ایین دادرسی عصر پیامبر

[ویکی فقه] آیین دادرسی عصر پیامبر. منصب دادرسی جزئی از ریاست عامه، و خاص پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم و جانشینان بر حق اوست.
آیاتی مانند «نه، سوگند به پروردگارت که ایمان نیاورند، مگر آن که در نزاعی که میان آنهاست تو را داور قرار دهند و از حکمی که تو می دهی، ناخشنود نشوند و سراسر تسلیم آن گردند.»
نساء/سوره۴، آیه۶۵.
در این عصر، چیزی که بتوان به آن عنوان «سازمان قضایی» داد، وجود نداشت.پیامبر که مظهر کامل قوای سه گانۀ تشریع، قضا و اجرا بود، خود امر قضا را تصدی می فرمود و جامعۀ ساده و محدود آن روز مدینه نیز جز این اقتضا نمی کرد. روایاتی هم این واقعیت را تایید می کند: ابن شهاب از سعید بن مسیب روایت کرده است که نه پیامبر خدا صلی الله علیه و آله وسلّم نه ابو بکر و نه عمر کسی را به عنوان قاضی برنگزیدند؛ جز آنکه عمر در اواسط خلافت خود به یزید بن اخت النمر گفت: برخی کارها یعنی کارهای کوچک را به جای من انجام ده.
کنز العمال، متقی الهندی، ج۵، ص۸۱۴.
علاوه بر این روایاتی در دست داریم که بیانگر تفکیک برخی از وظایف حکومتی در عصر پیامبر است: « رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم عتاب بن اسید را به امارات مکه گماشت و معاذ بن جبل و ابو موسی اشعری را برای تعلیم قرآن و احکام دین جانشین خود ساخت».
المغازی، واقدی، ج۳، ص۸۸۹.
...