اخوندزاده فتح علی

دانشنامه آزاد فارسی

آخوندزاده فتح علی. آخوندزاده، فتح علی (آذربایجان ۱۲۲۷ـ تفلیس ۱۲۹۶ق)
آخوندزاده، فتح علی
مروّج مکتب واقع گرایی در ادبیات آذربایجان، از پیش گامان رواج اندیشۀ مشروطه خواهی در ایران و نمایش نامه نویس. از خانواده ای ایرانی مقیم قفقاز بود. در کودکی به ایران آمد. کودکی او در کوچ به این شهر و آن شهر گذشت. در ۲۲سالگی به تفلیس رفت. بخش عمدۀ عمر را با سِمت مترجم دولت روس در تفلیس به سر برد و در همین شهر با آثار مهم ادبیات جهان آشنا شد. از ۱۲۶۷ تا ۱۲۷۲ق شش نمایش نامۀ اجتماعی ـ انتقادی نوشت. تمایل به روشنگری، هجو سنّت و ستایش از جلوه های تجدّد، بن مایۀ نمایش نامه های اوست. در داستانی با عنوان ستارگان فریب خورده (۱۲۷۴ق) از ماجرایی تاریخی در عصر صفویه برای ترسیم واقعیت های زمانه بهره جسته است. این نوشته ها را میرزا محمدجعفر قراچه داغی با عنوان تمثیلات (که شامل شش نمایش نامه و یک داستان است) به فارسی ترجمه کرده که در شکل گرفتن سنتِ نمایش نامه نویسی ایران مؤثر افتاده است. آخوندزاده رسالۀ قریتیکا را در نقد ادبی و رسالۀ ایراد را در انتقاد از شیوۀ تاریخ نگاریِ مرسوم در ایران نوشته است و آثاری نیز در زمینۀ مسائل اجتماعی و ادبی دارد. اندیشه های ادبی و اجتماعی او در متفکران مشروطه خواه داخل و خارج ایران تأثیر نهاد. مخالف همۀ ادیان و فِرَق مذهبی بود. قصد تغییر الفبای عربی را داشت. هوادار تشکیل فراماسونری بود و آن را از لوازم آزادی و آزادی خواهی می دانست. به رغم ادعای آزادی خواهی، از حکومت استبدادی تزاری روسیه ستایش می کرد و از خدمتگزاران وفادار آن بود. از دیگر آثار اوست: نامه های کمال الدوله؛ سه مکتوب؛ الفبای جدید.

پیشنهاد کاربران

بپرس