میرزا

[ویکی شیعه] میرزا به شخصی گفته می شود که مادرش از سادات باشد و از جانب پدرش چنین خصوصیتی را دارا نباشد. این افراد نیز از جهت ذریه، منتسب به پیامبر(ص) هستند و تنها در برخی از احکام و آثار فقهی با کسانی که از طرف پدر به پیامبر(ص) منتسب اند، فرق می کنند.
امام کاظم(ع) در مورد کسی که مادرش از بنی هاشم و پدرش از قبایل دیگر قریش است، فرمود که می تواند از صدقات استفاده نماید و استفاده از خمس را برای وی جایز نمی داند؛ حضرت در ادامه به آیه «ادْعُوهُمْ لِآبائِهِم» (یعنی مردم را با پدرانشان می خوانند.) استدلال کرد.
لقب میرزا به عنوان یکی از القاب اجتماعی برای گروه های مختلف درباری، سیاسی و مذهبی به کار می رفته و در برخی از دوره ها از اهمیت و ارزش فراوانی برخوردار بوده است. این عنوان در دوره ای از زمان به روحانیون متوسط و معمولی گفته می شد و به تدریج از اواسط دوره قاجاریه به روحانیون طراز اول و در حد مرجع تقلید اختصاص یافت که در این زمینه می توان به میرزا محمدحسن شیرازی از علمای برجسته و صاحب فتوای تحریم تنباکو اشاره کرد.

عنوان عمومی شاهزادگان در دورۀ امیرتیمور و فرزندان و نوادگان او و نیز عنوان وزرا، مستوفیان و منشیان در دورۀ صفویه و قاجاریه . شاهزادگان تیموری غالباً لقب امیرزاده داشتند که مخفف آن «میرزا»، نخست به آنان اطلاق شد و در میان امرای ترکمان آق قوینلو نیز رواج یافت . این لقب در دوره تیموری تا پایان دورۀ قاجار در دنبال اسامی شاهزادگان ، و برای وزرا، فضلا، علما، مستوفیان و کاتبان در جلوی اسم آنان می آمده است . در ایران و هند این واژه عمدتاً در جلوی اسم کاتبان و منشیان به کار می رفت .

میرزا (کتاب). مجموعه داستانی به فارسی، نوشتۀ بزرگ علوی. مجموعه ای از آخرین داستان های نویسنده که مضمون همۀ آن ها زندگی در تبعید و آوارگی است. نویسنده از خاطرات و تجربه های زندگی در غربت بهره می برد تا بر دورۀ معینی از تاریخ معاصر ایران شهادت دهد و به نوعی پایه گذار «ادبیات تبعید» شود. این کتاب در ۱۳۵۷ش به چاپ رسید.