[ویکی فقه] اعتدال محمد (قرآن). حضرت محمد صلی الله علیه و آله وسلّم، در امر تبلیغ دین و ادای حقوق خویشاوندان و مسکینان به رعایت اعتدال سفارش شده اند.
ملزم بودن پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم به رعایت میانه روی در تبلیغ دین و ارتباط با مردم: «خذ العفو وامر بالعر ف واعر ض عن الجاهلین: (به هر حال) با آنها مدارا کن و عذرشان را بپذیر، و به نیکی ها دعوت نما، و از جاهلان روی بگردان (و با آنان ستیزه مکن)! » در روایتی از امام صادق علیه السّلام «عفو» به وسط تفسیر شده است. قرائن آیات نشان می دهد که آیه فوق به مفهوم، آسان گرفتن و گذشت و انتخاب حد وسط و میانه است .
ادای حقوق با رعایت اعتدال
پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم ، موظف به ادای حقوق خویشاوندان و مسکینان و راه ماندگان با رعایت اعتدال و پرهیز از تبذیر:۱. «وآت ذا القر بی حقه والمسکین وابن السبیل ولا تبذر تبذیر ا: و حق نزدیکان را بپرداز، و (همچنین حق) مستمند و وامانده در راه را! و هرگز اسراف و تبذیر مکن، » (تبذیر) در اصل از ماده (بذر) و به معنی پاشیدن دانه می آید، منتها این کلمه مخصوص مواردی است که انسان اموال خود را به صورت غیر منطقی و فساد، مصرف می کند، و معادل آن در فارسی امروز (ریخت و پاش) است. و به تعبیر دیگر تبذیر آنست که مال در غیر موردش مصرف شود هر چند کم باشد، و اگر در موردش صرف شود تبذیر نیست هر چند زیاد باشد. چنانکه در تفسیر عیاشی از امام صادق (علیه السلام ) می خوانیم : که در ذیل این آیه در پاسخ سؤ ال کننده ای فرمود: من انفق شیئا فی غیر طاعة الله فهو مبذر و من انفق فی سبیل الله فهو مقتصد: (کسی که در غیر راه اطاعت فرمان خدا مالی انفاق کند، تبذیر کننده است و کسی که در راه خدا انفاق کند میانه رو است. ۲. «ولا تجعل یدک مغلولة الی عنقک ولا تبسطها کل البسط فتقعد ملوما محسور ا: هرگز دستت را بر گردنت زنجیر مکن، (و ترک انفاق و بخشش منما) و بیش از حد (نیز) دست خود را مگشای، تا مورد سرزنش قرار گیری و از کار فرومانی! »
ملزم بودن پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم به رعایت میانه روی در تبلیغ دین و ارتباط با مردم: «خذ العفو وامر بالعر ف واعر ض عن الجاهلین: (به هر حال) با آنها مدارا کن و عذرشان را بپذیر، و به نیکی ها دعوت نما، و از جاهلان روی بگردان (و با آنان ستیزه مکن)! » در روایتی از امام صادق علیه السّلام «عفو» به وسط تفسیر شده است. قرائن آیات نشان می دهد که آیه فوق به مفهوم، آسان گرفتن و گذشت و انتخاب حد وسط و میانه است .
ادای حقوق با رعایت اعتدال
پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم ، موظف به ادای حقوق خویشاوندان و مسکینان و راه ماندگان با رعایت اعتدال و پرهیز از تبذیر:۱. «وآت ذا القر بی حقه والمسکین وابن السبیل ولا تبذر تبذیر ا: و حق نزدیکان را بپرداز، و (همچنین حق) مستمند و وامانده در راه را! و هرگز اسراف و تبذیر مکن، » (تبذیر) در اصل از ماده (بذر) و به معنی پاشیدن دانه می آید، منتها این کلمه مخصوص مواردی است که انسان اموال خود را به صورت غیر منطقی و فساد، مصرف می کند، و معادل آن در فارسی امروز (ریخت و پاش) است. و به تعبیر دیگر تبذیر آنست که مال در غیر موردش مصرف شود هر چند کم باشد، و اگر در موردش صرف شود تبذیر نیست هر چند زیاد باشد. چنانکه در تفسیر عیاشی از امام صادق (علیه السلام ) می خوانیم : که در ذیل این آیه در پاسخ سؤ ال کننده ای فرمود: من انفق شیئا فی غیر طاعة الله فهو مبذر و من انفق فی سبیل الله فهو مقتصد: (کسی که در غیر راه اطاعت فرمان خدا مالی انفاق کند، تبذیر کننده است و کسی که در راه خدا انفاق کند میانه رو است. ۲. «ولا تجعل یدک مغلولة الی عنقک ولا تبسطها کل البسط فتقعد ملوما محسور ا: هرگز دستت را بر گردنت زنجیر مکن، (و ترک انفاق و بخشش منما) و بیش از حد (نیز) دست خود را مگشای، تا مورد سرزنش قرار گیری و از کار فرومانی! »
wikifeqh: اعتدال_محمد_(قرآن)