استان سَرْحد شمال غربی (North-West Frontier Province)
استانی در پاکستان، با ۷۴,۵۰۰ کیلومتر مربع مساحت و ۲۰,۰۹۰,۰۰۰ نفر جمعیت (۱۹۹۳). مرکز آن پیشاور است. از ۱۹۰۱ تا ۱۹۴۷ بخشی از هند بریتانیابود. گردنۀ استراتژیک خیبر، محل مبارزه دایم بین هند بریتانیا و جنگجویان پاتان، را در خود جاداده است. استان سرحد شمال غربی به طول حدود ۳,۲۰۰ کیلومتر، از طولانی ترین مرزهای امپراتوری سابق بریتانیا بود و از کوه های قراقورم در شمال کشمیر تا دریای عرب امتداد داشت. از شمال با ناحیۀ خودمختار سین کیانگ اویغور(چین) مرز مشترک دارد، سپس به سمت جنوب منحرف می شود و بقیۀ طول آن در مناطق کوهستانی قبایل مرزنشین افغان واقع شده است. از چترالتا بلوچستان، مرز مورد توافق کشور با دولت افغان در ۱۸۹۴ است که «خط دورند» نام دارد. این استان در سراسر طول خود از سرزمین های مسلمان نشین می گذرد. اطراف کشمیر مناطق کوچک مسلمان نشین گیلگیتو هونزاقرار دارند. استان سرحد شمال غربی زمانی بخشی از کشور پادشاهی قدیمی گندارهرا تشکیل می داد و اهمیت آن به سبب موقعیت استراتژیکش در انتهای گذرگاه خیبر و مشرف بودن بر راه اصلی منتهی به افغانستان، ایران، و آسیای مرکزی بود. این ناحیه به ترتیب در دست ایرانیان، یونانیان، هندی ها، هندوباکتریایی ها، سکاها، پارت ها، و کوشان ها بود. محمود غزنوی چندبار بین ۳۷۹و ۴۰۵ق/۱۰۰۱ و ۱۰۲۷م به شمال هند حمله کرد و بخش وسیعی از استان کنونی را تحت کنترل خود درآورد. منطقۀ مزبور در قرن ۷ق/۱۳م در دست سلسله های مسلمان افغان و سپس مغول ها بود. سیکها در اوایل قرن ۱۹ بر منطقه مسلط شدند تا این که در دومین جنگ سیک(۱۸۴۹) مغلوب بریتانیا شدند. امروز، استان سرحد شمال غربی به شش بخش سیاسی تقسیم شده است که عبارت اند از ملکند، مهمند، خیبر، کونن، وزیرستان شمالی، و وزیرستان جنوبی.
استانی در پاکستان، با ۷۴,۵۰۰ کیلومتر مربع مساحت و ۲۰,۰۹۰,۰۰۰ نفر جمعیت (۱۹۹۳). مرکز آن پیشاور است. از ۱۹۰۱ تا ۱۹۴۷ بخشی از هند بریتانیابود. گردنۀ استراتژیک خیبر، محل مبارزه دایم بین هند بریتانیا و جنگجویان پاتان، را در خود جاداده است. استان سرحد شمال غربی به طول حدود ۳,۲۰۰ کیلومتر، از طولانی ترین مرزهای امپراتوری سابق بریتانیا بود و از کوه های قراقورم در شمال کشمیر تا دریای عرب امتداد داشت. از شمال با ناحیۀ خودمختار سین کیانگ اویغور(چین) مرز مشترک دارد، سپس به سمت جنوب منحرف می شود و بقیۀ طول آن در مناطق کوهستانی قبایل مرزنشین افغان واقع شده است. از چترالتا بلوچستان، مرز مورد توافق کشور با دولت افغان در ۱۸۹۴ است که «خط دورند» نام دارد. این استان در سراسر طول خود از سرزمین های مسلمان نشین می گذرد. اطراف کشمیر مناطق کوچک مسلمان نشین گیلگیتو هونزاقرار دارند. استان سرحد شمال غربی زمانی بخشی از کشور پادشاهی قدیمی گندارهرا تشکیل می داد و اهمیت آن به سبب موقعیت استراتژیکش در انتهای گذرگاه خیبر و مشرف بودن بر راه اصلی منتهی به افغانستان، ایران، و آسیای مرکزی بود. این ناحیه به ترتیب در دست ایرانیان، یونانیان، هندی ها، هندوباکتریایی ها، سکاها، پارت ها، و کوشان ها بود. محمود غزنوی چندبار بین ۳۷۹و ۴۰۵ق/۱۰۰۱ و ۱۰۲۷م به شمال هند حمله کرد و بخش وسیعی از استان کنونی را تحت کنترل خود درآورد. منطقۀ مزبور در قرن ۷ق/۱۳م در دست سلسله های مسلمان افغان و سپس مغول ها بود. سیکها در اوایل قرن ۱۹ بر منطقه مسلط شدند تا این که در دومین جنگ سیک(۱۸۴۹) مغلوب بریتانیا شدند. امروز، استان سرحد شمال غربی به شش بخش سیاسی تقسیم شده است که عبارت اند از ملکند، مهمند، خیبر، کونن، وزیرستان شمالی، و وزیرستان جنوبی.
wikijoo: استان_سرحد_شمال_غربی