[ویکی فقه] نماز جمعه یکی از عبادات است که دارای جهات مختلف عبادی، سیاسی و اجتماعی است همچنین منشا آثار و برکاتی می گردد آثاری چون: تقویت روح هم بستگی اسلامی و رشد ابعاد اجتماعی اسلام ؛ ایجاد وحدت و الفت بیشتر میان مسلمانان ؛ اصلاح و تزکیه فرد و جامعه با اطلاع رسانی عمومی؛ تأکید بر وعظ و آموزش احکام اسلامی؛ و مطرح کردن مسائل مهم اجتماعی و سیاسی. این عبادت در فقه اسلامی دارای احکام خود می باشد که البته بین فقهای مذاهب مختلف اسلامی، اختلافاتی در این احکام وجود دارد. نماز جمعه در زمان غیبت امام (علیه السلام) از نظر بسیاری از فقها از جمله امام خمینی (ره) واجب تخییری است، یعنی انسان مخیّر است که میان نماز ظهر یا نماز جمعه یکی را انتخاب کند.
نماز جمعه از اهمیّت زیادی برخوردار است؛ امام صادق (علیه السلام) در این زمینه می فرماید: «ما مِنْ قَدَمٍ سَعَتْ الَی الْجُمُعَةِ الَّا حَرَّمَ اللَّهُ جَسَدَها عَلَی النَّارِ؛ هیچ کس نیست که به سوی نماز جمعه گام بردارد مگر آن که خداوند سبحان آتش جهنم را بر او حرام گرداند.»درباره اهمیت حضور در نماز جمعه گفتنی است که حضرت علی (علیه السلام) زندانیان را برای شرکت کردن در آن آزاد می کرد.
نماز جمعه در سخنان امام خمینی
امام خمینی (قدس سرّه) در اهمیّت آن می فرماید: اسلام دین سیاست است، دینی که در احکام آن سیاست به وضوح دیده می شود... هر هفته یک اجتماع بزرگ تشکیل می شود تا نماز جمعه که مشتمل بر دو خطبه است و در آن باید مسائل روز و احتیاجات کشور از هر جهت طرح شود، برپا گردد؛ اسلام مردم را برای مقاصد بزرگ به این اجتماعات دعوت کرده است. «... نماز جمعه عبادت است لکن عبادتی که مدغم (ادغام شده، ممزوج) در سیاست است.»
وجوب نماز جمعه
نماز جمعه در فقه اسلامی دارای احکام خود می باشد و در بین فقهای مذاهب مختلف اسلامی، اختلافاتی در این احکام وجود دارد.
← ادله وجوب
...
نماز جمعه از اهمیّت زیادی برخوردار است؛ امام صادق (علیه السلام) در این زمینه می فرماید: «ما مِنْ قَدَمٍ سَعَتْ الَی الْجُمُعَةِ الَّا حَرَّمَ اللَّهُ جَسَدَها عَلَی النَّارِ؛ هیچ کس نیست که به سوی نماز جمعه گام بردارد مگر آن که خداوند سبحان آتش جهنم را بر او حرام گرداند.»درباره اهمیت حضور در نماز جمعه گفتنی است که حضرت علی (علیه السلام) زندانیان را برای شرکت کردن در آن آزاد می کرد.
نماز جمعه در سخنان امام خمینی
امام خمینی (قدس سرّه) در اهمیّت آن می فرماید: اسلام دین سیاست است، دینی که در احکام آن سیاست به وضوح دیده می شود... هر هفته یک اجتماع بزرگ تشکیل می شود تا نماز جمعه که مشتمل بر دو خطبه است و در آن باید مسائل روز و احتیاجات کشور از هر جهت طرح شود، برپا گردد؛ اسلام مردم را برای مقاصد بزرگ به این اجتماعات دعوت کرده است. «... نماز جمعه عبادت است لکن عبادتی که مدغم (ادغام شده، ممزوج) در سیاست است.»
وجوب نماز جمعه
نماز جمعه در فقه اسلامی دارای احکام خود می باشد و در بین فقهای مذاهب مختلف اسلامی، اختلافاتی در این احکام وجود دارد.
← ادله وجوب
...
wikifeqh: نماز_جمعه
[ویکی شیعه] نماز جمعه، نمازی دو رکعتی که در ظهر روز جمعه به جای نماز ظهر و به جماعت می خوانند. نماز جمعه با حضور دست کم پنج نفر برپا می شود که یکی از آن ها امام جمعه است. امام جمعه باید قبل از نماز دو خطبه برای نمازگزاران قرائت کند که دعوت به تقوا جزو مضامین آن است.
حکم فقهی برگزاری این نماز در سوره جمعه آمده است. روایات، نماز جمعه را حج مستمندان و موجب آمرزش گناهان شمرده اند و برخی روایات، ترک آن را مایه نفاق و فقر دانسته اند. نماز جمعه در زمان حضور امامان معصوم واجب و در زمان غیبت بنابر نظر بیشتر مراجع تقلید واجب تخییری است.
در ایران نماز جمعه در دوران حکومت شاه اسماعیل صفوی رواج یافت و از آن پس در شهرهای بسیاری برگزار شد. در دوران جمهوری اسلامی در همه شهر های کشور این نماز برپا می شود.
حکم فقهی برگزاری این نماز در سوره جمعه آمده است. روایات، نماز جمعه را حج مستمندان و موجب آمرزش گناهان شمرده اند و برخی روایات، ترک آن را مایه نفاق و فقر دانسته اند. نماز جمعه در زمان حضور امامان معصوم واجب و در زمان غیبت بنابر نظر بیشتر مراجع تقلید واجب تخییری است.
در ایران نماز جمعه در دوران حکومت شاه اسماعیل صفوی رواج یافت و از آن پس در شهرهای بسیاری برگزار شد. در دوران جمهوری اسلامی در همه شهر های کشور این نماز برپا می شود.
wikishia: نماز_جمعه
[ویکی اهل البیت] در زمان غیبت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف نماز جمعه به فتوای اکثر فقهای شیعه، واجب تخییری است. یعنی مکلف می تواند روز جمعه به جای نماز ظهر، نماز جمعه بخواند ولی جمعه افضل است و احتیاط بیشتر در آن است که هر دو را به جا آورند و کسی که نماز جمعه را به جا آورده باشد واجب نیست نماز ظهر را هم بخواند ولی احتیاط مستحب آن است که آن را نیز بجا آورد.
نماز جمعه دو رکعت است و کیفیت آن مانند نماز صبح است. این نماز دارای دو قنوت است. قنوت اول قبل از رکوع رکعت اول و قنوت دوم پس از رکوع رکعت دوم است. نماز جمعه دارای دو خطبه است که مانند اصل نماز واجب بوده و باید توسط امام جمعه ایراد شود. بدون این دو خطبه، نماز جمعه محقق نمی شود و واجب است دو خطبه را قبل از نماز جمعه بخواند.
نماز جمعه دو رکعت است و کیفیت آن مانند نماز صبح است. این نماز دارای دو قنوت است. قنوت اول قبل از رکوع رکعت اول و قنوت دوم پس از رکوع رکعت دوم است. نماز جمعه دارای دو خطبه است که مانند اصل نماز واجب بوده و باید توسط امام جمعه ایراد شود. بدون این دو خطبه، نماز جمعه محقق نمی شود و واجب است دو خطبه را قبل از نماز جمعه بخواند.
wikiahlb: نماز_جمعه
[ویکی فقه] نماز جمعه (قرآن). نماز جمعه در زمان غیبت امام زمان علیه السلام واجب تخییری است که در قرآن به آن تأکید شده است.
لازم است مسلمانان با شنیدن صدای اذان در روز جمعه در نماز حضور پیدا کنند.یـایها الذین ءامنوا اذا نودی للصلوة من یوم الجمعة فاسعوا الی ذکر الله..(ای کسانی که ایمان آورده اید چون برای نماز جمعه ندا درداده شد به سوی ذکر خدا بشتابید و داد و ستد را واگذارید اگر بدانید این برای شما بهتر است.) «نماز جمعه، قبل از هر چیز، یک عبادت بزرگ دسته جمعی است، و اثر عمومی عبادات را که تلطیف روح و جان، و شستن دل از آلودگی های گناه و زدودن زنگار معصیت از قلب می باشد، در بردارد، به خصوص این که، مقدمتاً دو خطبه دارد که مشتمل بر انواع مواعظ، اندرزها و امر به تقوا و پرهیزگاری است.و اما، از نظر اجتماعی و سیاسی، یک کنگره عظیم هفتگی است که، بعد از کنگره سالانه حج، بزرگ ترین کنگره اسلامی می باشد، و به همین دلیل، در روایتی که قبلًا از پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله نقل کردیم، آمده بود: جمعه، حج کسانی است که قادر به شرکت در مراسم حج نیستند.در حقیقت اسلام ، به سه اجتماع بزرگ اهمیت می دهد:اجتماعات روزانه که در نماز جماعت حاصل می شود.اجتماع هفتگی که در مراسم نماز جمعه است.و اجتماع سالانه که در کنار خانه خدا انجام می گیرد، نقش نماز جمعه، در این میان بسیار مهم است، به خصوص این که یکی از برنامه های خطیب، در خطبه نماز جمعه، ذکر مسائل مهم سیاسی، اجتماعی و اقتصادی است...»
شتاب بسوی نماز
پس از شنیدن اذان نماز، لازم است مردم بسوی نماز بشتابند.یـایها الذین ءامنوا اذا نودی للصلوة من یوم الجمعة فاسعوا الی ذکر الله وذروا البیع ذلکم خیر لکم ان کنتم تعلمون (ای کسانی که ایمان آورده اید...) «منظور از نداء برای نماز جمعه، همان اذان ظهر روز جمعه است، همچنان که در آیه (و اذا نادیتم الی الصلوه اتخذوها هزوا)، نیز مراد همین است.» ««نُودِی» از ماده «نداء» به معنی «بانگ برآوردن» است، و در اینجا به معنی «اذان» است؛ زیرا در اسلام، ندائی برای نماز، جز اذان نداریم، چنان که در آیه ۵۸ سوره مائده نیز می خوانیم...«هنگامی که مردم را به سوی نماز می خوانید (و اذان می گوئید) آن را به مسخره و بازی می گیرند، این به خاطر آن است که آنها قومی هستند بی عقل».به این ترتیب، هنگامی که صدای اذان «نماز جمعه» بلند می شود، مردم موظفند کسب و کار را رها کرده، به سوی نماز، که مهم ترین یاد خدا است، بشتابند...«هنگامی که نماز (نمازهای یومیه) برپا شود برای شرکت در نماز ندوید، و با آرامش گام بردارید».ولی، در مورد نماز جمعه آیه فوق می گوید: «فَاسْعَوا» (بشتابید) و این، دلیل بر اهمیت فوق العاده نماز جمعه است»
مورد امر خدا
نماز جمعه مصداق بارز ذکر خدا و برپایی آن، مورد امر خداوند می باشد.یـایها الذین ءامنوا اذا نودی للصلوة من یوم الجمعة فاسعوا الی ذکر الله وذروا البیع ذلکم خیر لکم ان کنتم تعلمون (ای کسانی که ایمان آورده اید چون برای نماز جمعه ندا درداده شد به سوی ذکر خدا بشتابید و داد و ستد را واگذارید اگر بدانید این برای شما بهتر است.) ( از اینکه از سعی برای نماز جمعه به سعی برای ذکر خدا تعبیر شده، مطلب مذکور استفاده می شود.)«و منظور از (سعی به سوی ذکر خدا) دویدن به سوی نماز جمعه است. و مراد از (ذکر خدا) همان نماز است، همچنان که در آیه (و لذکر اللّه اکبر) به طوری که گفته اند مراد نماز است.ولی بعضی گفته اند: منظور از (ذکر خدا) در خصوص آیه مورد بحث خطبه های قبل از نماز است . و جمله (و ذروا البیع) امر به ترک بیع است، و به طوری که از سیاق برمی آید در حقیقت نهی از هر عملی است که انسان را از نماز باز بدارد، حال چه خرید و فروش باشد، و چه عملی دیگر. و اگر نهی را مخصوص به خرید و فروش کرد، از این باب بوده که خرید و فروش روشن ترین مصداق اعمالی است که آدمی را از نماز باز می دارد.» «منظور از «ذِکْرِ اللَّهِ» در درجه اول، «نماز» است، ولی، می دانیم که خطبه های نماز جمعه هم که آمیخته با ذکر خدا است، در حقیقت ، بخشی از نماز جمعه است، بنابراین، باید برای شرکت در آن نیز تسریع کرد.»
لازم است مسلمانان با شنیدن صدای اذان در روز جمعه در نماز حضور پیدا کنند.یـایها الذین ءامنوا اذا نودی للصلوة من یوم الجمعة فاسعوا الی ذکر الله..(ای کسانی که ایمان آورده اید چون برای نماز جمعه ندا درداده شد به سوی ذکر خدا بشتابید و داد و ستد را واگذارید اگر بدانید این برای شما بهتر است.) «نماز جمعه، قبل از هر چیز، یک عبادت بزرگ دسته جمعی است، و اثر عمومی عبادات را که تلطیف روح و جان، و شستن دل از آلودگی های گناه و زدودن زنگار معصیت از قلب می باشد، در بردارد، به خصوص این که، مقدمتاً دو خطبه دارد که مشتمل بر انواع مواعظ، اندرزها و امر به تقوا و پرهیزگاری است.و اما، از نظر اجتماعی و سیاسی، یک کنگره عظیم هفتگی است که، بعد از کنگره سالانه حج، بزرگ ترین کنگره اسلامی می باشد، و به همین دلیل، در روایتی که قبلًا از پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله نقل کردیم، آمده بود: جمعه، حج کسانی است که قادر به شرکت در مراسم حج نیستند.در حقیقت اسلام ، به سه اجتماع بزرگ اهمیت می دهد:اجتماعات روزانه که در نماز جماعت حاصل می شود.اجتماع هفتگی که در مراسم نماز جمعه است.و اجتماع سالانه که در کنار خانه خدا انجام می گیرد، نقش نماز جمعه، در این میان بسیار مهم است، به خصوص این که یکی از برنامه های خطیب، در خطبه نماز جمعه، ذکر مسائل مهم سیاسی، اجتماعی و اقتصادی است...»
شتاب بسوی نماز
پس از شنیدن اذان نماز، لازم است مردم بسوی نماز بشتابند.یـایها الذین ءامنوا اذا نودی للصلوة من یوم الجمعة فاسعوا الی ذکر الله وذروا البیع ذلکم خیر لکم ان کنتم تعلمون (ای کسانی که ایمان آورده اید...) «منظور از نداء برای نماز جمعه، همان اذان ظهر روز جمعه است، همچنان که در آیه (و اذا نادیتم الی الصلوه اتخذوها هزوا)، نیز مراد همین است.» ««نُودِی» از ماده «نداء» به معنی «بانگ برآوردن» است، و در اینجا به معنی «اذان» است؛ زیرا در اسلام، ندائی برای نماز، جز اذان نداریم، چنان که در آیه ۵۸ سوره مائده نیز می خوانیم...«هنگامی که مردم را به سوی نماز می خوانید (و اذان می گوئید) آن را به مسخره و بازی می گیرند، این به خاطر آن است که آنها قومی هستند بی عقل».به این ترتیب، هنگامی که صدای اذان «نماز جمعه» بلند می شود، مردم موظفند کسب و کار را رها کرده، به سوی نماز، که مهم ترین یاد خدا است، بشتابند...«هنگامی که نماز (نمازهای یومیه) برپا شود برای شرکت در نماز ندوید، و با آرامش گام بردارید».ولی، در مورد نماز جمعه آیه فوق می گوید: «فَاسْعَوا» (بشتابید) و این، دلیل بر اهمیت فوق العاده نماز جمعه است»
مورد امر خدا
نماز جمعه مصداق بارز ذکر خدا و برپایی آن، مورد امر خداوند می باشد.یـایها الذین ءامنوا اذا نودی للصلوة من یوم الجمعة فاسعوا الی ذکر الله وذروا البیع ذلکم خیر لکم ان کنتم تعلمون (ای کسانی که ایمان آورده اید چون برای نماز جمعه ندا درداده شد به سوی ذکر خدا بشتابید و داد و ستد را واگذارید اگر بدانید این برای شما بهتر است.) ( از اینکه از سعی برای نماز جمعه به سعی برای ذکر خدا تعبیر شده، مطلب مذکور استفاده می شود.)«و منظور از (سعی به سوی ذکر خدا) دویدن به سوی نماز جمعه است. و مراد از (ذکر خدا) همان نماز است، همچنان که در آیه (و لذکر اللّه اکبر) به طوری که گفته اند مراد نماز است.ولی بعضی گفته اند: منظور از (ذکر خدا) در خصوص آیه مورد بحث خطبه های قبل از نماز است . و جمله (و ذروا البیع) امر به ترک بیع است، و به طوری که از سیاق برمی آید در حقیقت نهی از هر عملی است که انسان را از نماز باز بدارد، حال چه خرید و فروش باشد، و چه عملی دیگر. و اگر نهی را مخصوص به خرید و فروش کرد، از این باب بوده که خرید و فروش روشن ترین مصداق اعمالی است که آدمی را از نماز باز می دارد.» «منظور از «ذِکْرِ اللَّهِ» در درجه اول، «نماز» است، ولی، می دانیم که خطبه های نماز جمعه هم که آمیخته با ذکر خدا است، در حقیقت ، بخشی از نماز جمعه است، بنابراین، باید برای شرکت در آن نیز تسریع کرد.»
wikifeqh: نماز_جمعه_(قرآن)