آخوندخراسانی محمدکاظم. آخوندِخُراسانی ، محمّدکاظم (مشهد ۱۲۵۵ـ نجف ۱۳۲۹ق)
آخوندِخُراسانی ، محمّدکاظم
فقیه و از رهبران مشهور نهضت مشروطیت ایران . از ۱۲سالگی در مَشْهَد، سبزوار، تهران ، نَجَفْ و سامِرّا، نزد استادانی چون حاج ملاهادی سَبْزَواری ، شیخ مُرتِضی انصاری و میرزا حسن شیرازی درس خواند. آخوند خراسانی، پس از درگذشت میرزای شیرازی، جانشین وی شد و شاگردانی مشهور تربیت کرد که از آن جمله می توان به سید ابوالحسن اصفهانی، شیخ عبدالکریم حائری و شیخ محمدحسین نائینی و آقابزرگ طهرانی اشاره کرد. کتاب کفایةالاصول او از کتب درسی حوزوی است و افزون بر یک صد حاشیه و شرح دارد. آخوند حامی و هدایت کنندۀ فعالیت های ترقی خواهانۀ زمان خود بود. تأسیس مدارسی با آموزش زبان های اروپایی و ادبیات فارسی در نَجَف ، انتشار مجلات ُاخوَّت ،دُرةالنَّجف ،الْعِلْم در آن شهر، تحریم کالاهای فرنگی برای حمایت از صنایع داخلی ایران و اعزام مُبَلِّغ به روستاهای دوردست و عشایر عراق برای گسترش آگاهی های سیاسی و اجتماعی آنان ازجمله اقدامات فرهنگی اوست . وی در قبال همۀ رویدادهای مهم سیاسی جهان اسلام با ارسال نامه ، تلگراف و اعلامیه موضع گیری می کرد که ازجمله باید به درخواست از سلطان عبدُالْحَمید دوم برای برقراری مشروطه در عثمانی ؛ اعلان جهاد علیه قوای اشغالگر ایتالیایی در لیبی و مخالفت با اخذ وام مظفرالدین شاه از روسیه در واقعۀ جنبش مشروطیت و بالاخره رهبری و هدایت جنبش مشروطیت در ایران، اشاره کرد. آخوند افزون بر استفاده از راهکارهای مختلف در هدایت جنبش ، سعی می کرد تا محمدعلی شاه را با جنبش مشروطیت هم سو کند، اما پس از مخالفت آشکار شاه با آن ، حکم جهاد برضد وی و قوای روس صادر کرد و این در حالی بود که تبریز در محاصره آنان بود. با جلوس احمدشاه، او افزون بر حمایت از نظام نوپای مشروطه ، همچنان امور کشور را دنبال می کرد و به انحای گوناگون می کوشید تا جنبش در مسیری صحیح حرکت کند . درپی پیشروی قوای روس تا قزوین و تهدید پایتخت و اولتیماتوم به ایران و مشاهده انحرافاتی در عملکرد مسئولان کشور او اعلام کرد که برای رهبری امور از نزدیک ، به ایران سفر خواهد کرد. اما صبح روزِ حرکت ، به طرزی مشکوک در نجف درگذشت و در همان جا به خاک سپرده شد. علاوه بر کفایةالاصول، کتاب های دیگری ازقبیل دررالفوائد، القضا و الشهادات، ذخیرةالعباد فی یوم المعاد، روح الحیاة فی تلخیص نجاةالعباد و چندین رسالۀ مستقل در موضوعات فقهی و اصولی از آثار اوست.
آخوندِخُراسانی ، محمّدکاظم
فقیه و از رهبران مشهور نهضت مشروطیت ایران . از ۱۲سالگی در مَشْهَد، سبزوار، تهران ، نَجَفْ و سامِرّا، نزد استادانی چون حاج ملاهادی سَبْزَواری ، شیخ مُرتِضی انصاری و میرزا حسن شیرازی درس خواند. آخوند خراسانی، پس از درگذشت میرزای شیرازی، جانشین وی شد و شاگردانی مشهور تربیت کرد که از آن جمله می توان به سید ابوالحسن اصفهانی، شیخ عبدالکریم حائری و شیخ محمدحسین نائینی و آقابزرگ طهرانی اشاره کرد. کتاب کفایةالاصول او از کتب درسی حوزوی است و افزون بر یک صد حاشیه و شرح دارد. آخوند حامی و هدایت کنندۀ فعالیت های ترقی خواهانۀ زمان خود بود. تأسیس مدارسی با آموزش زبان های اروپایی و ادبیات فارسی در نَجَف ، انتشار مجلات ُاخوَّت ،دُرةالنَّجف ،الْعِلْم در آن شهر، تحریم کالاهای فرنگی برای حمایت از صنایع داخلی ایران و اعزام مُبَلِّغ به روستاهای دوردست و عشایر عراق برای گسترش آگاهی های سیاسی و اجتماعی آنان ازجمله اقدامات فرهنگی اوست . وی در قبال همۀ رویدادهای مهم سیاسی جهان اسلام با ارسال نامه ، تلگراف و اعلامیه موضع گیری می کرد که ازجمله باید به درخواست از سلطان عبدُالْحَمید دوم برای برقراری مشروطه در عثمانی ؛ اعلان جهاد علیه قوای اشغالگر ایتالیایی در لیبی و مخالفت با اخذ وام مظفرالدین شاه از روسیه در واقعۀ جنبش مشروطیت و بالاخره رهبری و هدایت جنبش مشروطیت در ایران، اشاره کرد. آخوند افزون بر استفاده از راهکارهای مختلف در هدایت جنبش ، سعی می کرد تا محمدعلی شاه را با جنبش مشروطیت هم سو کند، اما پس از مخالفت آشکار شاه با آن ، حکم جهاد برضد وی و قوای روس صادر کرد و این در حالی بود که تبریز در محاصره آنان بود. با جلوس احمدشاه، او افزون بر حمایت از نظام نوپای مشروطه ، همچنان امور کشور را دنبال می کرد و به انحای گوناگون می کوشید تا جنبش در مسیری صحیح حرکت کند . درپی پیشروی قوای روس تا قزوین و تهدید پایتخت و اولتیماتوم به ایران و مشاهده انحرافاتی در عملکرد مسئولان کشور او اعلام کرد که برای رهبری امور از نزدیک ، به ایران سفر خواهد کرد. اما صبح روزِ حرکت ، به طرزی مشکوک در نجف درگذشت و در همان جا به خاک سپرده شد. علاوه بر کفایةالاصول، کتاب های دیگری ازقبیل دررالفوائد، القضا و الشهادات، ذخیرةالعباد فی یوم المعاد، روح الحیاة فی تلخیص نجاةالعباد و چندین رسالۀ مستقل در موضوعات فقهی و اصولی از آثار اوست.