تصرف

[ویکی فقه] به هر کار ارادی در یک مال که دارای اثر شرعی است تصرف در آن مال گفته میشود.
تصرّف از ریشه (صرف) در لغت به معنای دست به کاری زدن، دگرگون شدن و چیزی را تحت استیلا و اقتدار خویش داشتن، آمده است. مراد از آن در فقه عبارت است از هر اقدام ارادی منتسب به شخص در مالی- اعمّ از عین و غیر عین- که دارای اثر شرعی است؛ خواه این اثر به سود تصرّف کننده باشد یا به زیان او. از این عنوان در بابهای متعدّدی از عبادات، عقود و ایقاعات سخن رفته است.
انواع تصرّف
تصرّف از جهات گوناگون تقسیم پذیر است، از آن جمله:تقسیم تصرّف به لحاظ فعلی از افعال به تصرف فعلی- مانند غصب و قبض عین از سوی فروشنده و خریدار- و تصرف قولی.تصرّف قولی نیز یا عقدی است، مانند بیع، هبه و مضاربه و یا غیر عقدی، مانند ابراء.تصرّف به لحاظ تصرّف کننده، به تصرف مستقیم (تصرّف مالک در مال خود بدون واسطه) و غیر مستقیم، همچون تصرّف فضولی و وکیل و به تصرف عدوانی (تصرّف در مال دیگری بدون رضایت وی) و غیر عدوانی (مالکی یا امانی) و به لحاظ آثار تصرّف به تصرف ناقل، مانند بیع، هبه و اجاره و تصرف مسقط خیار، تقسیم می گردد.
حکم تصرّف
تصرّف از دو بعد تکلیفی و وضعی دارای احکام و آثاری است که ضمن چند محور به آنها اشاره می شود.تصرّف یا از ناحیه مالک در مال خویش است و یا از ناحیه غیر مالک. تصرّف غیر مالک یا در ملک شخصی دیگری است، یا در ملک مشترک، یعنی مباح برای عموم، همچون آبهای عمومی، یا در مال متعلّق به عموم مسلمانان، مانند زمینی که با قهر و غلبه بر کفّار به دست آنان افتاده و یا در مال امام علیه السّلام است، مانند انفال و خمس.
تصرّف مالک
...

[ویکی الکتاب] معنی لَا تَصْرِفْ: که برنگردانی(صرف به معنای برگرداندن چیزی است از حالی به حالی ، و یا عوض کردن آن با غیر آن است )
معنی خَلَائِفَ: جانشینان (خلائف جمع خلیفه است . و خلیفه بودن مردم در زمین در جمله "خلائف فی الارض"به این معنا است که هر لاحقی از ایشان جانشین سابق شود و سلطه و توانایی بر دخل و تصرف و انتفاع از زمین داشته باشد ، همان طور که سابقین بر این کار توانایی و تسلط داشتند ) ...
معنی وَلَایَةُ: یاری دادن - سرپرستی و تدبیر امور- دوست داشتنی که همراه با تدبیر امور باشد(ولایت در اصل به معنای مالکیت تدبیر امر است ، مثلا ولی صغیر یا مجنون یا سفیه ، کسی است که مالک تدبیر امور و اموال آنان را به عهده دارد. این معنای اصلی کلمه ولایت است ، ولی در مو...
معنی وَلَایَتِهِم: دوستی و اداره امور آنان (ولایت در اصل به معنای مالکیت تدبیر امر است ، مثلا ولی صغیر یا مجنون یا سفیه ، کسی است که مالک تدبیر امور و اموال آنان را به عهده دارد. این معنای اصلی کلمه ولایت است ، ولی در مورد حب نیز استعمال شده ، و به تدریج استعمالش زیاد ...
معنی وَلِیِّهِ: خونخواهش - سرپرست و اداره کننده ی امورش (ولایت در اصل به معنای مالکیت تدبیر امر است ، مثلا ولی صغیر یا مجنون یا سفیه ، کسی است که مالک تدبیر امور و اموال آنان را به عهده دارد. این معنای اصلی کلمه ولایت است ، ولی در مورد حب نیز استعمال شده ، و به تدری...
معنی أَولِیَاءَ: دوستان-سرپرستان-صاحب اختیاران (کلمه اولیا جمع کلمه ولی است ، که از ماده ولایت است ، و ولایت در اصل به معنای مالکیت تدبیر امر است ، مثلا ولی صغیر یا مجنون یا سفیه ، کسی است که مالک تدبیر امور و اموال آنان باشد ، که خود آنان مالک اموال خویشند ، ولی تدب...
معنی أَوْلِیَاءَهُ: دوستانش-سرپرستانش-صاحب اختیارانش(کلمه اولیا جمع کلمه ولی است ، که از ماده ولایت است ، و ولایت در اصل به معنای مالکیت تدبیر امر است ، مثلا ولی صغیر یا مجنون یا سفیه ، کسی است که مالک تدبیر امور و اموال آنان باشد ، که خود آنان مالک اموال خویشند ، ولی ت...
معنی أَوْلِیَاؤُکُمْ: دوستانتان-سرپرستانتان-صاحب اختیارانتان(کلمه اولیا جمع کلمه ولی است ، که از ماده ولایت است ، و ولایت در اصل به معنای مالکیت تدبیر امر است ، مثلا ولی صغیر یا مجنون یا سفیه ، کسی است که مالک تدبیر امور و اموال آنان باشد ، که خود آنان مالک اموال خویشند ،...
معنی أَوْلِیَاؤُهُم: دوستانشان-سرپرستانشان-صاحب اختیارانشان(کلمه اولیا جمع کلمه ولی است ، که از ماده ولایت است ، و ولایت در اصل به معنای مالکیت تدبیر امر است ، مثلا ولی صغیر یا مجنون یا سفیه ، کسی است که مالک تدبیر امور و اموال آنان باشد ، که خود آنان مالک اموال خویشند ،...
معنی مُهَیْمِنُ: فائق و مسلط بر شخصی و یا چیزی (هیمنه چیزی بر چیز دیگر این است که آن شیء مهیمن بر آن شیء دیگر تسلط داشته باشد ، البته هر تسلطی را هیمنه نمیگویند ، بلکه هیمنه، تسلط در حفظ و مراقبت چیزی و تسلط در انواع تصرف در آن است به عبارت دیگر علاوه بر حفظ و مراقب...
معنی نُوَلِّی: مسلط و چیره می کنیم - ولایت می دهیم (کلمه ولی از ماده ولایت است ، و ولایت در اصل به معنای مالکیت تدبیر امر است ، مثلا ولی صغیر یا مجنون یا سفیه ، کسی است که مالک تدبیر امور و اموال آنان باشد ، که خود آنان مالک اموال خویشند ، ولی تدبیر امر اموالشان به...
معنی وَلِیُّ: صاحب اختیار- سرپرست- دوست اداره کننده امور (کلمه ولی از ماده ولایت است ، و ولایت در اصل به معنای مالکیت تدبیر امر است ، مثلا ولی صغیر یا مجنون یا سفیه ، کسی است که مالک تدبیر امور و اموال آنان باشد ، که خود آنان مالک اموال خویشند ، ولی تدبیر امر اموا...
معنی وَلِیُّکُمُ: صاحب اختیارشما- سرپرست شما- دوست اداره کننده ی امور شما(کلمه ولی از ماده ولایت است ، و ولایت در اصل به معنای مالکیت تدبیر امر است ، مثلا ولی صغیر یا مجنون یا سفیه ، کسی است که مالک تدبیر امور و اموال آنان باشد ، که خود آنان مالک اموال خویشند ، ولی تد...
معنی وَلِیُّنَا: صاحب اختیارشما- سرپرست شما- دوست اداره کننده ی امور شما(کلمه ولی از ماده ولایت است ، و ولایت در اصل به معنای مالکیت تدبیر امر است ، مثلا ولی صغیر یا مجنون یا سفیه ، کسی است که مالک تدبیر امور و اموال آنان باشد ، که خود آنان مالک اموال خویشند ، ولی تد...
ریشه کلمه:
صرف (۳۰ بار)

[ویکی فقه] تصرف (فقه). به هر کار ارادی در یک مال که داراى اثر شرعى است تصرف در آن مال گفته میشود.
تصرّف از ریشه (صرف) در لغت به معناى دست به کارى زدن، دگرگون شدن و چیزى را تحت استیلا و اقتدار خویش داشتن، آمده است. مراد از آن در فقه عبارت است از هر اقدام ارادى منتسب به شخص در مالى- اعمّ از عین و غیر عین- که داراى اثر شرعى است؛ خواه این اثر به سود تصرّف کننده باشد یا به زیان او. از این عنوان در بابهاى متعدّدى از عبادات، عقود و ایقاعات سخن رفته است.
انواع تصرّف
تصرّف از جهات گوناگون تقسیم پذیر است، از آن جمله:تقسیم تصرّف به لحاظ فعلى از افعال به تصرف فعلی- مانند غصب و قبض عین از سوى فروشنده و خریدار- و تصرف قولی.تصرّف قولى نیز یا عقدى است، مانند بیع، هبه و مضاربه و یا غیر عقدی، مانند ابراء.تصرّف به لحاظ تصرّف کننده، به تصرف مستقیم (تصرّف مالک در مال خود بدون واسطه) و غیر مستقیم، همچون تصرّف فضولی و وکیل و به تصرف عدوانی (تصرّف در مال دیگرى بدون رضایت وى) و غیر عدوانی (مالکى یا امانی) و به لحاظ آثار تصرّف به تصرف ناقل، مانند بیع، هبه و اجاره و تصرف مسقط خیار، تقسیم مى گردد.
حکم تصرّف
تصرّف از دو بعد تکلیفی و وضعی داراى احکام و آثارى است که ضمن چند محور به آنها اشاره مى شود.تصرّف یا از ناحیه مالک در مال خویش است و یا از ناحیه غیر مالک. تصرّف غیر مالک یا در ملک شخصى دیگرى است، یا در ملک مشترک، یعنى مباح براى عموم، همچون آبهاى عمومى، یا در مال متعلّق به عموم مسلمانان، مانند زمینى که با قهر و غلبه بر کفّار به دست آنان افتاده و یا در مال امام علیه السّلام است، مانند انفال و خمس.
تصرّف مالک
...

عمل اشغال یک ساختمان و زمین ترک شده با کاربری عمدتاً مسکونی را تصرف به انگلیسی اسکات ( به انگلیسی: squat ) می نامند. در عمل اشغال این گونه منازل، انتقال مالکیت، اجاره یا اعطای هر نوع مجوز قانونی برای تصرف ملک انجام نخواهد گرفت.
به گفته رابرت در ۲۰۰۴ جمعیت افرادی که در سراسر جهان در خانه های تصرف شده زندگی می کنند بالغ بر یک میلیارد نفر بوده است. او برای سال ۲۰۵۰ این رقم را تا ۳ میلیارد تن نیز برآورد می کند. [ ۱] با این حال موضوع اشغال کمتر در مباحث آکادمیک و سیاست گذاری ها مطرح شده و به عنوان یک معضل، نارسایی اجتماعی یا جنبش اجتماعی مورد توجه و مفهوم سازی قرار نگرفته است. [ ۲]
اشغال می تواند به جنبش های سیاسی مثل آنارشیسم، اتونومیسم یا سوسیالیزم مرتبط باشد. همچنین این عمل می تواند با هدف حفظ بناها و همین طور فراهم آوری مسکن از سوی مقامات انجام شود.
به این پدیده اجتماعی به خصوص در روستاهای ایران سابقا خوش نشینی گفته می شد.
در بسیار از کشورهای نابرخوردار، حلبی آباد و زاغه های وسیعی وجود دارد که در حاشیهٔ شهرهای بزرگ ساخته می شوند که از خانه های خودساخته یا بی مجوز از صاحب زمین تشکیل شده است. در حالی که با گذشت زمان این سکونت گاه های اشغال شده می تواند قانونی و غیرقابل تمایز با منازل معمولی شوند، اما همچنان زیرساخت های حداقلی برای اقامت خواهند داشت؛ بنابراین از سیستم فاضلاب خبری نخواهد بود، آب آشامیدنی باید از فروشنده خریداری شده یا از شیر مرکزی تهیه شود. اگر برق هم داشته باشند، برق دزدی خواهد بود که از کابل فشار قوی مجاور شهرک تهیه شده است. در کنار استفاده مسکونی، ساختمان های اشغال شده می توانند به عنوان مراکز اجتماعی، فروشگاه مبادله، ایستگاه رادیوهای زیرزمینی یا کافه مورد استفاده قرار گیرد.
در طول دوران رکود اقتصادی و افزایش سلب مالکیت منازل در دههٔ اول قرن حاضر، اشغال خانه ها بیش از پیش در غرب و کشورهای توسعه یافته شایع شد. در بعضی موارد اشغال ها با انگیزه سیاسی نیز همراه شدند. دکتر کیسیا ریو محقق مسائل مربوط به مسکن معتقد است: «اشغال منازل از سر ضرورت خود عملی سیاسی است. از آن جا که پاسخ یا واکنشی به نظام سیاسی به شمار می رود که خود عامل بروز بحران است. » در شرایط رو به افول مسکن، فرصت های محدود برای خانه دار شدن و انتظارات ناکام شهروندان در این حوزه، اشغال کنندگان با رهاکردن خود از کانال های سنتی تهیه منزل و روابط مالک مستأجر، چشم انداز جدیدی را در برابر رفاه اجتماعی ترسیم می کنند. [ ۳]

تَصرّف (حقوق)
سلطه و استیلای مادی و عرفی انسان بر مال، به منظور استفاده از آن به نفع خود. منظور از استیلا، حالت و ارتباط مادی است بین انسان و مال، که به موجب آن شخص بتواند بدون هیچ مانعی ارادۀ خود را در مورد آن به اجرا بگذارد. نحوۀ استیلا و حالات آن مختلف و متفاوت است. در حقوق، تصرف به عنوان مالکیت، دلالت بر مالکیت آن مال دارد مگر آن که خلاف آن ثابت شود (مادۀ ۳۵ قانون مدنی)، مانند مواردی که مال با اجازۀ مالک در تصرف دیگری باشد و یا غاصبی بدون اذن مالک مال او را به تصرّف درآورد. تصرفات اشخاص در اموال در حمایت قانون است، مگر آن که ثابت شود که تصرف ناشی از ناقل قانونی نیست. در حقوق اسلام، به موجب قاعدۀ «ید»، تا مالکیت غیر متصرف به اثبات نرسیده باشد، ذوالید یا تصرف کننده، مالک مال محسوب می شود. این قاعده وسیله ای برای احراز مالکیت است. تصرف عدوانی تصرفی است که بدون رضایت مالکِ مالِ غیرمنقول از طرف کسی صورت گیرد یا مالی را از تصرف متصرف بدون رضایت او خارج کند.