[ویکی فقه] اسماعیلیان، گروهی از شیعیان هستند که پس از امام صادق (علیه السّلام) فرزند بزرگ او، اسماعیل را امام می دانند. حسن صباح حمیری (۴۷۳-۵۱۸ ه.ق) با آن ها ارتباط برقرار کرده به آیین اسماعیلی درآمد و اسماعیلیان نزاری را در ایران بنا نهاد.
آنان پس از سال ها دعوت پنهانی در سال ۲۹۰ ه.ق دعوت خود را آشکار و با تشکیل خلافت فاطمی توسط "عبیدالله مهدی" در مغرب و پس از آن در مصر حکومتی مقتدر که رقیبی قدرتمند در مقابل خلافت سنی عباس بود، پدید آورده و به تبلیغ در تمام قلمرو اسلامی از جمله ایران پرداختند.مقارن این فعالیت "حسن صباح حمیری" (۴۷۳-۵۱۸ ه.ق) با آن ها ارتباط برقرار کرده به آیین اسماعیلی درآمد و "عبدالملک عطاش" به او نیابت دعوت داد."صباح" پیش از این مانند اجداد خود مذهب شیعۀ اثنی عشری داشت و ملازم "ملک شاه سلجوقی" بود ولی بعد از گرویدن به اسماعیلیان با وزیر او "خواجه نظام الملک" مخالفت کرد و در دورۀ "مستنصر"، خلیفه وقت فاطمی، عازم مصر شد و پس از یک سال و نیم اقامت به خاطر حمایتش از خلافت نزار در مقابل "مستعلی" از مصر به مغرب و از آن جا به شام، عراق و ایران آمد و اسماعیلیان نزاری را در ایران بنا نهاد و "مهدی علوی" نماینده ملک شاه را از قلعه های "الموت" بیرون رانده، آن جا را مرکز دعوت و حکومت خود قرار داد و داعیانی به اطراف فرستاد و "نظام الملک" را که مانع جدی او بود، توسط فدائیان اسماعیلی ترور کرد و با مرگ ملک شاه سلجوقی کارش قوت گرفت."صباح" در ابتدای حکومت، داعی "حسین قاینی" را به دعوت "قهستان" و "کیا بزرگ امیر"، را به فتح قلعۀ لَمْبسر در رودبار الموت که قبول دعوت نمی کردند، فرستاد و با کشتن بیشتر ساکنان قلعه، آن جا را فتح نمود."صباح" در مدت طولانی در آن جا به تدبیر امور ملک و تدوین مسائل اعتقادی پرداخته، هرگز از قلعه بیرون نیامد تا این که در سال ۵۱۸ مریض شده، کیابزرگ امیر را از لمبسر فرا خواند و به جای خود نصب کرد.
کیا بزرگ امیر
کیا بعد از فوت "حسن صباح" روش او را دنبال کرد و قلعه های مرتفع و مستحکمی بنا نهاده، بلاد اطراف را تصرف کرد و در سال ۵۲۰ به عمارت قعلۀ میمون دز فرمان داد. و با سلطان مسعود سلجوقی درگیر شد. توسط فدائیان جمعی از اعیان و بزرگان از جمله خلیفه مسترشد عباسی را کشت.
محمدبن کیابزرگ
محمد بنا به وصیت پدر جانشین او شد و روش پدرش را ادامه داد. در دورۀ او خلیفه راشد عباسی که به انتقام خون پدرش از بغداد راهی ایران شد در اصفهان توسط فدائیان ترور شد.
حسن بن محمد
...
آنان پس از سال ها دعوت پنهانی در سال ۲۹۰ ه.ق دعوت خود را آشکار و با تشکیل خلافت فاطمی توسط "عبیدالله مهدی" در مغرب و پس از آن در مصر حکومتی مقتدر که رقیبی قدرتمند در مقابل خلافت سنی عباس بود، پدید آورده و به تبلیغ در تمام قلمرو اسلامی از جمله ایران پرداختند.مقارن این فعالیت "حسن صباح حمیری" (۴۷۳-۵۱۸ ه.ق) با آن ها ارتباط برقرار کرده به آیین اسماعیلی درآمد و "عبدالملک عطاش" به او نیابت دعوت داد."صباح" پیش از این مانند اجداد خود مذهب شیعۀ اثنی عشری داشت و ملازم "ملک شاه سلجوقی" بود ولی بعد از گرویدن به اسماعیلیان با وزیر او "خواجه نظام الملک" مخالفت کرد و در دورۀ "مستنصر"، خلیفه وقت فاطمی، عازم مصر شد و پس از یک سال و نیم اقامت به خاطر حمایتش از خلافت نزار در مقابل "مستعلی" از مصر به مغرب و از آن جا به شام، عراق و ایران آمد و اسماعیلیان نزاری را در ایران بنا نهاد و "مهدی علوی" نماینده ملک شاه را از قلعه های "الموت" بیرون رانده، آن جا را مرکز دعوت و حکومت خود قرار داد و داعیانی به اطراف فرستاد و "نظام الملک" را که مانع جدی او بود، توسط فدائیان اسماعیلی ترور کرد و با مرگ ملک شاه سلجوقی کارش قوت گرفت."صباح" در ابتدای حکومت، داعی "حسین قاینی" را به دعوت "قهستان" و "کیا بزرگ امیر"، را به فتح قلعۀ لَمْبسر در رودبار الموت که قبول دعوت نمی کردند، فرستاد و با کشتن بیشتر ساکنان قلعه، آن جا را فتح نمود."صباح" در مدت طولانی در آن جا به تدبیر امور ملک و تدوین مسائل اعتقادی پرداخته، هرگز از قلعه بیرون نیامد تا این که در سال ۵۱۸ مریض شده، کیابزرگ امیر را از لمبسر فرا خواند و به جای خود نصب کرد.
کیا بزرگ امیر
کیا بعد از فوت "حسن صباح" روش او را دنبال کرد و قلعه های مرتفع و مستحکمی بنا نهاده، بلاد اطراف را تصرف کرد و در سال ۵۲۰ به عمارت قعلۀ میمون دز فرمان داد. و با سلطان مسعود سلجوقی درگیر شد. توسط فدائیان جمعی از اعیان و بزرگان از جمله خلیفه مسترشد عباسی را کشت.
محمدبن کیابزرگ
محمد بنا به وصیت پدر جانشین او شد و روش پدرش را ادامه داد. در دورۀ او خلیفه راشد عباسی که به انتقام خون پدرش از بغداد راهی ایران شد در اصفهان توسط فدائیان ترور شد.
حسن بن محمد
...
wikifeqh: اسماعیلیان_ایران