می کند. در ادامه از زکاتی که به اموال طفل ثروت مند تعلق می گیرد و چگونگی پرداخت آن سخن می گوید. مؤلف، بر این باور است که مخاطب اصلی در زکات مربوط به اموال طفل، ولی طفل است. هم چنین بیان می دارد که در مال مجنون زکات نیست. هم چنین به مباحث مربوط به زکات مال عبد مکاتب و احکام آن می پردازد. وی به تبع قول مشهور ملکیت و امکان تصرف در مال را از شرایط وجوب زکات می شمارد. مال مغصوب، مالی که وقف می شود، اموال گم شده و مفقود شده و نیز مالی که به دیگری قرض داده شده است، هیچ کدام از این موارد زکات ندارد؛ برخی موارد، مشهور و حتی اجماعی است و برخی موارد نیز بنا بر قول اصح چنین است. اما مال کافر زکات دارد. کافر همان طور که به دیگر احکام مکلف است به زکات نیز مکلف است. نویسنده، به تفصیل در این باره سخن می گوید. مؤلف، در باب موارد زکات به تبع مشهور فقها بر این باور است که زکات فقط در آن ۹ مورد مشهور واجب است و باقی اموال مشمول حکم زکات نیست؛ هر چند مستحب است زکات همه چیزهایی که از زمین می روید و مکیل و موزون است، پرداخت شود. وی هم چنین معتقد است بنا بر قول اصح، زکات مال التجاره مستحب است نه واجب. نویسنده در ادامه به زکات شتر و گاو و گوسفند و نصاب هر یک می پردازد. این مباحث، بخش عمده ای از مجلد اول این کتاب را به خود اختصاص داده است. زکات طلا و نقره عنوان بعدی مباحث مؤلف است. یکی از بحث های مفصل این قسمت زکات درهم های مغشوش است. سپس به زکات مربوط به جو و گندم می پردازد. زکات گندم و جو پس از جدا کردن سهم سلطان و مخارج کشت و برداشت محاسبه می شود. مؤلف، در این بحث به تفصیل وارد شده است. در مجلد دوم، مؤلف پس از بحث کوتاهی در باره مال التجاره و نصاب آن، به انواع مستحقان زکات اشاره می کند. وی در پایان به بحث زکات فطره و احکام مربوط به آن می پردازد. محققان در پایان فهرست هایی را جهت سهولت مراجعه به کتاب تدوین کرده اند.
منبع
...

[ویکی فقه] کتاب الزکاه (للشیخ الانصاری). مؤلف این کتاب، شیخ مرتضی انصاری از فقهای بزرگ شیعه و متوفای سال ۱۲۸۱ هجری قمری می باشد.
شیخ انصاری در این کتاب به شیوه مخصوص خود در مباحث علمی به بررسی دقیق مباحث زکات پرداخته و با مراجعه به معانی لغوی، اصطلاحی، آیات، روایات اسناد روایات، دیدگاه فقهای شیعه و ادله آنها پرداخته است. این کتاب از گنجینه های فقه شیعه و منابع آشنایی با شیوه های استدلالی شیخ انصاری می باشد.
مباحث کتاب
این کتاب در دو بخش است:بخش اول شرحی مزجی بر مقصد اول کتاب زکات ارشاد الاذهان علامه حلی است. بخش دوم که بخش اعظم کتاب است شامل ۶۰ مساله درباره زکات است که ۴۸ مساله آن مربوط به زکات اموال و ۱۲ مساله آن مربوط به زکات فطره است.
معرفی کتاب
شیخ آقا بزرگ تهرانی در معرفی این کتاب می فرماید:«کتاب الزکاة الاستدلالی، للشیخ المرتضی الانصاری التستری المتوفی ۱۲۸۱طبع فی ملحقات المکاسب» یعنی کتاب زکات که به شیوه استدلالی نگاشته شده است، نوشته شیخ مرتضی انصاری شوشتری و متوفای سال ۱۲۸۱ هجری قمری می باشد. این کتاب در ملحقات کتاب مکاسب به چاپ رسیده است.
تحقیق
...

[ویکی نور] کتاب الزکاه (للشیخ الانصاری). کتاب الزکاة تألیف شیخ مرتضی انصاری از فقهای بزرگ شیعه و متوفای سال 1281 هجری قمری.
شیخ انصاری در این کتاب به شیوه مخصوص خود در مباحث علمی به بررسی دقیق مباحث زکات پرداخته و با مراجعه به معانی لغوی، اصطلاحی، آیات، روایات اسناد روایات، دیدگاه فقهای شیعه و ادله آنها پرداخته است. این کتاب از گنجینه های فقه شیعه و منابع آشنایی با شیوه های استدلالی شیخ انصاری می باشد.
بخش اول شرحی مزجی بر مقصد اول کتاب زکات ارشاد الاذهان علامه حلی است. بخش دوم که بخش اعظم کتاب است شامل 60 مسأله درباره زکات است که 48 مسأله آن مربوط به زکات اموال و 12 مسأله آن مربوط به زکات فطره است.
شیخ آقا بزرگ تهرانی در معرفی این کتاب می فرماید:
«کتاب الزکاة الاستدلالی، للشیخ المرتضی الانصاری التستری المتوفی 1281

[ویکی فقه] کتاب الزکاه (للمنتظری). « کتاب الزکاة» اثر فقهی آیة الله حسینعلی منتظری است که در چهار جلد، به زبان عربی و در شرح کتاب الزکاة عروة الوثقای مرحوم آیة الله جناب آقا سید محمد کاظم یزدی تألیف شده است.
در جلد اول کتاب به مواردی مانند تعریف زکات، وجوب زکات، حکم منکر زکات و مانع زکات، شروط وجوب زکات و... تبیین شد است.در جلد دوم هم راجع به مستحبات زکات و اصناف مستحقین زکات بحث شده است.جلد سوم کتاب هم مشتمل بر فصلی در اوصاف مستحقین زکات می باشد.جلد چهارم راجع به زمان وجوب اخراج زکات و اعتبار قصد قربت در دادن زکات و چند مسئله متفرقه راجع به زکات می باشد.
گزارش محتوا
شارح، در ذیل اولین کلمه ماتن می فرماید: زکات عبارت است از رشد و نموّ و پاکی در لغت. در آیات قرآن هم مسائل مختلفی راجع به زکات بیان شده، از جمله آیه ۱۰۳ سوره توبه که می فرماید:« خذ من أموالهم صدقة تطهرهم و تزکیهم بها». در آیه ۱۶۴ آل عمران هم می فرماید:« یتلوا علیهم آیاته و یزکیهم».
← اصل وجوب زکات
۱. ↑ توبه/سوره ۹، آیه ۱۰۳.
...

پیشنهاد کاربران

بپرس