[ویکی فقه] احترام به علما، یکی از مباحثی است که در قرآن و روایات به آن اشاره شده است. در دین مقدس اسلام و سیره عملی پیامبر و اهل بیت همواره بر تکریم علما و دانشمندان دین تاکید شده است.
یکی از ارزش های اسلامی در قرآن، «علم و دانش» است.«... هَلْ یَسْتَوِی الَّذِینَ یَعْلَمُونَ وَ الَّذِینَ لا یَعْلَمُونَ...؛ آیا دانایان و نادانان با هم برابرند؟».آیا کسانی که در تحصیل فضایل و آگاهی های مفید و مؤثر در کمال خویش گام بر می دارند، با گروهی که از حیات جز خواب و خوراک و... چیزی نمی دانند برابرند؟شکی نیست که برتری و ارجحیت، همانا از آن کسانی است که در راه تحصیل علم گام بر می دارند، و ساعت هایی را به تعلیم و تعلم سپری می سازند و از دیار جهالت ولو چند قدم در شبانه روز به سوی عالم علم و نور، هجرت می کنند:آن را که فضل و دانش و تقوا مسلّم است •••••• هر جا قدم نهد قدش خیر مقدم استدر پیشگاه علم مقامی عظیم نیست •••••• از هر مقام و مرتبه ای علم، اعظم استجاهل اگر چه یافت تقدّم مؤخر است •••••• عالم اگر چه زاد مؤخّر مقدّم استجاهل به روز فتنه ره خانه گم کند •••••• عالم چراغ جامعه و چشم عالم است
تکریم علما در اسلام
در دین مقدس اسلام و سیره عملی پیامبر و اهل بیت همواره بر تکریم علما و دانشمندان دین تاکید شده است. چنانکه امام موسی کاظم (علیه السّلام) فرمود: «عَظِّمِ الْعالِم لِعِلمِهِ وَدَعْ مُنازَعَتَهُ؛ عالم را به جهت علمش تعظیم و احترام کن و با او منازعه منما.»امام علی (علیه السّلام) فرمود: «مَنْ وَقَّرَ عالِماً فَقَدْ وَقَّرَ رَبَّهُ؛ کسی که به عالمی احترام نماید، به خدا احترام نموده است.»پیامبر (صلّی الله علیه و آله) فرمود: «اَکْرِمُوا الْعُلَماءَ فَاِنَّهُمْ وَرَثَةُ الْاَنْبِیاءِ فَمَنْ اَکْرَمَهُمْ فَقَدْ اَکْرَمَ اللهَ وَرَسُولَهُ؛ دانشمندان را گرامی دارید که آنها وارثان پیامبرانند و هر که آنان را احترام نماید، خدا و رسولش را احترام نموده است.»
انگیزه تکریم علما
این همه تکریم و احترام نسبت به عالمان در فرهنگ دین، بدین جهت است که آنان انسان های متعهد، راهنمای مردم، مخالف بدعت ها، پاسدار اندیشه های ناب، طرفدار حقوق محرومان، روشن کننده چراغ امید در دل آنان و... هستند وگرنه، این همه تکریم برای کسانی که از تعهد و مسئولیت بهره ای نبرده اند معنا ندارد. کسی که اندک آشنایی با تاریخ حوزه ها داشته باشد، می داند که تنها عالمان الهی بوده اند که از میان مردم برخاسته اند و همراه آنان زندگی کرده اند و در غم و شادی شریک آنان بوده اند و هرجا خطر و دشواری بوده است، خود را سپر بلا نموده و از شرافت و عزت مردم دفاع کرده اند. اینها و صدها ویژگی دیگر، زمینه تجلیل و تکریم از علمای صالح و راستین را فراهم نموده است.
چگونگی احترام
...
یکی از ارزش های اسلامی در قرآن، «علم و دانش» است.«... هَلْ یَسْتَوِی الَّذِینَ یَعْلَمُونَ وَ الَّذِینَ لا یَعْلَمُونَ...؛ آیا دانایان و نادانان با هم برابرند؟».آیا کسانی که در تحصیل فضایل و آگاهی های مفید و مؤثر در کمال خویش گام بر می دارند، با گروهی که از حیات جز خواب و خوراک و... چیزی نمی دانند برابرند؟شکی نیست که برتری و ارجحیت، همانا از آن کسانی است که در راه تحصیل علم گام بر می دارند، و ساعت هایی را به تعلیم و تعلم سپری می سازند و از دیار جهالت ولو چند قدم در شبانه روز به سوی عالم علم و نور، هجرت می کنند:آن را که فضل و دانش و تقوا مسلّم است •••••• هر جا قدم نهد قدش خیر مقدم استدر پیشگاه علم مقامی عظیم نیست •••••• از هر مقام و مرتبه ای علم، اعظم استجاهل اگر چه یافت تقدّم مؤخر است •••••• عالم اگر چه زاد مؤخّر مقدّم استجاهل به روز فتنه ره خانه گم کند •••••• عالم چراغ جامعه و چشم عالم است
تکریم علما در اسلام
در دین مقدس اسلام و سیره عملی پیامبر و اهل بیت همواره بر تکریم علما و دانشمندان دین تاکید شده است. چنانکه امام موسی کاظم (علیه السّلام) فرمود: «عَظِّمِ الْعالِم لِعِلمِهِ وَدَعْ مُنازَعَتَهُ؛ عالم را به جهت علمش تعظیم و احترام کن و با او منازعه منما.»امام علی (علیه السّلام) فرمود: «مَنْ وَقَّرَ عالِماً فَقَدْ وَقَّرَ رَبَّهُ؛ کسی که به عالمی احترام نماید، به خدا احترام نموده است.»پیامبر (صلّی الله علیه و آله) فرمود: «اَکْرِمُوا الْعُلَماءَ فَاِنَّهُمْ وَرَثَةُ الْاَنْبِیاءِ فَمَنْ اَکْرَمَهُمْ فَقَدْ اَکْرَمَ اللهَ وَرَسُولَهُ؛ دانشمندان را گرامی دارید که آنها وارثان پیامبرانند و هر که آنان را احترام نماید، خدا و رسولش را احترام نموده است.»
انگیزه تکریم علما
این همه تکریم و احترام نسبت به عالمان در فرهنگ دین، بدین جهت است که آنان انسان های متعهد، راهنمای مردم، مخالف بدعت ها، پاسدار اندیشه های ناب، طرفدار حقوق محرومان، روشن کننده چراغ امید در دل آنان و... هستند وگرنه، این همه تکریم برای کسانی که از تعهد و مسئولیت بهره ای نبرده اند معنا ندارد. کسی که اندک آشنایی با تاریخ حوزه ها داشته باشد، می داند که تنها عالمان الهی بوده اند که از میان مردم برخاسته اند و همراه آنان زندگی کرده اند و در غم و شادی شریک آنان بوده اند و هرجا خطر و دشواری بوده است، خود را سپر بلا نموده و از شرافت و عزت مردم دفاع کرده اند. اینها و صدها ویژگی دیگر، زمینه تجلیل و تکریم از علمای صالح و راستین را فراهم نموده است.
چگونگی احترام
...
wikifeqh: احترام_به_علما