بتی انریکو

دانشنامه آزاد فارسی

بِتی، اِنریکو (۱۸۲۳ـ۱۸۹۲)(Betti, Enrico)
ریاضی دان ایتالیایی. برای نخستین بار نظریۀ معادلات را که اورایست گالوا، ریاضی دان فرانسوی، صورت بندی کرده بود، کاملاً شرح و بسط داد. با این کار، گذار از جبر کلاسیک به جبر مجرد تا حدودی ممکن شد. بتی در نزدیکی پیتسویا، واقع در توسکان، زاده شد و در پیزابه تحصیل علوم فیزیکی و ریاضی پرداخت و در آن جا، در ۱۸۵۶، به استادی رسید. بتی در جریان نخستین جنگ های استقلال ایتالیا علیه اتریش جنگید و در ۱۸۶۲، به عضویت مجلس جدید ایتالیا انتخاب شد. در ۱۸۷۴، در مقام معاون وزیر آموزش وارد دولت شد و از ۱۸۸۴ به بعد، به خدمت در سنا پرداخت. مهم ترین کارهای او در زمینۀ جبر و نظریۀ معادلات بود. در مقاله هایی که در ۱۸۵۲ و ۱۸۵۵ انتشار داد، اثبات هایی برای بیشتر قضایای مهم گالوا عرضه کرد. در این زمینه، او برای نخستین بار توابع تامِیک متغیّر مختلطرا به عوامل ابتدایی آن ها تجزیه کرد. همچنین، نظریۀ توابع بیضویرا پروراند. در ۱۸۶۳، بتی به فیزیکِ ریاضیروی آورد. در ۱۸۷۸، قانون تقابلدر نظریۀ کشسانیرا به دست داد که به قضیۀ بتیمعروف شد. در همین زمینه، در ۱۸۷۱، ضمن پژوهش دربارۀ تحلیل جا (بعدها به توپولوژیمعروف شد) در اَبَرفضا، به نتایج ارزشمندی دربارۀ عددهایی دست یافت که مشخص کنندۀ نوعی واریته(چند گانگی)اند. این اعداد بعدها به اعداد بتیمعروف شدند.

پیشنهاد کاربران

بپرس