دوغ

[ویکی فقه] دوغ یکی از فرآورده های لبنی می باشد. عنوان یاد شده به مناسبت در باب تجارت به کار رفته است.
بنابر مشهور، هر فرعی با اصل خود و نیز فروع یک اصل نسبت به یکدیگر، یک جنس به شمار می روند، مانند شیر و دوغ و دوغ و کشک. از این رو، در مقام داد و ستد، زیاد گرفتن یکی در برابر دیگری- مانند فروختن یک کیلو شیر در مقابل دو کیلو دوغ ربا محسوب می شود و حرام است.

رایج ترین و مشهورترین نوشیدنی ایرانی، فراهم آمده از ماست چکیده و آب خنک که در انواعی از آن سبزی های معطری چون پونه، کاکوتی، کرفسِ کوهی، مِشکک، نعنا، و آویشن می ریزند. در تهیۀ دوغ گازدار به جای آب از سودا یا آب گازدار بهره می برند. در برخی دوغ ها، مثل گُرماست یا دوغِ ترکی، به جای آب از شیر بهره می برند. مردم هند و پاکستان در دوغ مخصوص خود به جای نمک، شکر می ریزند. نوعی دوغ نیز در قفقاز و ترکستان تهیه می شود که کِفیر، ظاهراً برساخته از واژۀ فارسی کیفور، نام دارد و آن را با افزودن مقداری قارچ کِفیر، که در شیر رشد می کند و می بالد، در حرارتی ح دود بیست درجۀ سانتی گراد از دوازده تا ۴۸ ساعت به دست می آورند.