[زمین شناسی] دریای خزر بزرگ ترین دریاچه روی زمین که باقیمانده ای از دریای پاراتتیس است حدود 11000 سال پیش، پس از جدایش از دریاهای سیاه و مدیترانه، مستقل شده است. وسعت حدود 436000 کیلومترمربع، 1200 کیلومتر درازا و 220 تا 550 کیلومتر پهنا دارد و حجم آب آن افزون بر 77000 کیلومترمکعب است. گودی این دریا در بخش شمالی، 10 تا 12 متر و در بخش میانی تا 770 متر است و گودترین نقطه آن در بخش جنوبـی، تا 1000 متر نیز می رسد.بیش از 95 تا 97 درصد آب دریای خزر از رودهای ولگا، اُمبا، اورال، کوما، ترک، کورا و حدود 2 تا 3 درصد آن از سفیدرود و اترک تأمین می شود. پی سنگ دریای خزر قابل تقسیم به سه بخش 1- بخش شمالی:از نوع پوسته نیمه اقیانوسی_سکوی قاره ای پرکامبرین روسیه است که چین هایی با روند شمالی_جنوبی دارد.2-بخش مرکزی :دارای پی سنگ هرسی نین قاره ای 3- بخش جنوبی: دارای پی سنگ بازالتی(20 کیلومتر) که از دو لایه اصلی پوسته اقیانوسی در زیر و لایه گرانیتی در بخش فوقانی تشکیل شده است.
