سنایی ابوالمجد مجدود بن آدم. سَنائی، ابوالمَجْد مَجْدودِ بن آدم (غزنه ۴۷۳ ـ ۵۳۵ ق)
شاعر و عارف ایرانی. نخست مدحِ شاهان غزنوی، چون مسعود سوم و ابراهیم و بهرام شاه، کرد، اما چون تندخو و بدزبان بود و از مدح شاهان نیز طَرْفی نبست، به مسافرت در شهرهای خراسان پرداخت. سپس درپی تغییر حال و مجذوبیتی که در سفر حج در او پدیدار شد، و دربارۀ آن روایت ها فراوان و گاه با افسانه درآمیخته است، به تصوف و زهد گرایید و در پایان سفر خود در غزنه گوشۀ عزلت اختیار کرد. از این پس مدایح او به سروده های زهدی و توحیدی تبدیل شد. شیوۀ خاص او را در نظمِ مواعظ و زهدیات، شاعرانی چون خاقانی شروانی و عبدالرزاق اصفهانی تقلید کرده اند. او را نخستین شاعر بزرگ در این اسلوب دانسته اند. در قصیده سرایی از عنصری و فرخی پیروی می کرد. جز اشعار بسیاری در منقبت آل محمد (ص)، به ویژه علی (ع)، هجویات و هزلیات نیز دارد. سنایی اولین کسی است که غزل عرفانی سرود. مقبره اش در غزنه زیارتگاه دوستداران اوست. از آثارش: دیوان (تهران، ۱۳۴۱ ش)؛ حدیقة الحقیقه (تهران، ۱۳۴۶ ش)؛ مکاتیب به نثر. مثنوی های سنایی شامل طریق التحقیق، سیرالعباد الی المعاد، کارنامۀ بلخ/مطایبه نامه، عقل نامه و عشق نامه به تصحیح مدرس رضوی در یک مجموعه به چاپ رسیده است (تهران، ۱۳۴۸ ش).
شاعر و عارف ایرانی. نخست مدحِ شاهان غزنوی، چون مسعود سوم و ابراهیم و بهرام شاه، کرد، اما چون تندخو و بدزبان بود و از مدح شاهان نیز طَرْفی نبست، به مسافرت در شهرهای خراسان پرداخت. سپس درپی تغییر حال و مجذوبیتی که در سفر حج در او پدیدار شد، و دربارۀ آن روایت ها فراوان و گاه با افسانه درآمیخته است، به تصوف و زهد گرایید و در پایان سفر خود در غزنه گوشۀ عزلت اختیار کرد. از این پس مدایح او به سروده های زهدی و توحیدی تبدیل شد. شیوۀ خاص او را در نظمِ مواعظ و زهدیات، شاعرانی چون خاقانی شروانی و عبدالرزاق اصفهانی تقلید کرده اند. او را نخستین شاعر بزرگ در این اسلوب دانسته اند. در قصیده سرایی از عنصری و فرخی پیروی می کرد. جز اشعار بسیاری در منقبت آل محمد (ص)، به ویژه علی (ع)، هجویات و هزلیات نیز دارد. سنایی اولین کسی است که غزل عرفانی سرود. مقبره اش در غزنه زیارتگاه دوستداران اوست. از آثارش: دیوان (تهران، ۱۳۴۱ ش)؛ حدیقة الحقیقه (تهران، ۱۳۴۶ ش)؛ مکاتیب به نثر. مثنوی های سنایی شامل طریق التحقیق، سیرالعباد الی المعاد، کارنامۀ بلخ/مطایبه نامه، عقل نامه و عشق نامه به تصحیح مدرس رضوی در یک مجموعه به چاپ رسیده است (تهران، ۱۳۴۸ ش).