ارال دریای

آرال دریای. آرال، دریای
دریای آرال
(یا: دریای خوارزم؛ بحیرۀ خوارزم) دریایی درون بومی در آسیای مرکزی، در قزاقستانو ازبکستان. چهارمین دریاچۀ بزرگ جهان است. آب رودهای سیحون و جیحون به این دریا می ریزد و تغییر در میزان آب آن ها سبب کاهش یا افزایش سطح آب آن می شود. وسعت آن سابقاً ۶۲هزار کیلومتر مربع بود که اکنون روبه کاهش است. در نیم قرن گذشته به علت بهره برداری بیش از اندازه از آب رودهای سیحون و جیحون، کاهش میزان آب ورودی به آرال، و بعضی عوامل ناشناختۀ دیگر سطح آب آن به شدت کاهش یافته و بخش وسیعی از آن خشک شده است. بعضی از جغرافی نویسان مسلمان، نظیر ابن حوقل، از اخبار ناموثق ارتباط میان دریای آرال با دریای خزر سخن گفته اند و به ثبات میزان آب دریای آرال اشاره کرده اند. با وجود این، اخباری بر تغییر سطح آب آن در قرون گذشته وجود دارد. دریای آرال اکنون به دو ناحیۀ آبی مجزا تقسیم شده است: دریای آرال بزرگو دریای آرال کوچککه وسعت آن ها به ترتیب ۳۱هزار و ۲,۸۰۰ کیلومتر مربع است. دریای مزبور تا پیش از سال های اخیر جزایر متعددی داشت و از مراکز مهم ماهی گیری بود؛ تعداد ماهی های بومی آن از ۲۴ به چهار گونه کاهش یافته است. بالاترین میزان کم خونی جهان در میان زنان ازبکستان است که در سواحل دریال آرال زندگی می کنند.