انجمن اثار و مفاخر فرهنگی

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. انجمن آثار و مفاخر فرهنگی - که در گذشته «انجمن آثار ملی» نام داشت - در پاییز 1301 هـ.ش به همت گروهی از رجال دانشور و علاقه مند به آثار تاریخی و حفظ آن ، بر اساس اساسنامه ای در 14 ماده و با هدف «ازدیاد علاقه عامه به آثار قدیم تاریخی و علمی و صنعتی ایران و به منظور نگاهداری صنایع مستظرفه و صنایع دستی و حفظ سبک و شیوه قدیم آنها» تأسیس شد.
انجمن در بدو تأسیس مکان مشخصی نداشت و هر بار در خانه یکی از اعضاء مؤسس تشکیل می شد. پس از تجدید فعالیت انجمن در 1323 هـ.ش و گسترش تدریجی دامنه فعالیت های آن ، نیاز به محلی برای استقرار انجمن ضرورت یافت. از این رو در سال 1346 هـ.ش خانه قدیمی و بزرگ حسین پاشا خان ملقب به امیر بهادر، وزیر دربار مظفرالدین شاه واقع در محل معروف به سر پل امیر بهادر – که به حسینیه امیر بهادر معروف بود - با حدود سه هزار مترمربع وسعت، جهت استقرار انجمن آثار ملی خریداری شد. بنای این ساختمان به سال 1318 هـ.ق/1279 هـ.ش/1900 میلادی بازمی گردد و دارای تالار بزرگ آئینه کاری در طبقه هم کف و تالار بزرگ سخنرانی در طبقه اول است.
انجمن پس از خریداری بنای مذکور و انجام تعمیرات اساسی و مفصل با رعایت شیوه اصیل و قدیمی بنا، آن را مقر دائمی خود قرار داد.
انجمن در ابتدا فعالیت خود نخست بنای آرامگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی را در توس احداث کرد. همچنین کنگره بین المللی فردوسی را به مناسبت هزارمین سال تولد این حکیم نامدار ایرانی در سال 1313 هـ.ش برگزار نمود. پس از برگزاری جشن هزاره فردوسی، انجمن که یک سازمان ملی و فاقد درآمد و اعتبار مخصوص بود تا 1323 هـ.ش از فعالیت بازماند.
در 22 آذر ماه 1323 هـ.ش انجمن که برای مدتی فعالیت نداشت ، به دنبال تصویب اساسنامه ای جدید از نو آغاز بکار کرد و اقدامات مهمی را در این دوره از فعالیت خود به شرح زیر انجام داد:
(لازم به ذکر است، کلیه آثار فوق توسط زنده یاد استاد ابوالحسن خان صدیقی ساخته شده است).
پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی ایران و ایجاد بستر مناسب دینی و فرهنگی مبتنی بر تعالیم اسلام ، شورای عالی انقلاب فرهنگی، اساسنامه جدید «انجمن آثار و مفاخر فرهنگی» را در سال 1366 هـ.ش و متمم آن را در سال 1373 هـ.ش از تصویب گذراند و بدین ترتیب انجمن دوره سوم فعالیت خود را آغاز کرد.
مطابق با اساسنامه انجمن آثار و مفاخر فرهنگی هدف و وظایف این انجمن به شرح زیر است:

دانشنامه آزاد فارسی

انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. انجمنی که به ابتکار عبدالحسین تیمور تاش و چند تن از رجال ایرانی در ۱۳۰۴ش با نام «انجمن آثار ملی» تأسیس شد. هدف از تأسیس آن، معرفی و بزرگداشت بزرگان فرهنگ و تمدن ایران، ترغیب عامۀ مردم به حفظ و نگهداری آثار تاریخی و ملی و هنری ایران بود که تاکنون نیز فعالیت آن ادامه دارد. نخستین اقدام انجمن احداث آرامگاه فردوسی و برگزاری همایش هزارۀ فردوسی، در توس، در ۱۳۱۳ش بود. پس از آن، انجمن تعطیل شد؛ اما بار دیگر در ۱۳۲۳ با تغییراتی در اساس نامه تجدید حیات یافت. انجمن در طول فعالیت خود، تا ۱۳۵۵، متجاوز از ۳۰ آرامگاه برای مشاهیر فرهنگی ایران ازجمله آرامگاه های ابن سینا، سعدی، حافظ، خیام و کمال الملک احداث و در کنار آرامگاه ها کتابخانه ای از آثار آن شخصیت ها دایر کرد. همچنین، با همکاری ادارۀ کل باستان شناسی و سازمان ملی حفاظت آثار باستانی بسیاری از آثار تاریخی را تعمیر و مرمت کرد. انجمن در ۱۳۴۷ش کتابخانه ای تخصصی تأسیس کرد و با خریداری کتابخانه های شخصی و اهدای برخی کتابخانه های شخصی، بر مجلدات کتاب های آن افزوده شد. انتشارات انجمن نیز از ۱۳۰۴ فعال شد و تا ۱۳۵۷ بیش از ۱۵۰ عنوان کتاب منتشر کرد. انجمن در ۱۳۵۸ تعطیل شد و در ۱۳۶۵ با نام «انجمن آثار و مفاخر فرهنگی» فعالیت خود را دوباره از سر گرفت. درحال حاضر، این انجمن زیر نظر هیئت امنا اداره می شود که ریاست آن با رئیس جمهور است. پس از ۱۳۷۲، که انجمن مفاخر از بودجه ای رسمی برخوردار شد، اقدام به تأسیس شعبه هایی در استان های کشور کرد. انجمن آثار علاوه بر بازسازی آرامگاه بعضی از بزرگان فرهنگی کشور، چندین نمایشگاه و دوره های آموزشی برگزار و از بسیاری بزرگان علم و ادب ایران تجلیل کرده است. واحد انتشارات آن از ۱۳۷۳ فعال بوده و علاوه بر انتشار مجدد کتاب های نایاب مجموعۀ ۴۰جلدی گنجینۀ ایران، یادنامه ها و جشن نامه های متعددی منتشر کرده است. این انجمن از ۱۳۸۰ تاکنون مجله ای با عنوان نامۀ انجمن نیز منتشر می کند.

پیشنهاد کاربران

بپرس