موزه مردم شناسی قوچان

موزه مردم شناسی قوچان ( موزه قوچان ) موزه ای در شهر قوچان است که مساحتی در حدود ۳۰۰ متر مربع دارد و امروزه شامل بخش های موسیقی سنتی، کُشتی چوخه، چاروق دوزی، گلیم بافی، مراسم ازدواج عشایر، آهنگری و گله داری است. [ ۱]
بنای امروزی این موزه در سال ۱۳۵۵ ابتدا به عنوان رستوران شهرداری در قوچان احداث گردیده و در سال ۱۳۶۷ به سازمان میراث فرهنگی واگذار شد. [ ۱] موزه در سال ۱۳۷۶ بنیان گذاری شده و در سال ۱۳۸۵ دوباره ساماندهی شد و از سوی شهرداری به اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری واگذار شد. [ ۱]
این موزه شامل بخش های مختلف ی می باشد که در زیر به برخی از آن ها اشاره می شود:
کشتی چوخه یکی از انواع کشتی پهلوانی است که زادگاهش شهر قوچان بوده و در شمال خراسان رواج بسیاری دارد. این کشتی به مناسبت های مختلفی نظیر جشن ها و گردهمایی های قومی برگزار می گردد. در این کشتی حریفان آستین های پیراهن و پاچه های شلوارشان را اصطلاحاً ور می مالانند و به صاف یکدیگر می روند. به فرد پیروز در این هماوردها جوایزی ارزنده مانند یک راس گوسفند یا بز، وجه نقدی، کله قند، لوازم خانگی و … لا اهداء می گردد. این کشتی امروزه در میان اهالی چناران، قوچان، کلات، و درگز طرفداران بسیاری دارد. همچنین در سایر مناطق استان خراسان رضوی نظیر شهرستان فریمان گرفتن این نوع کشتی مرسوم است. [ ۱]
تنوع رنگ پوشاک، مسابقهٔ کشتی، اسب دوانی، رقص چوب ( چوب بازی ) ، نواختن ساز و دهل توسط عاشق ها و نیز رسومی که طی دو روز مراسم عروسی کردهای عشایر خراسان برگزار می گردد چشم هر بیننده ای را خیره می کند. برگزاری عروسی در میان عشایر منوط به پرداخت شیربها یا حق شیر به مادر عروس است. عروسی دو شبانه روز به طول می انجامد. شب اول را شب صلاح و مصلحت می نامند. اقوام سر منزل پدر داماد گرد می آیند و هریک انجام اموری را بر عهده می گیرند صبح روز بعد عده ای از جوانان رفته از میهمانان و هیزم چی ها استقبال می کنند. از سایر آدابی که در این مراسم به جا آورده می شود، حنابندان، رقص چوب، اسب دوانی، نار زند که در آن برادر گفتهٔ داماد چند تکه قند را به داماد دادهو داماد سعی می کند دو تکه قند را از روبرو به شانه های عروس بزند. پا زدند که اصطلاحاً به توقف عروس و پیاده شده او از اسب در برابر منزل داماد گفته می شود و پختن آبگوشت ودادن انعام به داماد است. [ ۱]