سلاح های کوچک

دانشنامه آزاد فارسی

سِلاح های کوچک (small arms)
تفنگ بیکر
تفنگ بیکر
یکی از دو دستۀ اصلی سلاح های گرم، سلاح هایی با قابلیت حمل دستی. نخستین سلاح های کوچک، توپ های کوچکی با نام زنبورک بودند که در اواخر قرن ۱۴م به کار می رفتند. این سلاح را به زمین تکیه می دادند و با دست شلیک می کردند. اکنون سلاح های کوچک گسترۀ وسیعی را شامل می شوند که از تفنگ های تک بارته پرو تفنگ های شکاری ساچمه زنتا سلاح های پیچیدۀ خودکار و نیمه خودکار را دربر می گیرد. تفنگ فتیله ایکه طی قرن ۱۵م تکمیل شد، فتیله ای از جنس الیاف کنف و شوره داشت که با اهرمی به شکل S گرفته و با انگشت به طرف سوراخ خرج برده می شد. نحوۀ نگهداری، نشانه روی، و شلیک این تفنگ تقریباً مشابه تفنگ های رایج امروزی بود. مگسک های جلو و عقب و قنداقخمیده ای که تیرانداز آن را به شانۀ خود تکیه می داد، موجب افزایش دقت این تفنگ شد. مشکل روشن نگهداشتن فتیله در هوای بارانی با ابداع مکانیسم چرخ آتش در حدود ۱۵۱۵ برطرف شد. در این مکانیسم، بر اثر اصابت پیریت آهن به چرخی فولادی که با فنر کشیده می شد، جریانی از جرقه پدید می آمد و تفنگ آتش می شد. این مکانیسم پردردسر و گران قیمت تکامل یافت و در حدود ۱۶۲۵، مکانیسم چخماقیساخته شد که از آن ساده تر بود. در این مکانیسم، بر اثر اصابت چخماق به فولاد جرقه تولید می شد. این مکانیسم ۲۰۰ سال به کار رفت و پس از آن پیشرفت نظرگیر اختراع چاشنیروی داد (۱۸۱۰). چاشنی را کشیش ورزش دوست اسکاتلندی، آلگزاندر فورسایت(۱۷۶۹ـ۱۸۴۳)، اختراع کرد و با اختراع او نیاز به عامل آتش زنۀ خارجی از میان رفت. از آن پس، سلاح های گرم با خرج انفجاریناچیزی شلیک می شدند که در انتها یا پشت گلوله قرار می گرفت و با ضربۀ چکشکِ داخل سلاح منفجر می شد. اصول خان کشیتفنگ، از ته پر کردن آن، و تفنگ چند تیر از قرن ۱۶ شناخته شده بود، اما تا قرن ۱۹ با موفقیت از آن ها استفاده نشد. در آن دوران می دانستند که گلوله، در صورت چرخیدن، مسیر درست تری را می پیماید، اما نمی توانستند گلوله را در شیار جا بیاندازند و در نتیجه، خان کشی تفنگ مقدور نبود. تفنگ بیکر، که در ۱۸۰۰ به تیپ تفنگداران بریتانیاییداده شد، از سرِ لوله (دهانه) پر می شد و چکشی برای جا انداختن گلوله در خانداشت. نخستین تفنگ ته پر تفنگ سوزنیِفون دریزهبود که در ۱۸۴۲، بین سربازان پروسی توزیع شد. در این تفنگ، چاشنی در داخل فشنگ تعبیه شده بود. طی جنگ داخلی امریکا، از تفنگ های ته پر استفاده شد و کاربرد این تفنگ ها تا ۱۸۷۰ ادامه داشت. سرعت شلیک این تفنگ ها بیشتر بود و پس از هر بار شلیک لازم بود لولۀ آن ها را پاک کنند. یکی از اولین تفنگ های ضامن دار تفنگ لی ـ متفورد(۱۸۸۸) بود و در پی آن تفنگ لی ـ انفیلدساخته شد. هر دو این تفنگ ها در زیرِ خزانۀ فشنگ خود خشابی داشتند که چند فشنگ در آن جای می گرفت. از مدل اصلاح شدۀ این نوع تفنگ هنوز در ارتش انگلستان استفاده می شود. در امریکا تفنگ هایی چندتیر، ازجمله وینچستر، ساخته شد که در آن ها پوکۀ فشنگبیرون پرانده می شد، چکشکمسلح می شد، و فشنگ جدیدی در خزانهجای می گرفت. همۀ این عملیات با یک بار رفت و برگشت اهرم انگشتیصورت می گرفت. در تفنگ های نیمه خودکار، بخشی از انرژی انفجار برای این عملیات اختصاص می یابد. تفنگ گاراند، که ارتش امریکا مدت ها از آن استفاده می کرد، از این نوع بود. طی جنگ جهانی دوم، تفنگ هایی کاملاً خودکار ساخته شد. فعالیت هایی که پس از آن صورت گرفت، بیشتر در زمینۀ ساخت سلاح هایی سبک تر و با سرعت شلیک بیشتر بوده است. اِم ـ ۱۶، که سربازان امریکایی در جنگ ویتنام از آن استفاده می کردند، ازجملۀ این سلاح هاست. از ۱۹۵۴، ارتش بریتانیا تفنگ بلژیکی اِف اِن ـ ۳۰ را به منزلۀ سلاح سازمانی خود به کار گرفت. این تفنگ با گاز باروت مسلح می شود و به صورت تک تیر یا خودکار، و با آهنگ ۶۵۰ تا ۷۰۰ تیر در دقیقه شلیک می کند.

پیشنهاد کاربران

بپرس