اعتدال در مصرف

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] در قرآن و روایات ، اعتدال در مصرف مورد توجه قرار گرفته و رعایت آن از ویژگی های مؤمنان دانسته شده است: والذین اذا انفقوا لم یسرفوا ولم یقتروا وکان بین ذلک قواما؛ و آنان که وقتی انفاق می کنند، نه از حد معمول (و متعارف) می گذرند و نه تنگ می گیرند، و (انفاقشان) همراه میان این دو در حد اعتدال است.
«اعتدال»، مصدر باب افتعال از ریشه «ع، د، ل» به معنای حد متوسط میان دو وضعیت متفاوت است؛ همچنین هرگونه تناسبی که لازمه آن، برقراری مساوات میان چند جهت گوناگون باشد، اعتدال نامیده می شود و نقطه مقابل آن افراط و تفریط است.
اعتدال در قرآن کریم
واژه اعتدال در قرآن کریم نیامده است؛ ولی این مفهوم را می توان از واژگان «قوام» «وسط» «قصد»، «سواء» و «حنیف» استفاده کرد. همه این واژگان به معنای وضعیت میانه و حد وسط اشاره دارد. واژگانی همچون « اسراف ، اتراف ، تبذیر ، غلو، اعتداء، فرط، تفریط و قتر» که در دو سوی وضعیت میانه قرار دارد، در ارتباط با موضوع اعتدال است. اعتدال درمصرف سرمایه های خداددی یکی از توصیه های ارزشمندی است که در مصادیق گوناگون مثل اعتدال در انفاق و اعتدال در خوردن و آشامیدن، در قرآن مطرح شده است.
تفسیر آیه ۶۷ فرقان
در این آیه اعتدال در مصرف مورد توجه قرار گرفته و رعایت آن از ویژگی های مؤمنان دانسته شده است. توجه به مفردات آیه ما را به مفهوم اعتدال مورد نظر خداوند بیشتر راهنمایی می کند.
← معنای انفاق
...

[ویکی فقه] اعتدال در مصرف (قرآن). خداوند انسان را به لزوم رعایت اعتدال در مصرف اموال و بهره جویی از مواهب سفارش نموده است.
لزوم رعایت اعتدال در مصرف اموال و امکانات در زندگی شخصی: «ولا تجعل یدک مغلولة الی عنقک ولا تبسطها کل البسط فتقعد ملوما محسورا: هرگز دستت را بر گردنت زنجیر مکن، (و ترک انفاق و بخشش منما) و بیش از حد (نیز) دست خود را مگشای، تا مورد سرزنش قرار گیری و از کار فرومانی! » این تعبیر کنایه لطیفی است از اینکه دست دهنده داشته باش ، و همچون بخیلان که گوئی دستهایشان به گردنشان با غل و زنجیر بسته اند و قادر به کمک و انفاق نیستند مباش . از سوئی دیگر دست خود را فوق العاده گشاده مدار، و بذل و بخشش بی حساب مکن که سبب شود از کار بمانی ، و مورد ملامت این و آن قرار گیری ، و از مردم جدا شوی (و لا تبسطها کل البسط فتقعد ملوما محسورا). همانگونه که (بسته بودن دست به گردن) کنایه از بخل، (گشودن دستها به طور کامل) آنچنانکه از جمله (و لا تبسطها کل البسط) استفاده می شود کنایه از بذل و بخشش بی حساب است .
میانه روی در بهره از طیبات
لزوم رعایت میانه روی و پرهیز از افراط و تفریط در بهره جویی از مواهب و طیبات: «یا ایها الذین آمنوا لا تحر موا طیبات ما احل اللـه لکم ولا تعتدوا ان اللـه لا یحب المعتدین: ای کسانی که ایمان آورده اید! چیزهای پاکیزه را که خداوند برای شما حلال کرده است، حرام نکنید! و از حد، تجاوز ننمایید! زیرا خداوند متجاوزان را دوست نمی دارد.» برداشت براساس این احتمال است که جمله «لاتعتدوا» توضیحی درباره «لاتحرموا طیبات ما احل الله» باشد؛ یعنی از حلال ها استفاده کنید؛ ولی نه به گونه ای که از حد بگذرانید. بر اساس تفسیر نمونه تنها شرط بهره جویی از آنچه خداوند به شما روزی داده است رعایت اعتدال و تقوا و پرهیزگاری در بهره گیری است.

پیشنهاد کاربران

بپرس