[ویکی فقه] بیت المقدَّس (بَیْت المَقْدِس)، نخستین قبله و سومین شهر مقدس مسلمانان (پس از مکه و مدینه )، نیز شهری مقدس برای یهودیان و مسیحیان می باشد.
تاریخ اسلامی بیت المقدس مشخصاً به سه دوره تقسیم می شود: در دوره نخست (۱۳ـ ۶۴۸) بر سر مالکیت این شهر میان مسلمانان و مسیحیان و نیز امیران و گروه های مختلف مسلمان کشمکش وجود داشت. نقطه اوج این کشمکش، بروز جنگ های صلیبی بود. این دوره با ویرانگری ها در نیمه نخست قرن هفتم، به پایان می رسد. دوره بعد (۶۴۸ ـ۱۲۵۰) نسبتاً بی حادثه گذشت. در این دوره بیت المقدس تبعیدگاه امرا تلقی می شد و اغلب گرفتار فتنه « فلاحین » یا بدویان آشوبگر بود. با اینهمه، از آن جا که این شهر با سیاست های مذهبی ممالیک و عثمانی ها هماهنگی داشت، جنبه مذهبی و تقدس آن قوت یافت (بناهای به جای مانده از این دوره این امر را نمایان می سازد). تاریخ معاصر بیت المقدس با فتح آن به دست ابراهیم پاشا در ۱۲۴۷ آغاز می شود.
فتح بیت المقدس
پس از نبرد تعیین کننده یرموک (رجب ۱۵/ اوت ۶۳۶)، مسلمانان بیت المقدس را در ۱۶ـ۱۷/ ۶۳۸ فتح کردند. کارتسلیم شهر را خالد بن ثابت الفهمی ، از رؤسای قبایل، با قید این شرط ترتیب داد که اراضی مفتوحه به مسلمانان تعلق یابد، اما مادام که سکنه اورشلیم جزیه مقرر را بپردازند مسلمانان در امور آن مداخله نکنند. نخستین مسلمانانی که در بیت المقدس اسکان یافتند، کسانی از مردم مدینه همچون اوس ، برادرزاده حَسّان بن ثابت ، شاعر خاص پیامبر اکرم ، بودند. از صحابه مشهور در میان این عده باید از عُباده بن صامت ، نخستین قاضی مسلمان بیت المقدس، نام برد.
جو غالب بر شهر بعد از فتح
مقدسی و دیگران گفته اند که خلیفه عثمان، عواید باغ های سلوام (شیلوه) را به فقرای شهر اختصاص داد. باوجود این که نظم جامعه مسیحیان این شهر با فتح بیت المقدس به دست مسلمانان دستخوش دگرگونی شد، بیت المقدس هویت مسیحی خود را تا حدودی حفظ کرد.
دوره امویان (۱۹ـ۱۳۲)
...
تاریخ اسلامی بیت المقدس مشخصاً به سه دوره تقسیم می شود: در دوره نخست (۱۳ـ ۶۴۸) بر سر مالکیت این شهر میان مسلمانان و مسیحیان و نیز امیران و گروه های مختلف مسلمان کشمکش وجود داشت. نقطه اوج این کشمکش، بروز جنگ های صلیبی بود. این دوره با ویرانگری ها در نیمه نخست قرن هفتم، به پایان می رسد. دوره بعد (۶۴۸ ـ۱۲۵۰) نسبتاً بی حادثه گذشت. در این دوره بیت المقدس تبعیدگاه امرا تلقی می شد و اغلب گرفتار فتنه « فلاحین » یا بدویان آشوبگر بود. با اینهمه، از آن جا که این شهر با سیاست های مذهبی ممالیک و عثمانی ها هماهنگی داشت، جنبه مذهبی و تقدس آن قوت یافت (بناهای به جای مانده از این دوره این امر را نمایان می سازد). تاریخ معاصر بیت المقدس با فتح آن به دست ابراهیم پاشا در ۱۲۴۷ آغاز می شود.
فتح بیت المقدس
پس از نبرد تعیین کننده یرموک (رجب ۱۵/ اوت ۶۳۶)، مسلمانان بیت المقدس را در ۱۶ـ۱۷/ ۶۳۸ فتح کردند. کارتسلیم شهر را خالد بن ثابت الفهمی ، از رؤسای قبایل، با قید این شرط ترتیب داد که اراضی مفتوحه به مسلمانان تعلق یابد، اما مادام که سکنه اورشلیم جزیه مقرر را بپردازند مسلمانان در امور آن مداخله نکنند. نخستین مسلمانانی که در بیت المقدس اسکان یافتند، کسانی از مردم مدینه همچون اوس ، برادرزاده حَسّان بن ثابت ، شاعر خاص پیامبر اکرم ، بودند. از صحابه مشهور در میان این عده باید از عُباده بن صامت ، نخستین قاضی مسلمان بیت المقدس، نام برد.
جو غالب بر شهر بعد از فتح
مقدسی و دیگران گفته اند که خلیفه عثمان، عواید باغ های سلوام (شیلوه) را به فقرای شهر اختصاص داد. باوجود این که نظم جامعه مسیحیان این شهر با فتح بیت المقدس به دست مسلمانان دستخوش دگرگونی شد، بیت المقدس هویت مسیحی خود را تا حدودی حفظ کرد.
دوره امویان (۱۹ـ۱۳۲)
...
wikifeqh: تاریخ_اسلامی_بیت_المقدس