ازادی بحث و تحقیق

دانشنامه آزاد فارسی

آزادی بحث و تحقیق. آزادی بحث و تحقیق (academic freedom)
آزادی معلمان و محققان، به ویژه استادان و پژوهشگران دانشگاه ها، در تدریس، تحقیق، و بیان اندیشه های خود، بی آن که از سوی سازمانی که تابع آن اند مورد تعرّض یا تحت فشار قرار گیرند. در کشورهایی با حکومت دموکراسی، بحث و تحقیق در شمار حقوق مدنی است، گرچه عملاً، در بسیاری از موارد، این حقوق رعایت نمی شود. پذیرش آزادی بحث و تحقیق بر این اصل مبتنی است که وسیله ای برای توسعۀ دانش انسانی است، نه وسیله ای برای القای عقاید رسمی دینی یا سیاسی؛ و همچنین بر این باور مبتنی است که تحقیق، اگر بدون نگرانی از نتایج آن به عمل آید، حقیقت را بهتر آشکار می کند. فکر تحقیق آزادانه، ابتدا در عصر روشنگری(قرن ۱۸) در اروپا، و در برابر فشارهای کلیسا، مطرح شد و نویسندگانی چون جان لاک، تامس هابز، جان بنتام، چارلز داروینو هربرت اسپنسردرباره آن سخن گفتند و از آن دفاع کردند. در قرن های ۱۸ و ۱۹، با توسعۀ روش های تجربی علوم در دانشگاه های اروپا و امریکا، آزادی بحث و تحقیق گسترش بیشتری یافت، اما طی قرن ۲۰ و ظهور ایدئولوژی ها و حکومت های دیکتاتوری، در روسیه و آلمان نازی، افریقای جنوبی، چین کمونیست و برخی کشورهای دیگر، آزادی بحث و تحقیق در دانشگاه های این گونه کشورها محدود و ممنوع شد. پس از سقوط دولت آلمان نازی و تغییر یا ایجاد تحولات سیاسی در کشورهایی چون اتحاد شوروی سابق و افریقای جنوبی و چین کمونیست و کشورهای دیگر، آزادی بحث و تحقیق نیز تا حدودی افزایش یافته است. در ایران، تا اواخر قرن گذشته، تعلیم و تعلّم، رویکرد به فلسفه و گرایش به تصوف چندان با آزادی توأم نبود؛ ولی با توسعۀ دانشگاه ها و تحولات آموزش و پرورش جدید این گونه فشارها کاهش یافته و میدان بحث و تحقیق توسعۀ چشمگیری یافته است و این در حالی است که در کشورهای غربی تحقیق دربارۀ هولوکاست هنوز ممنوع و قابل تعقیب قضایی است.

پیشنهاد کاربران

بپرس