سلسله خَدیوی مصر دولتی تابع امپراتوری عثمانی در منطقه مصر بود. فرمانروایان مصری این دوره که «خدیو» نامیده می شدند نایب السلطنه امپراتور عثمانی بودند و با استقلال حکومت می کردند. حکومت خدیوهای مصر در پی شکست و خروج نیروهای ناپلئون بناپارت و پایان اشغال کوتاه مدت مصر سفلی از سوی نیروهای فرانسوی، توسط دودمان محمدعلی بنیادگذاری شد. خدیو واژه ای فارسی به معنای پادشاه است.
ظهور «محمدعلی کبیر» و تشکیل سلسله خدیوی مصر تقریباً هم زمان با تشکیل سلسله قاجار در ایران است. محمدعلی کبیر بنیانگذار «سلسله خدیوی مصر» با عباس میرزا نایب السلطنه رابطه و مکاتبه داشتند. [ ۴]
پس از تسخیر مصر توسط سلطان سلیم خان اول در سال ۹۲۲ ه. ق/۱۵۱۷. م این مملکت یکی از پاشانشینان عثمانی محسوب شد و تا سه قرن این حال دوام داشت تا آن که قدرت پاشایانی که از قسطنطنیه می آمدند، تحت نفوذ مجمع بیکهای ممالیک قرار گرفت و ورود ناپلئون به مصر در سال ۱۷۹۸ م. این حالت اختلاف را از میان برد؛ ولی در پی فتوحات انگلیسی ها در ابوقیر و اسکندریه و عقب نشینی قشون فرانسه در ۱۲۱۶ ه. ق/۱۸۰۵. م اوضاع از نو به حالت اول برگشت. در سال ۱۲۲۰ ه. ق/۱۸۰۵. م محمدعلی پاشا فرماندهٔ سربازان آلبانیایی که از جانب سلطان عثمانی مقیم مصر بودند؛ پس از کشتار، ممالیک مصر را تحت امر خود آورد و بعد از کشتار دیگری در سال ۱۲۲۶ ه. ق/۱۸۱۱. م، راه استیلای بر مصر استوارتر شد و حاکم واقعی آن سرزمین گردید. او و سلسلهٔ فرزندانش از این تاریخ، مصر را اسماً به نام سلطان عثمانی ولی رسماً به نام خود در دست گرفتند. چهارمین جانشین محمدعلی پاشا، اسماعیل پاشا در سال ۱۲۴۷ ه. ق/۱۸۳۱. م جهت خود لقب خدیو اختیار نمود. محمد علی پاشا، شام را هم در سال ۱۲۴۷ ه. ق/۱۸۳۱. م ضمیمهٔ مصر نمود، ولی بر اثر فشار دولت انگلیس آن را در سال ۱۲۵۷هَ. ق. ۱۸۴۱/م. به سلطان عثمانی برگرداند. سودان نیز به دست سپاهیان محمدعلی پاشا و فرزندان او تا عهد اسماعیل پاشا فتح شد و تا مرگ گوردون پاشا، یعنی تا سال ۱۳۰۲ ه. ق/۱۸۸۵. م جزو مصر بود. [ ۵]
در ابتدای جنگ بین المللی اول عباس حلمی دوم ( یعنی عباس حلمی پاشا ) خدیو مصر بود چون تمایل زیادی به عثمانی ها داشت، دولت انگلیس او را خلع و عمویش حسین کامل پاشا را خدیو مصر کرد، حسین کامل پاشا پس از استقرار به مقام خدیو، واژه خدیو را از نام خود برداشت و بجای آن عنوان سلطان برای خود و خاندان خود انتخاب کرد. بعد از او نیز حکام مصری بنام سلطان خطاب شدند. [ ۶]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفظهور «محمدعلی کبیر» و تشکیل سلسله خدیوی مصر تقریباً هم زمان با تشکیل سلسله قاجار در ایران است. محمدعلی کبیر بنیانگذار «سلسله خدیوی مصر» با عباس میرزا نایب السلطنه رابطه و مکاتبه داشتند. [ ۴]
پس از تسخیر مصر توسط سلطان سلیم خان اول در سال ۹۲۲ ه. ق/۱۵۱۷. م این مملکت یکی از پاشانشینان عثمانی محسوب شد و تا سه قرن این حال دوام داشت تا آن که قدرت پاشایانی که از قسطنطنیه می آمدند، تحت نفوذ مجمع بیکهای ممالیک قرار گرفت و ورود ناپلئون به مصر در سال ۱۷۹۸ م. این حالت اختلاف را از میان برد؛ ولی در پی فتوحات انگلیسی ها در ابوقیر و اسکندریه و عقب نشینی قشون فرانسه در ۱۲۱۶ ه. ق/۱۸۰۵. م اوضاع از نو به حالت اول برگشت. در سال ۱۲۲۰ ه. ق/۱۸۰۵. م محمدعلی پاشا فرماندهٔ سربازان آلبانیایی که از جانب سلطان عثمانی مقیم مصر بودند؛ پس از کشتار، ممالیک مصر را تحت امر خود آورد و بعد از کشتار دیگری در سال ۱۲۲۶ ه. ق/۱۸۱۱. م، راه استیلای بر مصر استوارتر شد و حاکم واقعی آن سرزمین گردید. او و سلسلهٔ فرزندانش از این تاریخ، مصر را اسماً به نام سلطان عثمانی ولی رسماً به نام خود در دست گرفتند. چهارمین جانشین محمدعلی پاشا، اسماعیل پاشا در سال ۱۲۴۷ ه. ق/۱۸۳۱. م جهت خود لقب خدیو اختیار نمود. محمد علی پاشا، شام را هم در سال ۱۲۴۷ ه. ق/۱۸۳۱. م ضمیمهٔ مصر نمود، ولی بر اثر فشار دولت انگلیس آن را در سال ۱۲۵۷هَ. ق. ۱۸۴۱/م. به سلطان عثمانی برگرداند. سودان نیز به دست سپاهیان محمدعلی پاشا و فرزندان او تا عهد اسماعیل پاشا فتح شد و تا مرگ گوردون پاشا، یعنی تا سال ۱۳۰۲ ه. ق/۱۸۸۵. م جزو مصر بود. [ ۵]
در ابتدای جنگ بین المللی اول عباس حلمی دوم ( یعنی عباس حلمی پاشا ) خدیو مصر بود چون تمایل زیادی به عثمانی ها داشت، دولت انگلیس او را خلع و عمویش حسین کامل پاشا را خدیو مصر کرد، حسین کامل پاشا پس از استقرار به مقام خدیو، واژه خدیو را از نام خود برداشت و بجای آن عنوان سلطان برای خود و خاندان خود انتخاب کرد. بعد از او نیز حکام مصری بنام سلطان خطاب شدند. [ ۶]
wiki: سلسله خدیوی مصر