[ویکی فقه] ذخیرة المعاد فی شرح إرشاد الأذهان (کتاب). ذخیرة المعاد فی شرح ارشاد الاذهان تالیف محمد باقر بن محمد مؤمن خراسانی، محقق سبزواری (م ۱۰۹۰ ق)است. این کتاب شرح مزجی مفصلی از کتابهای طهارت ، صلات ، زکات ، خمس ، صوم ، حج از کتاب « ارشاد الاذهان الی احکام الایمان » علامه حلی (م ۷۲۶ ق) است.
کتاب ارشاد الاذهان یک دورۀ فقه از طهارت تا دیات است که محقق سبزواری در این کتاب فقط قسمت عبادات آن را شرح زده است. ارشاد الاذهان مثل «تبصرة المتعلمین» از کتاب های مختصر فقهی علامۀ حلی است که در حدود ۵۰ شرح و حاشیه بر آن نوشته شده است که مهم ترین آنها غایة المراد شهید اول (م ۷۸۶ ق)، روض الجنان شهید ثانی (م ۹۶۶ ق)، مجمع الفائدة و البرهان محقق اردبیلی (م ۹۹۰ ق)، ذخیرة المعاد محقق سبزواری ، و نهج السداد شیخ یوسف بحرانی (م ۱۱۸۶ ق) است. این کتاب از موسوعه های فقهی استدلالی مفصلی است که از زمان نگارش مورد توجه فقهای بزرگ واقع شده و حواشی و شروح متعددی بر آن نوشته شده است و همین طور در کتاب های مفصل فقهی همچون: - مفتاح الکرامة سید جواد عاملی (م ۱۲۲۶ ق)، - ریاض المسائل سید علی طباطبایی (م ۱۲۳۱ ق)، - غنائم الایام میرزای قمی (م ۱۲۳۱ ق)، - مستند الشیعة محقق نراقی (م ۱۲۴۵ ق)، - جواهر الکلام شیخ محمد حسن نجفی (م ۱۲۲۶ ق)، - کتاب های فقهی شیخ مرتضی انصاری (م ۱۲۸۱ ق)، - و همچنین از فقهای متاخر، کتاب الصلاة مرحوم نائینی (م ۱۳۵۵ ق)، - مستمسک العروة الوثق ی سید محسن حکیم (م ۱۳۹۰ ق)، - کتاب های فقهی سید مصطفی خمینی (م ۱۳۹۶ ق)، - و امام خمینی (م ۱۴۰۵ ق)، - و کتاب های فقهی آیة الله خویی (م ۱۴۱۳ ق)، به آن استناد و استدلال شده است. از آن جایی که در این کتاب قسمت های معاملات ، احکام و ایقاعات بیان نشده اند پس از آن وی به تالیف کفایة الاحکام پرداخته است که در آن مباحث قسمت عبادات به صورت مختصر نوشته شده و سایر قسمت ها، مفصل تر و گسترده تر مورد بررسی واقع شده است. در الذریعة در مورد کفایة الاحکام (المقتصد) آمده است: و کانه تشیم الذخیرة حیث انه اجمل فی ابواب المعاملات اقتصارا علی ما فی الذخیرة و فصل ابواب المعاملات التی لم یکتب منها شیئا فی الذخیرة. در کتاب کفایة الاحکام مکررا تفصیل مطالب به ذخیرة المعاد ارجاع داده شده است. شهرت این دو کتاب موجب آن شده که در کتاب های فقهی محقق سبزواری معمولا به صاحب الذخیرة و الکفایة معرفی گردد. در الذریعة در معرفی ذخیرة المعاد آمده است: اجمل فی المعاملات و عکس فی کتابه الکفایة فاجمل فی العبادات و فصل فی المعاملات. این عبارت ظاهرا صحیح نیست زیرا در ذخیرة المعاد مباحث معاملات حتی به صورت مجمل نیز ذکر نشده است. مؤلف در پایان کتاب الطهارة در مورد آن می نویسد: الحمد لله علی ما وفقنی له من اتمام هذا الکتاب الجید المتین.
کتاب ارشاد الاذهان یک دورۀ فقه از طهارت تا دیات است که محقق سبزواری در این کتاب فقط قسمت عبادات آن را شرح زده است. ارشاد الاذهان مثل «تبصرة المتعلمین» از کتاب های مختصر فقهی علامۀ حلی است که در حدود ۵۰ شرح و حاشیه بر آن نوشته شده است که مهم ترین آنها غایة المراد شهید اول (م ۷۸۶ ق)، روض الجنان شهید ثانی (م ۹۶۶ ق)، مجمع الفائدة و البرهان محقق اردبیلی (م ۹۹۰ ق)، ذخیرة المعاد محقق سبزواری ، و نهج السداد شیخ یوسف بحرانی (م ۱۱۸۶ ق) است. این کتاب از موسوعه های فقهی استدلالی مفصلی است که از زمان نگارش مورد توجه فقهای بزرگ واقع شده و حواشی و شروح متعددی بر آن نوشته شده است و همین طور در کتاب های مفصل فقهی همچون: - مفتاح الکرامة سید جواد عاملی (م ۱۲۲۶ ق)، - ریاض المسائل سید علی طباطبایی (م ۱۲۳۱ ق)، - غنائم الایام میرزای قمی (م ۱۲۳۱ ق)، - مستند الشیعة محقق نراقی (م ۱۲۴۵ ق)، - جواهر الکلام شیخ محمد حسن نجفی (م ۱۲۲۶ ق)، - کتاب های فقهی شیخ مرتضی انصاری (م ۱۲۸۱ ق)، - و همچنین از فقهای متاخر، کتاب الصلاة مرحوم نائینی (م ۱۳۵۵ ق)، - مستمسک العروة الوثق ی سید محسن حکیم (م ۱۳۹۰ ق)، - کتاب های فقهی سید مصطفی خمینی (م ۱۳۹۶ ق)، - و امام خمینی (م ۱۴۰۵ ق)، - و کتاب های فقهی آیة الله خویی (م ۱۴۱۳ ق)، به آن استناد و استدلال شده است. از آن جایی که در این کتاب قسمت های معاملات ، احکام و ایقاعات بیان نشده اند پس از آن وی به تالیف کفایة الاحکام پرداخته است که در آن مباحث قسمت عبادات به صورت مختصر نوشته شده و سایر قسمت ها، مفصل تر و گسترده تر مورد بررسی واقع شده است. در الذریعة در مورد کفایة الاحکام (المقتصد) آمده است: و کانه تشیم الذخیرة حیث انه اجمل فی ابواب المعاملات اقتصارا علی ما فی الذخیرة و فصل ابواب المعاملات التی لم یکتب منها شیئا فی الذخیرة. در کتاب کفایة الاحکام مکررا تفصیل مطالب به ذخیرة المعاد ارجاع داده شده است. شهرت این دو کتاب موجب آن شده که در کتاب های فقهی محقق سبزواری معمولا به صاحب الذخیرة و الکفایة معرفی گردد. در الذریعة در معرفی ذخیرة المعاد آمده است: اجمل فی المعاملات و عکس فی کتابه الکفایة فاجمل فی العبادات و فصل فی المعاملات. این عبارت ظاهرا صحیح نیست زیرا در ذخیرة المعاد مباحث معاملات حتی به صورت مجمل نیز ذکر نشده است. مؤلف در پایان کتاب الطهارة در مورد آن می نویسد: الحمد لله علی ما وفقنی له من اتمام هذا الکتاب الجید المتین.
[ویکی فقه] ذخیره المعاد فی شرح ارشاد الاذهان (کتاب). ذخیرة المعاد فی شرح ارشاد الاذهان تالیف محمد باقر بن محمد مؤمن خراسانی، محقق سبزواری (م ۱۰۹۰ ق)است.این کتاب شرح مزجی مفصلی از کتابهای طهارت ، صلات ، زکات ، خمس ، صوم ، حج از کتاب « ارشاد الاذهان الی احکام الایمان » علامه حلی (م ۷۲۶ ق) است.
کتاب ارشاد الاذهان یک دورۀ فقه از طهارت تا دیات است که محقق سبزواری در این کتاب فقط قسمت عبادات آن را شرح زده است.ارشاد الاذهان مثل «تبصرة المتعلمین» از کتاب های مختصر فقهی علامۀ حلی است که در حدود ۵۰ شرح و حاشیه بر آن نوشته شده است که مهم ترین آنها غایة المراد شهید اول (م ۷۸۶ ق)، روض الجنان شهید ثانی (م ۹۶۶ ق)، مجمع الفائدة و البرهان محقق اردبیلی (م ۹۹۰ ق)، ذخیرة المعاد محقق سبزواری ، و نهج السداد شیخ یوسف بحرانی (م ۱۱۸۶ ق) است.این کتاب از موسوعه های فقهی استدلالی مفصلی است که از زمان نگارش مورد توجه فقهای بزرگ واقع شده و حواشی و شروح متعددی بر آن نوشته شده است و همین طور در کتاب های مفصل فقهی همچون:- مفتاح الکرامة سید جواد عاملی (م ۱۲۲۶ ق)،- ریاض المسائل سید علی طباطبایی (م ۱۲۳۱ ق)،- غنائم الایام میرزای قمی (م ۱۲۳۱ ق)،- مستند الشیعة محقق نراقی (م ۱۲۴۵ ق)،- جواهر الکلام شیخ محمد حسن نجفی (م ۱۲۲۶ ق)،- کتاب های فقهی شیخ مرتضی انصاری (م ۱۲۸۱ ق)،- و همچنین از فقهای متاخر، کتاب الصلاة مرحوم نائینی (م ۱۳۵۵ ق)،- مستمسک العروة الوثقی سید محسن حکیم (م ۱۳۹۰ ق)،- کتاب های فقهی سید مصطفی خمینی (م ۱۳۹۶ ق)،- و امام خمینی (م ۱۴۰۵ ق)،- و کتاب های فقهی آیة الله خویی (م ۱۴۱۳ ق)،به آن استناد و استدلال شده است.از آن جایی که در این کتاب قسمت های معاملات ، احکام و ایقاعات بیان نشده اند پس از آن وی به تالیف کفایة الاحکام پرداخته است که در آن مباحث قسمت عبادات به صورت مختصر نوشته شده و سایر قسمت ها، مفصل تر و گسترده تر مورد بررسی واقع شده است.در الذریعة در مورد کفایة الاحکام (المقتصد) آمده است: و کانه تشیم الذخیرة حیث انه اجمل فی ابواب المعاملات اقتصارا علی ما فی الذخیرة و فصل ابواب المعاملات التی لم یکتب منها شیئا فی الذخیرة.در کتاب کفایة الاحکام مکررا تفصیل مطالب به ذخیرة المعاد ارجاع داده شده است. شهرت این دو کتاب موجب آن شده که در کتاب های فقهی محقق سبزواری معمولا به صاحب الذخیرة و الکفایة معرفی گردد.در الذریعة در معرفی ذخیرة المعاد آمده است: اجمل فی المعاملات و عکس فی کتابه الکفایة فاجمل فی العبادات و فصل فی المعاملات.این عبارت ظاهرا صحیح نیست زیرا در ذخیرة المعاد مباحث معاملات حتی به صورت مجمل نیز ذکر نشده است.مؤلف در پایان کتاب الطهارة در مورد آن می نویسد: الحمد لله علی ما وفقنی له من اتمام هذا الکتاب الجید المتین.
تاریخ تالیف
در پایان جلد اول (کتاب الطهارة) تاریخ پایان آن رمضان ۱۰۵۰ ق ذکر شده است و در پایان جلد دوم (کتاب الصلاة) تاریخ پایان آن جمادی الثانی ۱۰۵۳ ق و در جلد سوم پایان کتاب زکاة و کتاب حج ذکر نشده است اما تاریخ پایان کتاب الصوم رجب ۱۰۵۵ ق ذکر شده است.بنابراین احتمالا کتاب الحج حدود سال های ۱۰۵۶ تا ۱۰۵۸ پایان یافته است. در الذریعة تاریخ پایان مجلد اول ۱۰۵۰ ق، و پایان مجلد دوم، رمضان ۱۰۵۰ ق ذکر شده است که ظاهرا اشتباه است.
نسخه ها
در الذریعة به چهار نسخۀ خطی اشاره شده است که عبارتند از:- نسخۀ کتابخانه تقوی در تهران به خط مصنف،- نسخه ای در نزد عبد الامیر جواهری تا آخر سجده تلاوت،- نسخه ای در نزد شیخ عبدالله بن مبارک آل حمیدان مربوط به سال ۱۲۲۲ ق،- نسخه ای در نزد سید محمد باقر آل احمد حسینی قزوینی .در صفحۀ ۲۴۱ مقدمه ای بر فقه شیعه به نسخه های منتخب متعددی همچون نسخه های کتابخانه های مجلس شورای اسلامی ، آستان قدس رضوی ، آیة الله گلپایگانی ، فیضیه و آستانه قم اشاره شده است.
تاریخ انتشار
...
کتاب ارشاد الاذهان یک دورۀ فقه از طهارت تا دیات است که محقق سبزواری در این کتاب فقط قسمت عبادات آن را شرح زده است.ارشاد الاذهان مثل «تبصرة المتعلمین» از کتاب های مختصر فقهی علامۀ حلی است که در حدود ۵۰ شرح و حاشیه بر آن نوشته شده است که مهم ترین آنها غایة المراد شهید اول (م ۷۸۶ ق)، روض الجنان شهید ثانی (م ۹۶۶ ق)، مجمع الفائدة و البرهان محقق اردبیلی (م ۹۹۰ ق)، ذخیرة المعاد محقق سبزواری ، و نهج السداد شیخ یوسف بحرانی (م ۱۱۸۶ ق) است.این کتاب از موسوعه های فقهی استدلالی مفصلی است که از زمان نگارش مورد توجه فقهای بزرگ واقع شده و حواشی و شروح متعددی بر آن نوشته شده است و همین طور در کتاب های مفصل فقهی همچون:- مفتاح الکرامة سید جواد عاملی (م ۱۲۲۶ ق)،- ریاض المسائل سید علی طباطبایی (م ۱۲۳۱ ق)،- غنائم الایام میرزای قمی (م ۱۲۳۱ ق)،- مستند الشیعة محقق نراقی (م ۱۲۴۵ ق)،- جواهر الکلام شیخ محمد حسن نجفی (م ۱۲۲۶ ق)،- کتاب های فقهی شیخ مرتضی انصاری (م ۱۲۸۱ ق)،- و همچنین از فقهای متاخر، کتاب الصلاة مرحوم نائینی (م ۱۳۵۵ ق)،- مستمسک العروة الوثقی سید محسن حکیم (م ۱۳۹۰ ق)،- کتاب های فقهی سید مصطفی خمینی (م ۱۳۹۶ ق)،- و امام خمینی (م ۱۴۰۵ ق)،- و کتاب های فقهی آیة الله خویی (م ۱۴۱۳ ق)،به آن استناد و استدلال شده است.از آن جایی که در این کتاب قسمت های معاملات ، احکام و ایقاعات بیان نشده اند پس از آن وی به تالیف کفایة الاحکام پرداخته است که در آن مباحث قسمت عبادات به صورت مختصر نوشته شده و سایر قسمت ها، مفصل تر و گسترده تر مورد بررسی واقع شده است.در الذریعة در مورد کفایة الاحکام (المقتصد) آمده است: و کانه تشیم الذخیرة حیث انه اجمل فی ابواب المعاملات اقتصارا علی ما فی الذخیرة و فصل ابواب المعاملات التی لم یکتب منها شیئا فی الذخیرة.در کتاب کفایة الاحکام مکررا تفصیل مطالب به ذخیرة المعاد ارجاع داده شده است. شهرت این دو کتاب موجب آن شده که در کتاب های فقهی محقق سبزواری معمولا به صاحب الذخیرة و الکفایة معرفی گردد.در الذریعة در معرفی ذخیرة المعاد آمده است: اجمل فی المعاملات و عکس فی کتابه الکفایة فاجمل فی العبادات و فصل فی المعاملات.این عبارت ظاهرا صحیح نیست زیرا در ذخیرة المعاد مباحث معاملات حتی به صورت مجمل نیز ذکر نشده است.مؤلف در پایان کتاب الطهارة در مورد آن می نویسد: الحمد لله علی ما وفقنی له من اتمام هذا الکتاب الجید المتین.
تاریخ تالیف
در پایان جلد اول (کتاب الطهارة) تاریخ پایان آن رمضان ۱۰۵۰ ق ذکر شده است و در پایان جلد دوم (کتاب الصلاة) تاریخ پایان آن جمادی الثانی ۱۰۵۳ ق و در جلد سوم پایان کتاب زکاة و کتاب حج ذکر نشده است اما تاریخ پایان کتاب الصوم رجب ۱۰۵۵ ق ذکر شده است.بنابراین احتمالا کتاب الحج حدود سال های ۱۰۵۶ تا ۱۰۵۸ پایان یافته است. در الذریعة تاریخ پایان مجلد اول ۱۰۵۰ ق، و پایان مجلد دوم، رمضان ۱۰۵۰ ق ذکر شده است که ظاهرا اشتباه است.
نسخه ها
در الذریعة به چهار نسخۀ خطی اشاره شده است که عبارتند از:- نسخۀ کتابخانه تقوی در تهران به خط مصنف،- نسخه ای در نزد عبد الامیر جواهری تا آخر سجده تلاوت،- نسخه ای در نزد شیخ عبدالله بن مبارک آل حمیدان مربوط به سال ۱۲۲۲ ق،- نسخه ای در نزد سید محمد باقر آل احمد حسینی قزوینی .در صفحۀ ۲۴۱ مقدمه ای بر فقه شیعه به نسخه های منتخب متعددی همچون نسخه های کتابخانه های مجلس شورای اسلامی ، آستان قدس رضوی ، آیة الله گلپایگانی ، فیضیه و آستانه قم اشاره شده است.
تاریخ انتشار
...
wikifeqh: ذخیره_المعاد_فی_شرح_الارشاد