راز

/rAz/

مترادف راز: پوشیده، رمز، سر، غیب، مصاص، نهفته، رنگ، فام، لون، گلکار

متضاد راز: علانیه

معنی انگلیسی:
confidence, mystery, secret, riddle

فرهنگ اسم ها

اسم: راز (دختر) (فارسی) (تلفظ: rāz) (فارسی: راز) (انگلیسی: raz)
معنی: آنچه از دیگران پنهان نگاه داشته می شود، سِر، موضوعی یا مطلبی که از دیگران پوشیده و پنهان است، ( در قدیم ) پوشیده، پنهان، ( در قدیم ) رنگ، ( اَعلام ) نام شهری در شهرستان بجنورد در استان خراسان شمالی
برچسب ها: اسم، اسم با ر، اسم دختر، اسم فارسی

لغت نامه دهخدا

راز. ( ع اِ ) مهتر بنایان. ج ، رازة. و فی الحدیث : کان راز سفینة نوح جبرئیل علیه السلام ؛ ای رأس مدبری السفینة. ( منتهی الارب ). رئیس بنایان و اصل آن رائز است چون شاک و شائک. ( از اقرب الموارد ). بنا. گلکار. ( ناظم الاطباء ) :
جان ز دانش کن مزین تا شوی زیبا از آنک
زیب کی گیرد عمارت بی نظام دست راز.
سنائی.

راز. ( اِ ) نهانی. سرّ. رمز. آنچه در دل نهفته باشد. ( ناظم الاطباء ). چیزی که باید پنهان داشت یا به اشخاص مخصوص گفت. ( فرهنگ نظام ) :
مرا با تو بدین باب تاب نیست
که توراز به از من به سر بری.
رودکی.
به هر نیک و بد هر دوان یک منش
براز اندرون هر دوان یک کنش.
ابوشکور.
همی ساختی کار لشکر نهان
ندانست رازش کس اندر جهان.
فردوسی.
ازاو راز نتوان نهفتن که رایش
کند آشکارا همی هر زمانی.
فرخی.
رازیست این میان بهار و میان من
خیزم به پیش خواجه کنم رازش آشکار.
فرخی.
ترا گهر نه برای توانگری داده ست
خدایگان را رازیست اندر آن مضمر.
فرخی.
روزگار شادی آمد مطربان باید کنون
گاه ناز و گاه راز و گاه بوس و گه عناق.
منوچهری.
بتوان راز بوصل اندر پوشید بخلق
بفراق اندر پوشیده کجا ماند راز.
قطران.
چرا راز ازطبیب خویش پوشم
بلا بیش آورد گر بیش کوشم.
( ویس و رامین ).
نداند راز او پیراهن او
نه موی آگاه باشد در تن او.
( ویس و رامین ).
چون یگانه یافت راز خود با ایشان بگفت. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 102 ). مشرفی غلامان سرایی با وی بود [ مظفر ] سخت پوشیده چنانکه حوائج کشان و وثاقها نزدیک وی آمدندی و هرچه از غلامان رازی داشتی با وی بگفتند. ( تاریخ بیهقی ص 274 ). نصر... ایشان را... یگانه یافت راز خود با ایشان بگفت. ( تاریخ بیهقی ص 829 ).
بدو گفت بر تیغ این که یکی
شوم بنگرم راز چرخ اندکی.
اسدی.
هم از بخت ترسم که دمساز نیست
هم از تو که با زن دل راز نیست.
اسدی.
که موبد چنین داستان زد ز زن
که با زن درِ راز هرگز مزن.
اسدی.
اگر خواهی راز تو دشمن نداند با دوست مگوی. ( قابوسنامه ).بیشتر بخوانید ...

فرهنگ فارسی

سر، مطلب پوشیده وپنهان، نهفته دردل، رازه، معمار، بنا، گلکار، والادگر، پیشه ساختن خانه بودن
۱ - ( اسم ) یکی از آلات بنایان جمع رازه ( لسان العرب ) . ۲ - گلکار طیان : بیکی تیر همی فاش کند راز حصار ور بر او کرده بود قبر بجای گل راز ( عسجدی لفت فرس ) .
دهی است از دهستان جرگلان بخش مانه شهرستان بجنورد .

فرهنگ معین

[ په . ] (اِ. ) مطلب پوشیده ، امر پنهان .
(اِ. ) = رز: رنگ ، لون .
[ معر. ] (اِ. ) ۱ - یکی از آلات بنایان ج . رازه . ۲ - گلکار، طیان .

فرهنگ عمید

کسی که پیشه اش ساختن خانه و سایر کارهای ساختمانی است، معمار، بنّا، گِل کار، والادگر: به یکی تیر همی فاش کند سرّ حصار / ور بر او کرده بُوَد قیر به جای گِل، راز (عسجدی: ۳۸ ).
۱. مطلب پوشیده و پنهان، سِر: تو را تا دهان باشد از حرص باز / نیاید به گوش دل از غیب راز (سعدی۱: ۱۰۸ ).
۲. شیوۀ رسیدن به چیزی: راز جوانی.
۳. (صفت ) [قدیمی] پوشیده، نهان.
۴. (قید ) [قدیمی] به طور پوشیده و پنهان.
* راز پوشیدن: (مصدر لازم ) نهان داشتن راز، حفظ کردن اسرار، راز کسی را پوشیده داشتن: به پیر میکده گفتم که چیست راه نجات / بخواست جام می و گفت راز پوشیدن (حافظ: ۷۸۶ ).
* راز کردن: (مصدر لازم ) [قدیمی]
۱. گفتن سِرّ خود به کسی، راز گفتن.
۲. مناجات کردن.
۳. نجوا کردن.
۴. آهسته و بیخ گوشی صحبت کردن: بپیچید و با خویشتن راز کرد / از انجام، آهنگ آغاز کرد (فردوسی: ۲/۱۲۵ حاشیه ).
۵. (مصدر متعدی ) نهفته داشتن، پوشیده داشتن.
* راز گشادن: (مصدر لازم ) ‹راز گشودن› [قدیمی] آشکار کردن راز، فاش کردن سِرّ: به دوست گرچه عزیز است راز دل مگشای / که دوست نیز بگوید به دوستان عزیز (سعدی۲: ۷۰۱ ).
* راز گفتن: (مصدر لازم )
۱. با کسی سخن پوشیده گفتن، فاش کردن سِر، رازی را به کسی سپردن.
۲. بیخ گوشی صحبت کردن.
* رازونیاز:
۱. گفتن سِر و سخن پنهانی و خواستن حاجت.
۲. [مجاز] دعا و مناجات به درگاه خدای تعالی: زاهد چو از نماز تو کاری نمی رود / هم مستی شبانه و راز و نیاز من (حافظ: ۸۰۰ ).
۳. (موسیقی ) گوشه ای در دستگاه همایون.
* رازونیاز کردن: راز و حاجت خود را با کسی (معشوق یا خدا ) در میان نهادن، مناجات کردن به درگاه خدای تعالی.

واژه نامه بختیاریکا

( راز * ) ملکه زنبور عسل
سر نهاده

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] "سِرّ" به معنای مخفی کردن مطلب در دل است که معادل فارسی آن "راز" می باشد. بعضی موارد در قرآن کریم سر به معنای مخفی کردن چیزی و همچنین به معنای انجام دادن پنهانی کاری استعمال شده است.
"سِرّ" از ماده "سرر" در لغت به معنای پنهان کردن مطلبی در دل می باشد و "اسرار" به معنای گفتن راز پنهانی به کسی و سفارش به پنهان داشتن آن است. "اسرّ" از اضداد است؛ هم به معنای پنهان ساختن آمده و هم به معنای آشکار نمودن به کار رفته است.

سر و اسرار از منظر قرآن
سرّ و مشتقات آن ۳۳ مرتبه در قرآن کریم بیان شده که برخی مصادیق به معنای مخفی کردن چیزی آمده؛ مانند: «أَسَرُّوهُ بِضاعَةً»،
«و این امر را بعنوان یک سرمایه از دیگران مخفی داشتند.»
برخی دیگر به معنای فعلی را پنهانی انجام دادن آمده؛ مانند:«وَ أَنْفَقُوا مِمَّا رَزَقْناهُمْ سِرًّا وَ عَلانِیة»
«و از آنچه به آنها روزی داده ایم، در پنهان و آشکار انفاق می کنند.»
و در بیشتر موارد به معنای سخن پنهانی یا راز درون دل افراد است. و....

علم خداوند به اسرار عالم
بر اساس آیات قران کریم خداوند به همه اسرار عالم آگاه است و هیچ چیز از علم او مخفی نمی ماند:
«یعْلَمُ ما فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ یعْلَمُ ماتُسِرُّونَ وَ ماتُعْلِنُونَ وَاللَّهُ عَلِیمٌ بِذاتِ الصُّدُور»
«آنچه را در آسمانها و زمین است می‏داند، و از آنچه پنهان یا آشکار می‏کنید، با خبر است و خداوند از آنچه در درون سینه ‏هاست، آگاه است‏.»
جمله «والله علیمٌ بذاتِ الصّدور» اعتراضیه است، تا شمول علم الهی را به «ماتُسرّون و ماتُعلِنون» آشکار سازد؛ یعنی خداوند نسبت به آن اسراری که در دل مردم بوده و خود از آن غافلند، آگاه است.
اساساً "سرّ" مربوط به انسان است و چیزی در عالم از خدای سبحان پوشیده نیست. به همین دلیل، خداوند یهود را سرزنش کرده و می فرماید: مگر نمی دانند که هیچ چیز بر خداوند پنهان نیست؟
یهودیان بشارت به پیامبر اسلام را که در کتبشان آمده بود، به عنوان راز (سرّ درونی مذهب خودشان)، از مسلمانان می پوشاندند و افشاکنندگان آن را سرزنش می نمودند:
«... قالُوا أَتُحَدِّثُونَهُمْ بِمافَتَحَ اللَّهُ عَلَیکُمْ لِیحَاجُّوکُمْ بِهِ عِنْدَ رَبِّکُم‏...»
«...می‏گویند: چرا مطالبی را که خداوند (درباره صفات پیامبر اسلام) برای شما بیان کرد، به مسلمانان بازگو می‏کنید، تا (روز رستاخیز) در پیشگاه خدا، بر ضد شما به آن استدلال کنند؟...»
آیه کریمه در مقام توبیخ یهود است؛ زیرا یهود چنین می پنداشتند که پروردگار عالم فقط بر آنچه آشکار کنند، آگاه بوده و بر اسرار نهانی آنان هرگز احاطه نخواهد داشت. ‏
لذا خدای متعال بر اساس حکمت و مصلحت خودش، اسرار درونی دشمنان اسلام را فاش می کند تا توطئه های آنها نقش بر آب شود:
«...قَدْ نَبَّأَنَا اللَّهُ مِنْ أَخْبارِکُم‏...»
«...خدا ما را از اخبارتان آگاه ساخته است...»
این عبارت بیانگر علت عدم پذیرفته شدن عذر منافقان است؛ زیرا وقتی خداوند رازهای درونی آنان را آشکار می سازد، راهی برای پذیرش عذر و بهانه برای آنها باقی نمانده و دستشان از فریب مؤمنان کوتاه می شود.
به همین دلیل منافقان همواره در اضطراب و دلهره به سر می بردند:
«یحْذَرُ الْمُنافِقُونَ أَنْتُنَزَّلَ عَلَیهِمْ سُورَةٌ تُنَبِّئُهُمْ بِما فِی قُلُوبِهِمْ...‏»
«منافقان از آن بیم دارند که سوره‏ای بر ضدّ آنان نازل گردد، و به آنها از اسرار درون قلبشان خبر دهد...»
منافقان همواره وجودشان مملو از ترس بود که سوره ای یا آیه ای نازل شود و کفر، افکار شوم و نقشه آنان را علیه پیامبر اسلام بر ملا کرده و آنان را رسوا کند؛ لذا خداوند به پیامبر خویش می فرماید: به ایشان بگو که به زودی آن چه از آن می ترسید، اتفاق خواهد افتاد.

انواع سرّ در قرآن
...

دانشنامه عمومی

راز (ترانه مدونا). «راز» ( به انگلیسی: Secret ) تک آهنگی از هنرمند اهل ایالات متحده آمریکا مدونا است که در ۲۷ سپتامبر ۱۹۹۴  ( ۱۹۹۴ - 09 - ۲۷ ) منتشر شد. این تک آهنگ در آلبوم قصه های وقت خواب قرار داشت.
این تک آهنگ در چارت های سوئیس در رتبه اول و در چارت های استرالیا، فرانسه، نیوزلند جزو ده ترانه اول قرار گرفت.
عکس راز (ترانه مدونا)

راز (راز و جرگلان). راز یکی از شهرهای استان خراسان شمالی است که از توابع شهرستان راز و جرگلان محسوب شده[ ۱] و در سال ۱۳۹۵، تعداد ۵٫۰۲۹ نفر جمعیت داشته است. [ ۲]
منطقه راز در حدود ۴۵ کیلومتری مرز ایران و ترکمنستان و به مسافت ۱۲۰ کیلومتری شمال بجنورد قرار دارد.
راز در زمانهای قدیم جزء سرزمین نساو ابیورد بوده است و وجه تسمیه راز نیز به خاطر وجود انگورهای رز بوده[ نیازمند منبع] که در دره ای که در حال حاضر وجود دارد و به گویش محلی به دره رزندر معروف می باشد.
مردم شهر راز به زبان رازی ( پهلوی اشکانی، زبان قوم پارت ) سخن می گویند. [ ۳] [ ۴]
راز دارای آب و هوای کوهستانی می باشد و مردم این شهر در محیطی با درآمد کافی که از دامداری و کشاورزی و باغات موجود در ابیدر و کشکیدر و ناحیه جنوب غربی که در زبان رازی به جلگه معروف است زندگی می کنند.
از لحاظ تاریخی این شهر در دوران مختلف با عوامل طبیعی دچار تغییرات زیادی شده و هر از گاهی عواملی مثل سیل و زلزله بافت شهری و روستایی آن را به هم ریخته و گاهی جمعیت آن در طول تاریخ به ۵۰۰۰۰ هزار نفر هم رسیده است. [ نیازمند منبع]
بیشتر شغل افراد در این منطقه دامداری، کشاورزی و باغداری می باشد.
در سال های اخیر و با توجه زیادی که به این شهر شده است ادارات و سازمان هایی مانند هنگ مرزی نیروی انتظامی، بسیج، دانشگاه پیام نور، آتش نشانی، بانک های کشاورزی، صادرات و ملی، آموزش و پرورش منطقه بیمه های ایران و معلم نمایندگی های خود را در این شهر بنا کرده اند که این امر موجب شده است تعداد کارمندان در راز افزایش یابد.
کلینیک درمانی و حضور ۳ پزشک عمومی و نیز یک داروخانه جوابگوی بیمارانی است که از روستاهای اطراف جهت درمان مراجعه می کنند.
آداب و رسوم جالب در مراسم و عروسی های محلی که گاهی مشترک با سایر اقوام استان است نیز قابل توجه است.
راز از شمال و شرق با ترکمنستان و از جنوب با مانه و جنوب غربی با بجنورد، از غرب با گلستان و مانه همسایه است. از مکانهای گردشگری شهرستان رازو جرگلان میتوان به چشمه و چنارهای زیبای روستای فرحدین اشاره نمود.
[ ۵]
عکس راز (راز و جرگلان)عکس راز (راز و جرگلان)

راز (فیلم ۱۹۵۵). «راز» ( انگلیسی: The Secret ( 1955 film ) ) فیلمی در ژانر درام است که در سال ۱۹۵۵ منتشر شد. از بازیگران آن می توان به سام وانامیکر اشاره کرد.
عکس راز (فیلم ۱۹۵۵)

راز (فیلم ۱۹۷۴). «راز» ( انگلیسی: The Secret ) فیلمی در ژانر جنایی به کارگردانی روبر انریکو است. از بازیگران آن می توان به ژان لویی ترنتینیان، مارلن ژوبر، و فیلیپ نوآره اشاره کرد.
عکس راز (فیلم ۱۹۷۴)

راز (فیلم ۱۹۹۰). راز ( ایتالیایی: Il segreto ) فیلمی ایتالیایی است که در سال ۱۹۹۰ منتشر شد. از بازیگران آن می توان به ناستاسیا کینسکی و لوئیجی دیبرتی اشاره کرد.
عکس راز (فیلم ۱۹۹۰)

راز (فیلم ۱۹۹۲). راز ( انگلیسی: The Secret ) یک فیلم به کارگردانی کارن آرتور است که در سال ۱۹۹۲ منتشر شد.
عکس راز (فیلم ۱۹۹۲)

راز (فیلم ۲۰۰۲). راز ( به هندی: Raaz ) فیلمی است محصول سال ۲۰۰۲ و به کارگردانی ویکرام بات است. در این فیلم بازیگرانی همچون بیپاشا باسو، دینو مورئا، مالینی شارما، اشوتوش رانا، مینک برار ایفای نقش کرده اند.
دنباله این فیلم، فیلم های راز ۲، راز ۳ است.
عکس راز (فیلم ۲۰۰۲)

راز (فیلم ۲۰۰۶). راز یک فیلم مستند استرالیایی - آمریکایی تولید شده در سال ۲۰۰۶ است[ ۳] که از مجموعه مصاحبه با افراد مختلف ساخته شده است تا این اندیشه جدید را اثبات کند که هر چیزی را که می خواهد یا نیاز دارید را می توانید با اعتقاد به یک باور و تفکر مکرر به آن و حفظ احساس مثبت و در نهایت جذب خواسته خودتان
دقیقا همان خواسته یا چیزی بهتر از آن را به دست آورید.
انتشار این فیلم پس از انتشار کتاب با همین نام، مورد توجه چهره های رسانه ای همچون اپرا وینفری، الن دی جنرس و لری کینگ قرار گرفت. همچنین به دلیل ادعاهای خود، جنجال و انتقادهای زیادی دریافت کرده است و در برنامه های تلویزیونی مورد تمسخر قرار گرفته شده است.
راز، که به عنوان یک فیلم خودیاری توصیف شده است، [ ۴] [ ۵] از یک قالب مستند برای ارائه مفهومی با عنوان «قانون جذب» استفاده می کند. همان طور که در فیلم توضیح داده شده است، فرضیه «قانون جذب»[ ۶] بیان می کند که احساسات و افکار می توانند حوادث، احساسات و تجربیات را جذب کنند، از عملکرد کیهان گرفته تا تعامل بین افراد در امور جسمی، عاطفی و حرفه ای آنها. این فیلم همچنین حاکی از آن است که تمایل شدیدی توسط افراد در موقعیت های قدرت وجود داشته است تا این اصل مهم را برای عموم پنهان نگه دارند. [ ۷]
این فیلم شامل مصاحبه هایی با افرادی است که خود را به عنوان متخصص و نویسنده در زمینه های فیزیک کوانتومی، روانشناسی، متافیزیک، مربیگری، الهیات، فلسفه، امور مالی، فنگ شویی، پزشکی و توسعه شخصی توصیف می کنند که به آنها «معلمان راز» گفته می شود. برخی از آنها در وب سایتهای خود، فیلم راز و ارتباط آنها را با آن تبلیغ می کنند. برخی از نمایش های مختصر افراد در مصاحبه های خود از «قانون جذب» صحبت نمی کنند، بنابراین حمایت آنها از مفاهیم، توسط بینندگان فرض می شود.
افرادی که به قانون جذب توجه می کنند و در این فیلم مصاحبه می شوند و بعداً در برنامه های تلویزیونی برجسته آمریکا حضور پیدا کرده اند، جان آساراف، [ ۸] مایکل بکویت، [ ۹] جان دیمارتینی، [ ۱۰] باب پراکتور، [ ۱۱] جک کنفیلد، [ ۱۲] جیمز آرتور ری، جوزف ویتالی، [ ۱۳] لیزا نیکولز، ماری الماس و جان گری. دیگر شرکت کنندگان در این فیلم که از اعتقاد جدی خود به قانون جذب صحبت کرده اند، عبارتند از استر هیکس و جری هیکس[ ۱۴] ( فقط نسخه اصلی ) ، [ ۱۵] مایک دولی، دیوید شیرمر و مارسی شیموف. مصاحبه شدگان دیگری که در این فیلم مصاحبه کرده اند و بدون استفاده از عبارت «قانون جذب» از دیدگاه های بسیار مشابهی برخوردار هستند عبارتند از: لی بروور ( عضو هیئت مدیره WorldVuer ) ، هیل دووزکین، باب دویل، کتی گودمن، موریس ای. گودمن، جان هاگلین، بیل هریس، [ ۱۶] بن جانسون، [ ۱۷] لورال لانژایر، دنیس ویتلی، نیل دونالد والش، جان گری و فرد آلن وولف.
عکس راز (فیلم ۲۰۰۶)

راز (فیلم ۲۰۰۷). «راز» ( انگلیسی: The Secret ( 2007 film ) ) فیلمی در ژانر مهیج به کارگردانی وینسنت پرز است که در سال ۲۰۰۷ منتشر شد. از بازیگران آن می توان به دیوید دوکاونی، اولیویا ترلبی، و لیلی تیلور اشاره کرد.
this is a ducumentury about secret of being successful in life and achieving whatever you have in your mind
عکس راز (فیلم ۲۰۰۷)

راز (فیلم ۲۰۲۳). راز یا خفیه ( به هندی: Khufiya ) و ( به انگلیسی: Secret ) فیلمی هندی محصول سال ۲۰۲۳ و به کارگردانی ویشال بهاردواج است. در این فیلم بازیگرانی همچون تابو، علی فضل، وامیکا گبی، عظمری هاکی بادون، اشیش ویدیارتی، آتول کولکارنی و جان گریوسون ایفای نقش کرده اند.
عکس راز (فیلم ۲۰۲۳)
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

دانشنامه آزاد فارسی

اصطلاحی عرفانی. عارفان راز را به معنیِ رابطۀ خاصی که بین عاشق و معشوق برقرار است به کار برده اند که، عاشق از شدّت مستی عشق و محو شدن در معشوق، در بیشتر موارد از درک چیستیِ آن رابطه ناتوان است. اشارۀ عارفان به این که از ابتدای عشق و چگونگی آن و نیز چگونگیِ جلبِ محبّت معشوق به سوی خود، کاملاً ناآگاه اند، ناظر به همین مقام است. گاه نیز راز و سِرّ (صورتِ عربی آن)، به معنیِ تجلّیِ خاصّی است که بر سالکی وارد شده و او از چگونگیِ مقدّمات حصول آن بی خبر است.

جدول کلمات

لو, رمز, سر

مترادف ها

secret (اسم)
سر، رمز، راز، دستگاه سری

mystery (اسم)
هنر، سر، شبیه، صنعت، حرفه، خفا، پیشه، رمز، معما، لغز، راز

paint (اسم)
رنگ، راز، رنگ نقاشی، سرخاب

hedgehog (اسم)
جوجه تیغی، خارپشت، راز، ارمجی، ادم ناسازگار

secrecy (اسم)
خفا، راز، اختفا، پوشیدگی، محرمانه بودن، پنهان کاری، رازداری، سری بودن، نهانکاری، راز پوشی، خفیه

فارسی به عربی

شر , عصابة , لغز

پیشنهاد کاربران

پادواژه راز به چم پوشیده و نهان، روز به چم روشن و آشکار باید باشد
راز پنهان
1 - " رَز" در زبانِ اوستایی به چمهایِ زیر بوده است:
1. 1 - راست کردن، به خط کردن، ردیف کردن، مرتب کردن
1. 2. - دراز کردن ( کِشیدن، کِش دادن ) ، به درازا کشاندن
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
...
[مشاهده متن کامل]

2 - گذشته مجهولیِ واژه یِ " رَز" در اوستایی، " رَشتَ/راشتَ" بوده است ( PPfP در فرتورِ زیر نشاندهنده یِ همین موضوع است ) .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3 - بنابر 1 و 2 می توان پی آورد ( =نتیجه گرفت ) که واژگانِ نامبرده با کارواژه یِ " راختَن" یا "راشتَن" در پارسیِ کُنونی همریشه هستند. "راختَن" و "راشتَن" را در کارواژه ای همچون " افراختَن ( افرازیدن ) ، افراشتن، برافراختن، برافراشتَن و. . . " داریم.
بُنِ کنونیِ "راختَن"، "راز" می شود که با " رَز" در اوستایی اینهمان است.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
پیشنهاد 1:
ما می توانیم از کارواژه یِ "راختَن" یا "راشتَن" به همراه پیشوندهایی همچون "هم، اَن ( هَن ) ، آز ( سِ ) ، پِی و. . . " برایِ کارواژه هایی مانندِ " تنظیم کردن، مطابق کردن، وفق دادن، تعدیل کردن" و کارواژه هایی همچون "ausrichten، angleichen، einstellen " در زبانِ آلمانی و "adjust، align " در زبانِ انگلیسی بهره ببریم.
پیشنهاد2:
برای نمونه هنگامیکه می خواهیم "چیزی را با چیزی تنظیم کنیم" به زیبایی می توانیم از کارواژه یِ " همراختَن، انراختَن ( هَنراختن ) " بهره ببریم.
یا اگر به شیوه یِ یک به یکِ زیر بخواهیم واژه یِ " ausrichten" در زبانِ آلمانی را با پارسی برابر کنیم، واژه یِ " آزراختَن" یا " سِراختَن" را خواهیم داشت:
aus : آز ( در واژه ای همچون آزمودن ) یا سِ ( در واژه ای همچون سِپُردن )
richten : راختَن یا راشتَن
پیشنهاد 3:
برایِ کارواژه هایی همچون " مرتب کردن" و کارواژه هایی همچون " ordnen " در زبانِ آلمانی و " order، sort " در زبانِ انگلیسی می توان از کارواژه یِ " پِی راختَن" بهره برد.
پیشنهادِ 4:
در دانشِ مزداهی ( ریاضی ) بویژه حساب ( arithmetic ) برای واژه یِ " ترتیب" و " Reihenfolge" در آلمانی و " order" در انگلیسی می توان از واخنش هایِ ( مشتقاتِ ) کارواژه یِ " پی راختَن" بهره برد همچون "پی رازِش، پی رازه و . . . "چرا؟
برای اندریافتِ بهتر، واژه یِ " Reihenfolge " را در زبانِ آلمانی بررسی می کنیم. این واژه برآمده از دو واژه یِ زیر است:
1 - " Reihe" به چمِ " رَجه، ردیف" از کارواژه یِ " reihen " به چمِ " رجیدَن، ردیف کردن"
2 - "Folge" به چمِ " دنباله، پی آمد، ماحصل" از کارواژه یِ " folgen" به چمِ " به دنبال آمدَن، دنبال کردن، پی آمدن، در پی آمدَن" است.
در کارواژه یِ " پی راختن"، " folge" نقشِ کارکردیِ " پِی" را به عنوانِ پیشوند بازی می کند و " Reihe " از کارواژه یِ " reihen" نقشِ واخنش هایِ ( =مشتقاتِ ) کارواژه یِ " راختَن" را می تواند بازی کنند ( بمانندِ "رازِش" ) و آنچه داریم: پی رازِش ( =ترتیب ) .
فلان دستگاهِ عددی را پِی رازید= فلان دستگاهِ عددی را مرتب کنید.
هر چند می توان برابرنهادهایِ درخورِ دیگری از واژگانی همچون ( رَج، رج کردن، ریس، ریسیدَن و. . . ) را برای واژگانِ بیگانه یِ بالا درنگریم.
پیشنهاد 5:
در جاهایی که واژه یِ "order" در زبانِ انگلیسی به چمِ "مرتبه" بکار می رود، می توان در زبانِ پارسی از واژه یِ " رَسته" بهره برد؛
برای نمونه: first order logic = منطقِ رَسته یِ نخست = چمگوییِ رَسته یِ یکم
پیشنهاد6:
به جایِ کارواژه یِ "راختن/راشتَن"می توان از کارواژه هایِ "راییدن/رایانیدن" و واخنشهایِ آن همچون ( رایه، . . . ) بهره برد ولی باید این را در نگرداشت که "رایانه" که برآمده از کارواژه یِ "رایانیدَن" است، برابر با " computer " از کارواژه یِ " compute" گرفته شده است.
( نکته: جدایِ از همسویی یا ناهمسویی با پیشنهادهایِ بالا، می توان از آنها مینوپردازی ( =ایده پردازی ) کرد. شاید در آینده دیدگاههای دیگری نیز بازگو شود. داوری با خودتان. )
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
پَسگَشت ( reference ) :
در رویه یِ 1514 از نبیگِ " فرهنگنامه یِ زبانِ ایرانیِ کهن" نوشته یِ " کریستین بارتولومه"

راز
رمز و راز، سِرّ
تغییر شکل یافته رمز عربی
واژه ای هند و اروپایی است که در سانسکریت هم بکار میرود ، بنگرید :
https://en. m. wiktionary. org/wiki/रहस्य
راز = نهانی ، سِر ، رمز
رازمهر : /rāz mehr/ رازمهر ( راز = نهانی، سِر، رمز مهر = مهربانی و محبت ) 1 - محبت و مهربانی نهانی؛ 2 - ( به مجاز ) مهربان و با محبت.
راز : /rāz/ راز به معنی سِر ، نهان ، پوشیده
راز : 1 - سِر، موضوعی یا مطلبی که از دیگران پوشیده و پنهان است؛ 2 - ( در قدیم ) پوشیده، پنهان؛ 3 - ( در قدیم ) رنگ؛ 4 - ( اَعلام ) نام شهری در شهرستان بجنورد در استان خراسان شمالی.
اسم راز مورد تایید ثبت احوال ایران برای نامگذاری دختر است.
اشکار نشده ، پنهان
راز کلمه ای آرامی است که وارد زبانهای عبری، فارسی و ترکی شده است
راز
raz
پهلوی: راز
razig
راز آمیز ( سری )
پوشیده، رمز، سر، غیب، مصاص، نهفته
واژه در عبری هم هست و نمی دانم ایرانی است یا نه ولی واژه " سر " واژه ای اوستایی و پهلوی و ایرانی است
رمز
مشاهده ادامه پیشنهادها (١٠ از ١٦)

بپرس