فولادوند

لغت نامه دهخدا

فولادوند. [ لادْ وَ ] ( اِخ ) یک پهلوان تورانی است که به دست رستم کشته شد. ( مجمل التواریخ و القصص ص 48 ).

پیشنهاد کاربران

وجه تسمیه فولادوند به قلم کیومرث فولادی در کتاب ازدیلمان تا اشترانکوه:ماکان که بقول دکتر زریتکوب آرزوی پادشاهی برسراسر ایران بزرگ را در سر میپروراتد تا دم مرگ یعنی ۳۲۹ ه. باسپاهیانی از مردم دیلم، طبرستان، گیلان ، دیلمان، وخراسان و ری و گرگان و نیشاپور را عرصه تاخت وتاز خودقرار داده بود وبه دنبال دستیابی به این هدف بزرگ گا باعلویان زیدی بیعت میکردوگاه ازامیران سامانی یاری میطلبید زمانی با مرداویج زیاری و اسفارشیرویه سرداران پیشین سپاه خود پیمان میبست ومتحدمیشد وگاه برحسب شرایط با انان به نبرد برمیخاست و در بیشتر این لشکرکشی ها پسر عمویش حسن فیروزان درکنار او میجنگید. در همه کتب تاریخی مربوط به قرن ۳؛۴ به روایت های گوناگون جنگهای ماگان ثبت شده است ( زرینکوب: ج۲ ، ۱۳۹ ) با شکست ماکان بن کاکی از مرداویج که روزگاری جز سپاهیان ماکان بود ، مرداویج موفق به تشکیل دولت ال زیارشد و قسمتهایی از شمال وشرق ایران را در اختیار گرفت. اما مرگ زودهنگام مرداویج بوسیله ترکان سپاهش باعث شد دولت آل بویه در سال ۳۲۲ قمری در مناطق مرکزی وجنوبی ایران تشکیل شود. پس از مرگ ماکان در سال ۳۲۹ قمری نوادگان وی به نام پدر بزرگ ماکان کاکی فولادوند به آل کاکی فولادوند مشهور شدند که در کتاب تاریخ بیهق و مجمل التواریخ تام خاندان فولادوند ذکر شده است. در تاریخ بیهقی از فولادوند به عنوان شریف ترین خاندان در دیالمه اسم برده شده که کاکی و لیلی و ماکان از پادشاهان دیلم و طبرستان بوده اند. . بعد ازمرگ ماکان خاندان فولادوند به سه شاخه تقسیم گردیده بود، شاخه اول حسن فیروزان که ریاست بیهق ومراغه وتبریز در بر عهد داشتند وعمید الدین شمس الدوله دیلمی بن علی هزار اسب نواده حسن فیروزان ؛ در ابرقوی یزد جز کارگزاران آل بویه بود وحکومت او تا ۴۴۸ قمری ادامه داشت و ابوالحسن بیهقی در تاریخ بیهق از این شاخه آل کاکی مطالب تاریخی مفصلی را آورده است. ( بیهقی:ص ۹۳ ) شاخه دوم این خاندان فرزندان وهسودان بن نعمان فولادوند بودند که توانستند در رودبار والموت تحت عنوان جستانیان از اواخر قرن دوم بمدت ۲۰۰سال حکومت کنند شاخه ای از آنها بوسیله محمدبن زین اسوار بنام حکومت سلاریان به آذربایجان راه یافت که در کتاب ائمه زیدیه نیز محمدبن زین اسوار برادر لیلی بن نعمان فولادوند آمده است. شمشین پادشاه جستانیان ماناذر نام داشت که دوپسر بنام فولادوند و خسروشاه داشت که ابن فولاد درزمان ملک رحیم موفق به تصرف شیراز میشود . عضدالدوله پادشاه ایران داماد این ماناذر فولادوند بود.
...
[مشاهده متن کامل]

واما شاخه دیگر آل کاکی که بیشتر فرزندان ماکان بودند به سمت غرب ایران سرزمین جبال حرکت کرده ودر سال ۳۳۰ قمری بر قلاع شهر زور واطراف تسلط یافتند .
سرزمین جبال پس از تسلط اعراب تا مدتی مستقیم زیر نظر دارالخلافه بغداد بود تا اینکه خاندان ابودلف عجلی از سال ۱۸۵ تا ۲۸۵ قمری از طرف خلفای عباسی به حکومت جبال منصوب گردیدند واین خاندان طرفدار خاندان علی بن ابی طالب و شیعه بودند
پس از او یوسف ابن ابی ساج از سال ۲۸۵ قمری از طرف مقتدر عباسی به حکومت جبال منصوب شد وبعد از او در سال ۳۱۶ قمری هارون بن غریب به حکومت کل جبال منصوب گردید ودر سال ۳۱۹ قمری محمد بن یاقوت به حکومت جبال گماشته شد که درنهایت بوسیله پسران دیلمی بویه ماهیگیر سرنگون شدند . ( ابن اثیر: تاریخ الکامل ، ۱۳۸۵، ۵۸۳۳ ) منطقه جبال بنا بر روایت شرف الدین بدلیسی محل سکونت ۵ طایفه کرد بودند بنامهای برزیکانی ؛ عیشانی ؛شادیکانی ؛گورانی والریه . ( بدلیسی:شرفنامه، ۱۳۷۷ ، ۵۶۷ )
واولین شاخه حکومت ال کاکی در سال ۳۳۰ قمری در شهر زور تشکیل وحسین برزیکانی رئیس طایفه برزیکانی حکومت خود را از انجا شروع ودر زمان فرزندش حسنویه بر سه طایفه کرد برزیکانی ؛شادیکانی وعیشانی حکومت میکرد و مذهب شیعه داشت وبر شهرهای بسیاری از ناحیه جبال از همدان واسد اباد تا لرستان وخوزستان مسلط گردید . وحکومت انها از سال ۳۴۸ رسما توسط حسنویه که مادرش از طایفه عیشانی بود شروع گردید وقلعه سرماج در هرسین کرمانشاه پایتخت انها بود
دومین شاخه حکومت آل کاکی بنام بنی عناز که فرزند عبدالملک ماکان بودند از سال ۳۸۱ قمری حکومت خود را با ریاست بر طایفه گورانی از شهر حلوان وقرمیسین تشکیل وتوا نستندبعضی سرزمین های ال حسنویه را در اختیار گیرند ( ابن اثیر:همان ، ۵۸۳۶ ) وامروزه بازماندگان بنی عناز تحت ایل عبدالملکی که از طایفه گورانی بوده واز نسل عبدالملک بن ماکان می باشند در نهاوند واسداباد همدان ساکنند. ایل عبدالملکی از ایل های باسابقه کُرد است. منشأ عبدالملکی ها به جنوب کردستان و شمال استان کرمانشاه و منطقه زاگرس مرکزی برمی گردد. این مردم در دوره های مختلف تاریخی به مناطق گوناگونی از ایران کوچانیده شدند. ایل عبدالملکی در جنگ های بسیاری همچون جنگ های قفقاز و جنگ هرات نیزشرکت داشته اند. و اما طایفه آل کاکی کرمانشاه نیز دقیقا از نسل بنی عناز و عبدالملک میباشند. خاندان آل کاکی در بخش گهواره روستای بانزلان کرمانشاه مشهور به طایفه بانزلانی از خاندان ال کاکی بوده ؛ زیرا منطقه ای که حمدالله مستوفی از ان به عنوان آلان نام برده است . ومحل زندگی کردان گورانی است منطقه ای میباشد که بنی عناز حکومت خود را از انجا شروع کرده اند. ( مستوفی:تاریخ گزیده ، ۱۳۹۶ ، ۵۶۷ ) و دسته ای از طایفه کرد آلانی نیز در زمان حکومت اتابک افراسیاب ثانی نیز به دستگرد چهارمحال مهاجرت کرده اند ، که امروزه نیز به عنوان طایفه کرد معروفند.
واما شاخه سوم آل کاکی بنی عیاض میباشندکه ریاست طایفه الریه را برعهده داشته اند . عیاض و فرزندانش همپیمان بها الدوله دیلمی بوده و از طرف آنهااز سال حدود ۴۰۰ قمری در اهواز وبصره وایذج وناحیه الریه منطقه جبال حکومت میکرده اند. ومشهورترین حاکم این خاندان موسس حکومت هزاراسبیان لرستان و خوزستان عزالدوله ابو کالیجار هزار اسب بن بنکیر بن عیاض می باشد. واز سال ۴۳۶ قمری تا ۴۶۳ قمری حکومت میکرد وایشان با خواهر الب ارسلان سلجوقی ازدواج کرده ولقب تاج الملوک را میگیرد. که فضلویه نوه هزاراسب و ابوطاهر موفق به تشکیل حکومت اتابکان لربزرگ در لرستانات میشوند.

پولادوند شامل ۵طایفه می باشد هیودی . . سالاروند. . خانه جمالی . . خانه قائد. . گراوند
ایل بزرگ پولادوند میوند از قوم لر بزرگ بختیاری
***
طایفه حسنوند ایل هداوند *خداوند *قوم لر کوچک ( لک )

بپرس