خوداگاهی

خودآگاهی. خودآگاهی[ ۱] یا هشیاری[ ۲] [ ۳] ( به انگلیسی: consciousness ) ، بنابر ساده ترین تعریف، استخراج اطلاعات و افکار به صورت ارادی است که ماهیت ذهن را مشخص می کند و از ناخودآگاه سرچشمه می گیرد و تجربهٔ شخصی افکار و احساسات و مطلع بودن از موجودیت درونی یا بیرونی است[ ۴] و یکی از مهم ترین بحث های فلسفه ذهن که در حال حاضر بحث روز به شمار می رود، مسئلهٔ خودآگاهی یا ماهیت ذهن است. خودآگاهی به طور کلی شناخت انسان از کل ماهیت او است. شناخت مکانیسم حافظه، کلیدی برای حل فرایند خودآگاهی است.
اهمیت مطالعات خودآگاهی یا ماهیت ذهن به حدی در حال اوج گرفتن است که نشریهٔ ساینس در سال ۲۰۰۵ اقدام به ارائهٔ ۲۵ سؤال از مهم ترین سؤال های علمی قرن حاضر نمود، و در این گزارش، مطالعات علوم خودآگاهی در مکان دوم مهم ترین پرسش های علمی کنونی جهان قرار داده شد. [ ۵]
با اینکه خودآگاهی ( ماهیت ذهن ) قرن هاست که مورد توجه اندیشمندان عالم بوده است، اما نخبگان علم امروزی هنوز از ارائه یک تعریف واحد و منسجم و حتی قابل قبول برای یکدیگر عاجزند. [ ۶] [ ۷] از جمله تعریف های موجود برای خودآگاهی می توان به «آگاهی از اطلاعات حسی ورودی، افکار و عواطف خویش» اشاره کرد؛ لذا می توان نتیجه گرفت که مفهوم «من» در تعریف خودآگاهی اهمیت بسزایی دارد. [ ۸]
در این مقاله و مقالات مرتبط در ویکی پدیا، سعی شده که برگردان های ذیل مدنظر باشند:
• خودآگاهی = consciousness ( مصوب فرهنگستان زبان پارسی )
• آگاهی = awareness
• خویشتن آگاهی = self - awareness
• هوشیاری = sobriety, astuteness, alertness
این واژگان، هر یک تعریف خود را دارند، و معادل یکدیگر نیستند. [ ۹] به طور نمونه، دیوید چالمرز تفاوت بین آگاهی و خودآگاهی را این گونه بیان می کند:[ ۱۰]
آگاهی، قرین روان شناختی خودآگاهی ست. [ ۱۱]
خودآگاهی با توجه به تعبیر کلی آن ( شناخت انسان از کل هویت او ) شامل شناخت انسان از ویژگی ها، تفاوت ها و شباهت های انسان با دیگران و شناخت عوامل مؤثر بر آن ( شناخت خود، دیگران و حقوق متقابل. معایب: همه چیز خواهی ) است.
لذا منظور از این مقاله، همان خودآگاهی، یا consciousness است.
سؤال بزرگ این است که چگونه انسان می تواند از امور مختلف آگاه باشد. ماده گرایان بزرگ، همانند دانیال دنت امروزه اذعان دارند که خودآگاهی صرفاً نتیجهٔ یک سیستم پیچیدهٔ مطلقاً فیزیکی است.

خودآگاهی (روان شناسی). خودآگاهی ( انگلیسی: Self - consciousness ) به حس شدت یافته خویشتن آگاهی گفته می شود. این حس اشتغال خاطر در مورد خود است که مغایر با حالت فلسفی خویشتن آگاهی ست که آگاهی از این است که شخص به عنوان موجودی مستقل وجود دارد؛ گرچه، این دو اصطلاح عموماً به جای یکدیگر یا به شکل مترادف استفاده می شوند. حس ناخوشایند خودآگاهی ممکن است وقتی که فردی متوجه می شود دیگران به او نگاه می کنند، رخ دهد؛ این حس که «همه دارند نگاه می کنند» به او. برخی افراد از روی عادت، بیشتر از دیگران خودآگاه هستند. احساسات ناخوشایند خودآگاهی گاهی با خجالت یا پارانویا وابسته هستند.

خودآگاهی. رجوع شود به:آگاهی (روان شناسی)