حج در اندیشه اسلامی

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] حج در اندیشه اسلامی، تألیف سید علی قاضی عسکر از آثار فارسی است که اعمال و مناسک حج را مورد بررسی قرار داده است. مجموعه حاضر، پیش تر به صورت چند مقاله در فصلنامه «میقات حج» به چاپ رسیده است.
کتاب در ضمن یک مقدمه و چهارده عنوان تنظیم شده است. نویسنده به تناسب عنوان مورد بحث، به معرفی لغوی و اصطلاحی و تبیین پیشینه و تاریخچه آن بحث پرداخته و سپس اهمیت آن موضوع را در قرآن و روایات مورد توجه قرار داده و احکام آن را بیان کرده است.
در بخش اول کتاب به تبیین جایگاه حج پرداخته شده است. این بخش با اشاره به مشکلاتی که در گذشته حجاج در مسیر حج با آن مواجه بوده اند، آغاز شده است. نویسنده تحت عنوان «حوادث تلخ»، به برخی از این اتفاقات اشاره کرده است؛ به عنوان مثال، در سال 405ق، از بیست هزار حاجی، تنها شش هزار نفر زنده ماندند و بر افراد باقی مانده نیز به حدی شرایط سخت شد که شتران سواری و مورد نیاز خود را کشته، از گوشت آنها برای رفع گرسنگی استفاده کردند . این بخش با احادیثی در اهمیت حج به پایان آمده است. علی بن ابی طالب(ع) در واپسین لحظات زندگی به فرزندانش وصیت کرده، می فرماید: «فرزندانم تا زنده هستید حج خانه خدا را ترک نکنید که در چنین صورتی مهلت داده نخواهید شد» .
آداب سفر حج، در دومین بخش کتاب مطرح شده است. غسل، صدقه، بدرقه مسافر، دعا و ذکر در حال حرکت، لباس تمیز پوشیدن، خیرخواهی، عبادت خداوند، گرامی داشتن همراهان از جمله مستحبات سفرحج است .
در بخش سوم، اسرار و معارف حج از دیدگاه امام علی(ع) و امام سجاد و امام خمینی(ره) مورد مطالعه قرار گرفته است. حضرت علی(ع) درباره اسرار و معارف حج می فرماید: «خداوند حج را بر شما واجب کرده، آنجا را قبله مرمان ساخت و آن را برای دین داران نشانه فروتنی در برابر عظمت او و اعتراف به عزت و بزرگواری خداوند قرار داد» .

پیشنهاد کاربران

بپرس