عفلق میشل

دانشنامه آزاد فارسی

عَفْلَق، میشِل (۱۹۱۰ـ۱۹۸۹)
عَفْلَق، میشِل
نظریه پرداز سیاسی سوری، بنیادگذار حزب بعث (رستاخیز عرب) در اوایل دهۀ ۱۹۴۰. در زمان ریاست جمهوری هاشم اتاسی مدت کوتاهی وزیر آموزش و پرورش بود (۱۹۴۹). دو بار در انتخابات پارلمانی سوریه شکست خورد (۱۹۴۷ و ۱۹۴۹)، اما دبیرکلِ بانفوذ حزب بعث باقی ماند. پس از به قدرت رسیدن حزب بعث با کودتای مه ۱۹۶۳ و با تسلط جناح نظامی حزب، او به حاشیه رانده شد. پس از کودتای نظامی ۱۹۶۶، سوریه را ترک کرد و پایگاه خود را عمدتاً در بغداد قرار داد؛ حزب بعث عراق در آن جا قدرت را در دست گرفت (۱۹۶۸). عفلق با صلاح الدین بیطار و سایر روشنفکران، حزب بعث را تأسیس کرد. اصل اعتقادی آن «تشکیل یک ملت عرب با رسالتی جاودانی» بود که در شعار «وحدت، آزادی و سوسیالیسم» بیان می شد. او بر این باور بود که فقط یک ملت عرب وجود دارد که عثمانی ها، اروپاییان، امپریالیسم امریکا و صهیونیسم آن را تصنعی تقسیم کرده اند. عفلق در یک خانوادۀ مسیحی ارتدوکس یونانی در دمشق زاده شد و در زمان تحصیل در پاریس تحت تأثیر افکار کمونیستی قرار گرفت. بر همین اساس، در اواخر دهۀ ۱۹۳۰ نوع خاص ناسیونالیسم عربی و سوسیالیسم انقلابی را پدید آورد و مذهب را با سیاست ملی گرایی درهم آمیخت، چون همان طور که خودش نوشته است: «هردوی آن ها از قلب سرچشمه می گیرند و با ارادۀ خداوند اشاعه می یابند».

پیشنهاد کاربران

بپرس