فرابنفش

فرابنفش ( به انگلیسی: Ultraviolet ) یا به اختصار UV، موجی است در گستره امواج الکترومغناطیسی با طول موجی در محدوده ۱۰۰ تا ۴۰۰ نانومتر که کوتاه تر از نور مرئی و بلندتر از پرتو ایکس است. به بیانی دیگر انرژی آن کمتر از پرتو ایکس، ولی بیشتر از نور مرئی است. پرتو UV در نور خورشید موجود است و تقریباً شامل ۱۰٪ از تمام امواج منتشر شده از سطح خورشید می شود. این پرتو هم چنین در هنگام جوشکاری قوس الکتریکی منتشر می شود. همچنین برای تولید آن از لامپ های مخصوصی از جمله لامپ سیاه یا لامپ بخار جیوه استفاده می شود.
از پرتو فرابنفش برای ضد عفونی آب، مواد خوراکی، تجهیزات پزشکی و لوازم صنعتی و غیره می توان استفاده نمود.
پرتو فرابنفش بگونه ای کاملاً اتفاقی با مشاهده تغییر رنگ و تیرگی املاح نقره در مقابل نور مستقیم آفتاب کشف گردید. در سال ۱۸۰۱ دانشمند آلمانی، یوهان ویلهلم ریتر بر اثر مشاهداتش توجه نمود که تابش های فرابنفش، که نامرئی هستند، عامل اساسی در تیرگی صفحات کاغذ آغشته به کلرید نقره هستند. او در آن زمان این پدیده را «پرتوهای شیمیایی» نامید. [ ۱] [ ۲]
خورشید ساطع کننده پرتو فرابنفش در هر سه باند UVA, UVB و UVC به مقدار فراوان است ولی به سبب ویژگی جذب UV در لایه اوزون اتمسفر، ۹۹٪ تابش فرابنفشی که به زمین می رسد از نوع باند ( کمتر مضر ) UVA است.
شیشه پنجره معمولی نسبت به دامنه ظاهراً کم نفوذ ( UVA ( 300 - 400nm شفاف بوده و مقاومت چندانی در مقابل آن نشان نمی دهد اما نسبت به عبور طول موج های پایین تر از ۳۵۰nm حساس است به اندازه ای که ۹۰٪ تابش های UV کوتاه تر از ۳۰۰nm را از خود عبور نمی دهد.
نور ( طیف الکترومغناطیسی مرئی ) ناحیه طیفی از حدود ۴۰۰ تا ۷۵۰ نانومتر را می پوشاند. باند تابشی که از حدود ۱۰ نانومتر تا ۴۰۰ نانومتر امتداد دارد، به عنوان تابش فرابنفش ( UV ) شناخته می شود. طیف نگارهای UV این محدوده را به سه باند نزدیک، دور و فرین تقسیم می کنند.
در بحث از تأثیر این پرتو غیر مرئی بر سلامت انسان و محیط زیست، می توان آن را به چند روش تقسیم کرد:
• فرابنفش نزدیک، near UV، ( طول موج ۳۸۰–۲۰۰ نانومتر؛ به اختصار NUV )
• فرابنفش دور، far UV، یا فرابنفش خلاء، vacuum UV، ( طول موج ۲۰۰–۱۰ نانومتر؛ به اختصار FUV یا VUV )
• فرابنفش فرین، extreme UV، ( طول موج ۳۱–۱ نانومتر؛ به اختصار EUV یا XUV ) .

فرابنفش (فیلم). فرابنفش ( انگلیسی: Ultraviolet ) فیلمی در ژانر اکشن و علمی–تخیلی به کارگردانی کرت ویمر است که در سال ۲۰۰۶ منتشر شد. از بازیگران آن می توان به میلا یوویچ، کامرون برایت و ویلیام فیکنر اشاره کرد.
این فیلم در مورد ویولت سانگ جات شریف ( یوویچ ) ، زنی است که به هموگلوفاژی، یک بیماری خیالی شبیه خون آشام، در یک دیستوپی آینده که در آن هر فردی که به این بیماری مُسری آلوده شود، بلافاصله به اعدام محکوم می شود، مبتلا شده است. ویولت با هنرهای رزمی پیشرفته خود، گروهی از هموفاژهای شورشی و پسری به نام سیکس ( برایت ) ، که خونش ممکن است حاوی درمانی برای بیماری باشد، به ماموریتی می رود تا دولت آینده نگر را سرنگون کند و فردیناند داکسوس ( چینلوند ) که رهبر دنیا هست را شکست دهد.

فرابنفش (مجموعه تلویزیونی ۲۰۱۷). فرابنفش ( انگلیسی: Ultraviolet ) یک مجموعهٔ تلویزیونی لهستانی است که در سال ۲۰۱۷ منتشر شد.
داستان سریال دربارهٔ زنی سی ساله به نام «اُلا سرافین» ( با بازی مارتا نیرداکیویچ ) است که باید به زادگاهش ووچ برگردد. یک شب پس از مشاهده یک حادثه مشکوک، او تصمیم می گیرد به گروهی از کارآگاهان آماتور آنلاین بپیوندد که روی پرونده های حل نشده کار می کنند. [ ۱] [ ۲] [ ۳]
• مارتا نیرداکیویچ
• سباستیان فابیانسکی
• ماگدالنا چروینسکا
• بارتوئومیئی توپا
• کارولینا گورچیتسا
• میخاو ژورافسکی
• کارولینا خاپکو
• وویچیخ کالاروس
• پائولینا خاپکو
• آگاتا کولشا
• پیوتر استراموفسکی
• مارتا کلوبوویچ
• آنا درشوفسکا
• الکساندرا پیسولا
• آدام بوبیک
• بارتوش گلنر
• اوتار سارالیدزه
• کاتاژینا هرمان
• گژگوش وُنس
• ورونیکا روساتی
• ماریوش یاکوس
• ایرنئوش چوپ
• مارچین بوساک
• ماتئوش دامینتسکی
• وویچیخ متسفالدوفسکی
• الکساندرا یوستا
• گژگوش ماوِتسکی
• دوبرومیر دیمتسکی
• مارک کالیتا
• یان مونچکا