[ویکی فقه] کشف رأی معصوم (علیه السلام) توسط مجتهد از طریق یافتن اتفاق آرای فقهای عصر خویش، با علم به دخول معصوم (علیه السلام) را طریق حس گویند.
طریق حس، از طرق کاشفیت اجماع بوده و به این معنا است که شخص مجتهدی به قصد تحصیل اجماع به محضر عالمان عصر خویش رسیده و نظر آنان را در مسئله به دست می آورد و علم پیدا می کند که امام (علیه السلام) در میان مجمعین بوده است، هر چند به طور معین نداند کدام یک از آنان امام (علیه السلام) است.نام دیگر این شیوه، اجماع دخولی و یا تضمنی است.
ویژگی های طریق حس
برخی از ویژگی های این طریق عبارت است از:۱. منحصر به زمان حضور امام (علیه السلام) بوده و برای دوران غیبت مفید نیست؛۲. در میان اجماع کنندگان باید افرادی ناشناخته باشند و اگر همگی شناخته شده باشند، این طریق کارآیی ندارد؛۳. مخالفت افراد شناخته شده، هر چند تعدادشان زیاد باشد، به حال اجماع ضرری ندارد، ولی مخالفت افراد مجهول النسب، گرچه تعدادشان اندک باشد، به اجماع آسیب رسانده و سبب می شود به وجود معصوم (علیه السلام) در میان اجماع کنندگان یقین پیدا نشود.
علمای بیان کننده طریق حس
فقهای متقدم همانند مرحوم «شیخ مفید» در کتاب «اوائل المقالات»، «سید مرتضی» در «الذریعه»، «ابوالصلاح حلبی» در «کافی» و «محقق اول» در «معتبر»، این روش را بیان کرده اند.
طریق حس، از طرق کاشفیت اجماع بوده و به این معنا است که شخص مجتهدی به قصد تحصیل اجماع به محضر عالمان عصر خویش رسیده و نظر آنان را در مسئله به دست می آورد و علم پیدا می کند که امام (علیه السلام) در میان مجمعین بوده است، هر چند به طور معین نداند کدام یک از آنان امام (علیه السلام) است.نام دیگر این شیوه، اجماع دخولی و یا تضمنی است.
ویژگی های طریق حس
برخی از ویژگی های این طریق عبارت است از:۱. منحصر به زمان حضور امام (علیه السلام) بوده و برای دوران غیبت مفید نیست؛۲. در میان اجماع کنندگان باید افرادی ناشناخته باشند و اگر همگی شناخته شده باشند، این طریق کارآیی ندارد؛۳. مخالفت افراد شناخته شده، هر چند تعدادشان زیاد باشد، به حال اجماع ضرری ندارد، ولی مخالفت افراد مجهول النسب، گرچه تعدادشان اندک باشد، به اجماع آسیب رسانده و سبب می شود به وجود معصوم (علیه السلام) در میان اجماع کنندگان یقین پیدا نشود.
علمای بیان کننده طریق حس
فقهای متقدم همانند مرحوم «شیخ مفید» در کتاب «اوائل المقالات»، «سید مرتضی» در «الذریعه»، «ابوالصلاح حلبی» در «کافی» و «محقق اول» در «معتبر»، این روش را بیان کرده اند.
wikifeqh: طریق_حس