بهمن میرزا

لغت نامه دهخدا

بهمن میرزا. [ ب َ م َ ] ( اِخ ) پسر عباس میرزا ولی عهد. پسر فتحعلیشاه قاجار که از فضلای شاهزادگان قاجار و مربی علم و ادب و صاحب کتابخانه معروفی بود و بسیاری از کتب نفیسه فارسی به اسم او تألیف شده یا به تشویق او به چاپ رسیده است و او مؤلف تذکرةالشعرائی است بنام تذکره محمدشاهی که آنرا بنام برادر خود محمدشاه قاجار در سال 1249 هَ. ق. به انجام رسانده است. بهمن میرزا در اواخر سلطنت محمدشاه چون به توطئه برضد پادشاه متهم گردید از ترس جان به قفقازیه گریخت و در آنجا در شهور سنه 1301 هَ. ق. در شهر شیشه ٔقراباغ وفات یافت. این بهمن میرزا را که پسر عباس میرزا و عم ناصرالدین شاه است نباید با بهمن میرزا ملقب به بهاءالدوله که پسر بلافصل فتحعلیشاه و عم بهمن میرزای مذکور است اشتباه نمود. ( وفیات معاصرین قزوینی ).

فرهنگ فارسی

ابن عباس میرزا بن فتحعلی شاه قاجار ( ف. شیشه قراباغ ۱۳٠۱ ه. ق . ) وی شاهزاده ای فضل دوست و مربی اهل علم وادب و صاحب کتابخانه ای معروف بود و ترجمه الف لیله و لیله به فارسی به امر او صورت گرفته است .

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] بهمن میرزا (د ۱۳۰۱ق/۱۸۸۴م)، شاه زاده ادیب و دانش پرور، چهارمین پسر عباس میرزا نایب السلطنه (د ۱۲۴۹ق/۱۸۳۳م) و برادر محمدشاه قاجار می باشد.
استوری تاریخ تولد او را حدود سال ۱۲۲۵ق/۱۸۱۰م آورده است. از سال های آغازین زندگی بهمن میرزا و دوران جوانی او اطلاعی در دست نیست.
مناصب حکومتی
ظاهراً اولین منصب او حکومت بر اردبیل، مشکین و طالش در سال های ۱۲۴۷-۱۲۴۹ق بوده است. وی تا ۱۲۵۰ق در اردبیل به سر برد. در این سال که مقارن جلوس موقت محمدشاه (سل ۱۲۵۰-۱۲۶۴ق) در تبریز است، به دستور برادر در شهر میانه بدو پیوست و راهی پایتخت شد و در همین سال از جانب محمدشاه به حکمرانی تهران رسید و در ۱۲۵۱ق به حکومت بروجرد و سلاخور منصوب شد. در ۱۲۵۲ق بار دیگر حاکم تهران شد و پس از آن حکومت همدان به او واگذار گردید. بهمن میرزا در ۱۲۵۷ق/۱۸۴۱م در پی درگذشت برادرش، قهرمان میرزا به حکومت آذربایجان منصوب شد و به تبریز رفت و ظاهراً تا ۱۲۶۳ق در این منصب باقی بود.
شورش علیه محمدشاه
بیماری محمدشاه و اوضاع آشفته کشور در ۱۲۶۱ق زمینه بروز شورش ها و آشفتگی هایی را در سراسر ایران فراهم آورد. از جمله در ۱۲۶۲ق آصف الدوله، دایی بهمن میرزا و فرزندش، حسن خان سالار در خراسان سر به شورش برداشتند و بهمن میرزا را که تا آن زمان حاکم آذربایجان بود، به سودای تاج و تخت فریفتند و به هم داستانی در فتح دارالخلافه تهران برانگیختند. محمدشاه پس از آگاهی از ماجرا، با مشورت و همفکری حاجی میرزا آقاسی، صدر اعظم وقت خسروخان گرجی را برای سرکوب رضاقلی خان ـ والی کردستان که گفته می شد با بهمن میرزا هم رأی و همراه شده است ـ پنهانی روانه کردستان و تبریز کرد. بهمن میرزا پس از اطلاع از مأموریت خسروخان، از احتمال حمله او به آذربایجان به هراس افتاد و با شتاب تمام خود را به تهران رساند و چون صدراعظم حاجی میرزا آقاسی از دیدار با وی امتناع کرد به ناچار به حضور شاه رفت و با آن که شاه از او دلجویی کرد و به وی امان داد، از بیم جان و مال به سفارت روسیه پناه برد. نادر میرزا، پسرخاله بهمن میرزا همراهی و شرکت بهمن میرزا را در این آشوب اتهامی بی اساس می شمارد و پناهندگی وی به سفارت روس را معلول این اتهام می داند و چنین اظهارنظر می کند که این اتهام نتیجه دشمنی و سعایت صدراعظم، و ساخته و پرداخته تاریخ نویسان است.
اقامت در روسیه
...

پیشنهاد کاربران

بپرس