لسانا

[ویکی الکتاب] ریشه کلمه:
لسن (۲۵ بار)

زبان. لغت. مثل . . که مراد از هر دو زبان است و مثل . . که مراد لغت است مثل زبان عربی، زبان فارسی و غیره. جمع آن در قرآن السنه است . در آیه . مراد اختلاف لغات است. * . گره از زبان من بگشای منطقم را روان کن تا سخنم را بفهمند. راغب گوید: موسی در زبان عقده و گره نداشت غرض قدرت تکلم است (روانی منطق) ما را در باره عقده زبان موسی «علیه السلام» سخنی است که در«عقد» و «بان تبین» گفته‏ایم. در باره این مطلب که موسی در بچگی در نزد فرعون اخگر را به دهان گذاشت زبانش سوخت و معیوب شد دلیل روشنی در دست نیست و آن در مجمع و غیره بلفظ «قیل - روی» نقل شده است. در المیزان از الدرالمنثور از اسماء و در برهان دو حدیث از اسماء بنت عمیس و ابن عباس نقل شده که اسماء گوید: رسول خدا«صلی الله علیه واله» را دیدم در کنار ثبیر می‏فرمود: روشن باد ثبیر روشن باد ثبیر( ثبیر کوهی است در کنار مکه و آبی است در دیار مزینه ظاهرا اولی مراد است) بعد گفت: اَلَّلهُمَّ اِنّی اَسْئَلُکَ بِما سَئَلَکَ اَخیِ مُوسی اَنْ تَشْرَحَ لی صَدْری وَ اَنْ تُیَسِرَ لی اَمْری وَ اَنْ تَحُلَّ عُقْدِةً مِنْ لِسانی یَفْقَهُوا قَوْلی وَ اجْعَلْ لی وَزیراً مَنْ اَهْلی عَلِیاً اَخی اُشْدُدْ بِهِ اَرْزی وَ اَشْرِکْهُ فی اَمْری کَیْ نُسَبِحَکَ کَثیراً وَ نَذْکُرَکَ کَثیراً اِنَکَّ کُنْتَ بِنابَصیراً» در این دعا می‏بینیم که رسول خدا «صلی الله علیه و اله» حل عقده زبانش را از خدا می‏خواهد با آن‏که گرهی در زبان نداشت پس منظور روانی نطق است. چنانکه . آن را روشنتر می‏کند. * . . مراد از لسان صدق در این دوآیه چیست؟ لسان چنانکه طبرسی فرموده یاد کردن است اعم از مدح یا ذم «جائَنی لِسانُ فُلانٍ» یعنی مدح یا ذم او به من رسید و نیزگوید: عرب به طور استعاره لسان را بمعنی قول بکار برند، علی هذا لسان صدق در آیه به معنی یادنیک و ثناء جمیل است در اقرب گوید لسان صدق به معنی ذکر حسن است طبرسی آن را ثناء جمیل گفته است. نگارنده گوید: احتمال دارد بقاء شریعت مراد باشد که توأم با ثناء جمیل و نام نیک است. چنانکه در باره ابراهیم «علیه السلام» آمده . خدا توحید و برائت از بتان را کلمه باقی کرد در نسل ابراهیم «علیه السلام».