این است راه حق یا کنگره عالمان بغداد

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] این است راه حق یا کنگره عالمان بغداد، ترجمه کتاب «مؤتمر علماء بغداد» تألیف مقاتل بن عطیه، داماد نظام‎الملک است که شامل مناظره‎ای است که به همت ملک‎شاه سلجوقی و وزیر وی، خواجه نظام‎الملک، بین جمعی از علمای اهل سنت و شیعه صورت گرفته است.
در این مناظره، پرسش‎هایی مطرح می‎گردد که هریک از علمای دو گروه، پاسخ می‎دهند و سرانجام علمای شیعی که در آن زمان مورد بی‎مهری بودند، به برتری دست می‎یابند. این مناظره در موضوعاتی نظیر: خلافت، امامت، جنگ‎های صدر اسلام و برخی احکام اسلامی است.
این مناظره در عین اختصار، حاوى مطالب مهم تاریخى، فقهى، فلسفى، مخصوصا بحث خلافت بوده و مباحث مطرح‎شده در آن به‎نحوى است که با استدلال به آیات و احادیث شریفه و ادله قطعیه و مطالب مبرهن و متن سلیس قابل درک براى عامه مردم، حتى کسى که عقیده و تلاشى در فهم حقایق نداشته، مى‎باشد. مناظره در محضر ملک‎شاه و جمعى از رؤسا، نویسندگان و منشیان، در ماه شعبان با شرایط خاصى بین 10 نفر از علماى اهل سنت و 10 نفر از علمای شیعه با ظرفیت اعلم علماى اهل سنت، یعنى شیخ عباسى و عالم بزرگ شیعه حسین بن على علوى در موضوعات زیر صورت گرفت: عدالت و تکفیر صحابه، سب و لعن خلفا و على(ع)، جمع‎آورى قرآن، خلافت بعد رسول اکرم(ص)، تحریف قرآن، صفات الهى، جبر و تفویض، نبوت، سقیفه، مسئله امامت بعد از على(ع)، غیبت و... و نتیجه مناظره منجر به گرویدن ملک‎شاه و جمع کثیرى از اطرافیان و مردم به فرقه حقه شیعه شد.
این اثر، توسط مؤسسه اسلامی ترجمه، به فارسی روان و سلیس، ترجمه گردیده است. مترجم، ضمن رعایت اصل امانت در ترجمه، ترجمه‎ای شیوا و رسا از کتاب، ارائه نموده است. برای آشنایی با نوع ترجمه، به بخشی از متن عربی، به‎همراه ترجمه فارسی آن، اشاره می‎گردد: «أن الملک‎شاه لم یکن رجلا متعصبا أعمى، یقلد الآباء و الأجداد عن عصبیة و عمى، بل کان شابا متفتحا محبا للعلم و العلماء و کان فی نفس الوقت ولعا باللهو و الصید و القنص.
أما وزیره (نظام‎الملک) فقد کان رجلا حکیما فاضلا زاهدا عازفا عن الدنیا، قوی الإرادة، یحب الخیر و أهله، یتحرى الحقیقة دائما و کان یحب أهل بیت النبی حبا جما کثیرا و قد أسس المدرسة النظامیة فی بغداد و جعل لأهل العلم رواتب شهریة و کان یحنو على الفقراء و المساکین».
«ملک‎شاه، مردی متعصب و خودکامه و بی‎تدبیر نبود که با تعصب و کورکورانه از نیاکان خویش، پیروی و تقلید کند، بلکه جوانی پژوهشگر و موفق و نیز دوستدار دانش و دانش‎پژوهان بود؛ البته با وجود این حالات، بسیار به دنبال خوش‎گذارنی و شکار نیز بود. از سویی وزیرش نظام‎الملک، مردی حکیم، اهل فضل، وارسته از دنیا، پراراده، دوستدار کارهای نیک و افراد اهل خیر و در جستجوی واقعیت‎ها بود و خاندان پیامبر(ص) را نیز بسیار دوست می‎داشت. وی مدرسه نظامیه را در بغداد بنیان نهاد و برای دانش‎پژوهان نیز حقوقی ماهانه مقرر کرد. وی فقیران و مسکینان را نیز مورد محبت خویش قرار می‎داد».

پیشنهاد کاربران

بپرس